وزرای خارجه فرانسه، بریتانیا و آلمان به همراه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز پنج شنبه ۲۶ تیرماه، برای اولین بار پس از جنگ ۱۲ روزه با عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان تلفنی گفتگو کردند.

خبرنگار روزنامه وال‌استریت ژورنال در مورد این گفتگوی مشترک در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: بنا بر گزارش منابع مطلع، احتمال تمدید ضرب‌الاجل اسنپ‌بک در چارچوب برجام روی میز گذاشته شده است.

لارنس نورمن، ادامه داد: طبق گزارش‌ها، ایران در پاسخ به این پیشنهاد موضع قطعی اتخاذ نکرده و واکنشش محتاطانه و غیرمتعهدانه بوده است.

اروپا باید مسئولانه رفتار کند

وزیر امور خارجه نیز در شبکه ایکس با اشاره به کنفرانس ویدئویی مشترک با اروپایی‌ها نوشت: «اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی می‌خواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند.

سید عباس عراقچی در شبکه ایکس نوشت: «دیشب (پنجشنبه ‌شب) یک کنفرانس ویدیوئی مشترک با وزرای خارجه سه کشور اروپایی (E3) و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشتم و در آن نکات زیر را به‌روشنی بیان کردم:

-این ایالات متحده بود که از توافقی که طی دو سال و با هماهنگی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۵ حاصل شده بود، خارج شد-  نه ایران؛ و این آمریکا بود که در ژوئن امسال میز مذاکره را ترک کرد و به‌جای آن گزینه نظامی را برگزید- نه ایران.

-هر دور جدیدی از مذاکرات فقط زمانی ممکن خواهد بود که طرف مقابل برای یک توافق هسته‌ای عادلانه، متوازن و مبتنی بر منافع متقابل آمادگی داشته باشد.

-اگر اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی می‌خواهند نقشی ایفا کنند، باید مسئولانه رفتار کنند و از سیاست‌ فرسوده تهدید و فشار، از جمله تهدید به اجرای سازوکار «اسنپ‌بک» که فاقد هرگونه مبنای اخلاقی و حقوقی برای آن هستند، دست بردارند.»

رویترز نیز درمورد محتوای این کنفرانس ویدئویی، گزارش داد: وزرای امور خارجه فرانسه، بریتانیا، آلمان و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به همتای ایرانی خود گفتند که ایران باید بلافاصله تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدن به توافق هسته‌ای «قابل تأیید و پایدار» را ازسر گیرد. 

 بنابراین گزارش، این وزرا بار دیگر بر عزم خود برای استفاده از مکانیزم اسنپ‌بک - که اجازه بازگشت تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را می‌دهد - در صورت عدم پیشرفت ملموس به سمت چنین توافقی تا پایان تابستان، تأکید کردند.

یک منبع دیپلماتیک فرانسوی هم پس از این تماس به خبرگزاری رویترز گفت: «وزرای اروپایی از ایران خواستند فوراً تلاش‌های دیپلماتیک را برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای قابل راستی‌آزمایی و پایدار از سر بگیرد.»

وزارت خارجه فرانسه روز جمعه خبر داد که دیپلمات‌های ارشد اروپایی روز پنجشنبه به «سید عباس عراقچی» همتای ایرانی خود گفته‌اند که درصورت عدم پیشرفت در زمینه توافق هسته‌ای ایران تا پایان تابستان، برای بازگردانی تحریم‌های سازمان ملل علیه تهران، مصمم هستند.

وزیر خارجه فرانسه سه روز پیش هم نسبت به فعال شدن مکانیسم ماشه هشدار داد.

ژان نوئل بارو، گفته بود چنانچه پیشرفت مشخصی در توافق هسته‌ای با ایران حاصل نشود، سه کشور فرانسه و بریتانیا و آلمان تا پایان ماه اوت مکانیسم ماشه را فعال می کنند.

او در گفت‌وگو با خبرنگاران ادعا کرد: «فرانسه و شرکایش در اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی [علیه ایران] در زمینه‌ تسلیحاتی و بانکی و تجهیزات هسته‌ای که ۱۰ سال پیش لغو شده بودند، محق هستند.»

به گفته منابع دیپلماتیک، در این گفتگو «تروئیکای اروپایی بار دیگر بر عزم خود برای استفاده از مکانیسم ماشه در صورت عدم پیشرفت ملموس در مذاکرات هسته‌ای تا پایان تابستان تأکید کردند.»

یادآور می‌شود این سه کشور، به همراه چین و روسیه، از باقی‌ماندگان در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران هستند که در ازای اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای تهران، تحریم‌ها علیه ایران را لغو کردند.

دیپلمات‌ها می‌گویند حتی در صورت آغاز مجدد گفت‌وگوها، رسیدن به یک توافق جامع تا پایان ماه اوت- ضرب‌الاجل تعیین‌شده توسط اروپا- بعید به نظر می‌رسد، به‌ویژه در شرایطی که بازرسان آژانس در محل حضور ندارند تا برنامه باقی‌مانده هسته‌ای ایران را ارزیابی کنند.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، هم در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: «آن چیزی که موسوم شده است به سازوکار اسنپ‌بک هیچ مبنای حقوقی و سیاسی ندارد. الان با توجه به تحولات، بیش از پیش توسل به چنین سازوکاری فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی است. صرفا ابزارسازی از یک امکانی است که در قطعنامه ۲۲۳۱ گنجانده شد و توضیحی ندارد.»