آسیه ویسی

«اروین یالوم»، روان‌شناس-فیلسوفی است که با کتاب‌های خاصش، در ایران مشهور است. او بر روش‌های درمانی خود، نام برخی از فیلسوفان را نهاده است؛ مثل «درمان شوپنهاور» و یا «مسئله اسپینوزا». یالوم  نگاه خاصی به انسان دارد  و روش‌های ویژه‌ای برای نجات او از اضطراب‌های وجودی‌اش ارائه می‌دهد. یالوم می‌گوید: «راه آزادی و مدنیت نه از خیابان با مشت‌های گره کرده، بلکه از آرامش کتاب‌خانه‌ها می‌گذرد. برای همین است که کتاب‌خانه‌ها در سرزمین‌های به‌ خواب‌رفته امن‌ترین جا برای عنکبوت‌هاست.» البته با نگاهی به آمار نزاع و خشونت‌های خیابانی در ایران، نمی‌شود گفت که ما ملتی به خواب‌رفته‌ایم؛ به خواب رفتگان، حداقل آرامند و کاری به کار کسی ندارند و آزارشان به کسی نمی‌رسد.  گرچه می‌توان گفت که ما یک‌جورهای دیگری به خواب رفته‌ایم و دچار رخوت‌های خاصی شده‌ایم. رخوت و خواب‌رفتگی ما، بیشتر در ارتباط با کتاب و کتاب‌خوانی است و برای همین است که به جای ما، عنکبوت‌ها در کتاب‌خانه‌ها، لانه‌گزینی می‌کنند و تار می‌تنند.

اما رابطه بین نزاع‌های خیابانی و کتاب‌خوانی؟!

یعنی آن‌هایی که کتاب می‌خوانند، دعوا نمی‌کنند و درگیر نزاع‌های خیابانی نمی‌شوند؟ مثلا این‌ها، سر جای پارکینگ که 98 درصد! نزاع‌های خیابانی در ایران را شامل می‌شود، دعوا نمی‌کنند و با کسی دست به یقه نمی‌شوند؟! یعنی کتاب‌خوان‌ها، به کسی توهین نمی‌کنند و ناسزا نمی‌گویند؟!

شما چه فکر می‌کنید؟

کسی که در گوشه‌ای از خانه‌اش، یا روی صندلی کتاب‌خانه‌ای نشسته و در حال ورق زدن یک کتاب و یادداشت برداشتن است، کجا می‌تواند در همان حال، در خیابان باشد، و درگیر مسائل خاصی بشود که او را از جا درببرد و چنان منفجرش کند که با قمه و چاقو و مشت و هرچه که دم دستش بود، به جان دیگری بیفتد. اصلا کسی که سرش لای کتاب باشد، احتمالا استفاده از ابزاری را که از آن‌ها نام بردیم، بلد نیست. با او فقط می‌توانید بنشینید و گپ مختصری در مورد چیزهایی که خوانده بزنید تا پلیس برسد! تعجب نکنید؛ واقعا چنین آدم‌هایی هستند. آدم‌هایی که تصادف می‌کنند، درگیر یک مشاجره می‌شوند، اما به حریف! خود با ملایمت پیشنهاد می‌دهند که منتظر پلیس یا کارشناس بمانند و در این فاصله، گپ‌وگفت کوتاهی هم اتفاق می‌افتد که در نهایت منجر به دوستی و تداوم رابطه می‌شود! می‌دانم که

باور نمی‌کنید.  

آمار نمی‌گذارد باور کنیم!

6 میلیون نزاع سالانه در خیابان‌های ایران. یعنی چیزی حدود 1700 دعوا و درگیری در روز. درگیری‌های از لفظی شامل توهین و ناسزا گرفته تا دست به یقه و قمه و قفل فرمان! شدن‌ها. درگیری‌های فیزیکی که گاه موجب جراحت‌های سنگین و قتل می‌شود: «نمی‌دونم یه دفعه چه طور شد. وقتی به خودم اومدم، دیدم چاقو رو فرو کردم تو شکمش». اغلب این داستان‌ها، چنین شروع می‌شوند. همین آمار، به ما می‌گوید صلح‌آمیزترین کشورهای جهان، سه کشورِ اتریش، دانمارک و ایسلند‌اند.و همین آمار می‌گوید 30 کشوری که در آن‌ها کمترین نزاع‌های خیابانی اتفاق می‌افتد، بیشترین سرانه مطالعه را دارند.

یک ذکر مصیبت!

 دستگاه خودپردازی در فرانسه هست که داستان‌های کوتاه رایگان به مردم می‌دهد. این ماشین‌ها، که اغلب در کنار ایستگاه‌های اتوبوس نصب شده‌اند، داستان‌های کوتاه 1، 3 و 5 دقیقه‌ای را با هدف افزایش مطالعه به‌جای استفاده از موبایل، هدیه می‌دهند!