محبوبه ولی، روزنامه نگار

قانون اساسی به‌منظور کنترل قوه مجریه، حربه استیضاح را در اختیار قوه مقننه گذاشته است، اما کاش قانون این را هم متذکر می‌شد که وکلای ملت استیضاح را حربه انتقامجویی‌ها و حب و بغض‌های شخصی خود نکنند. 

دیگر هیچ جای شکی باقی نمانده که بهارستان شور استیضاح را درآورده است. علت آخرین استیضاحی که دیروز در مجلس کلید خورده نه عملکرد وزیر است نه ناکامی‌هایش، نه عمل نکردن به وعده‌هایش و نه شرایط اسفناک اقتصادی کشور در آستانه شب یلدا! بلکه دلیلش ویدئوی درگیری لفظی نماینده سراوان با یک کارمند گمرک است که از پریشب دست به دست می‌چرخد و گوشه‌ای از «عصاره فضایل ملت» را به رخ می‌شد. 

محمد باسط درازهی، نماینده سراوان، سیب، سوران و مهرستان که کارشناس ارشد ادبیات انگلیسی است و پیش از دوران نمایندگی‌اش استاد دانشگاه بوده است، نقش اول این فیلم است. او که با 60 هزار و 347 رأی، یعنی 49.9 درصد از کل آرای حوزه انتخابیه‌اش وارد مجلس شده، دو روزی است که نه به واسطه پیگیری یک موضوع ملی یا منطقه‌ای بلکه به دلیل انتشار همان ویدئو، در تیتر خبرهاست. 

گنه کرد در بلخ آهنگری...

درازهی بعد از انتشار این ویدئو گفت که سه‌شنبه هفته گذشته با میراشرفی، رئیس گمرک ایران در اداره گمرک مرکزی وقت ملاقات داشته تا درباره مسائل گمرکی حوزه انتخابیه خود با وی گفتگو کند، اما به دلیل نبود وقت، قرار ملاقات به روز دیگری موکول شد. 

او ادامه داده در روزی که فیلم موردنظر گرفته شده او 40-45 دقیقه جلو در معطل بوده است و کارمندان کمرگ در واکنش به پیگیری او برای ملاقات با رئیس گمرک به او توهین کرده و گفته‌اند که «هرچه می‌کشیم از دست شماست!»

البته آنچه در ویدئوی منتشر شده دیده می‌شود، توهین رکیک این نماینده مجلس به کارمند گمرک است، اما درازهی توضیح داد که «بحث و چالش حدود سه دقیقه به طول انجامید و افرادی که مبادرت به فیلم‌برداری کرده بودند با تدوین فیلم قسمت‌هایی که بنده را مورد توهین قرار داده بودند، حذف کرده‌اند.»

نماینده سراوان درنهایت نیز تصریح کرد که «بنده فردا حتما این مسأله را در صحن علنی مجلس بیان و استیضاح وزیر اقتصاد را مطرح خواهم کرد!»

همین طور هم شد؛ موضوع به مجلس کشیده شد، علی لاریجانی به هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان دستور پیگیری داد و در کمال شگفتی 40 نماینده مجلس استیضاح فرهاد دژپسند را به دلیل توهین کارمند کمرگ به نماینده سراوان امضا کردند! فرهاد دژپسند که هنوز دو ماه نشده که از بهارستان رأی اعتماد گرفته تا سر و سامانی به کشتی به گل نشسته اقتصاد بدهد، نیامده استیضاحش کلید می‌خورد چون وکلای ملت قصد کرده‌اند که به خاطر یک دستمال قیصریه را به آتش بکشند.

تفاوت رعایا بودن  با وکیل‌الرعایا بودن

با این فرمول باید تمام وزرا را استیضاح کرد، چراکه باور کنید در ادارات دولتی و غیردولتی رفتاری بهتر از آنچه که با این وکیل‌الرعایا شده با رعایا نمی‌شود. تازه این رعایا با گردنی افراشته از نماینده مجلس بودن به ادارات نمی‌روند، اتفاقا با گردنی خمیده و متواضعانه می‌روند، نه 45 دقیقه که ساعت‌ها معطل می‌شوند، ماه‌ها دوانده می‌شوند، سرگردان می‌شوند، ازشان رشوه طلب می‌کنند، جوابشان را سربالا می‌دهند و هر جا هم که صدایشان دربیاید، قانون مجازات اسلامی را می‌کنند توی چشمشان.

اگر در بیمارستان باشند و عزیزشان زیر سلاخی خطاهای پزشکی پَرپَر شود، لاغذ روی دیوار بیمارستان به آنها می‌گوید که طبق مادتین 608 و 609 قانون مجازات اسلامی اگر نتوانند خشمشان را کنترل کنند و چیزی بگویند که به گوشه قبای کادر پزشکی و بیمارستان بربخورد و توهین قلمداد شود، به جزای نقدی، شلاق و حبس محکوم می‌شوند. 

اگر در دادگاه باشند و حقشان زیر کم‌سوادی قاضی خرد و خمیر شود، یا سال‌ها در پی حق خود از این روز به آن روز حواله داده شوند هم باید صبر ایوب و تقوای الهی پیش بگیرند، چراکه آنجا هم قدم به قدم روی دیوارها کاغذی چسبیده که به آنها متذکر می‌شود دم نزنید که 608 و 609 در انتظارتان است. 

در ادارات دیگر هم وضع به همین منوال است. ارباب رجوع نیز نماینده مجلس نیست تا بتواند فردای روزی که به او توهین شد یا سرگردانش کردند، استیضاح وزیری را کلید بزند؛ تازه اگر کارمند مربوطه بگوید که من از شما دستور نمی‌گیرم، با الفاظ رکیک او را مورد عنایت قرار نمی‌دهد و نمی‌گوید «تو غلط می‌کنی که از من دستور نمی‌گیری» چون به هر حال هر جایی برای خودش سلسله مراتب و رئیس و مرئوسی دارد و هر ارباب‌رجوعی این را می‌داند و اتفاقا انتظار می‌رود که نماینده مجلس این را بهتر از هر کسی بداند. 

پناه گرفتن پشت سنگر  مذهب و قومیت

البته درازهی این ماجرا را صرفا توهین به خودش قلمداد نکرده، بلکه آن را توهین به قوم بلوچ و اهل سنت دانسته است، چراکه او نماینده بخشی از این قشر است. این بخش از اظهارات او با واکنش بسیار تندی در فضای مجازی مواجه شد. مخاطبان رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های مجازی انتقادات گسترده‌ای داشتند مبنی بر اینکه او سعی دارد با دادن ابعاد قومی و مذهبی به موضوع احساسات مردم را تحریک کند و حرف خود را به کرسی بنشاند.  

نماینده سراوان گفت که «بنده فردا حتما این مسأله را در صحن علنی بیان و استیضاح وزیر اقتصاد را مطرح خواهم کرد!» همین طور هم شد و در کمال شگفتی 40 نماینده استیضاح فرهاد دژپسند را به دلیل توهین کارمند کمرگ به نماینده سراوان امضا کردند!

با شکایت او، علی لاریجانی به هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان و پزشکیان دستور داد تا این موضوع را بررسی کنند. فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد هم که حال آن مسگر شوشتری را دارد که به بهانه گناه آهنگری در بلخ می‌خواهند گردنش را بزنند، دستور پیگیری داده و گفته که «در صورت محرز شدن تخلف از سوی کارکنان گمرک، براساس رویه حاکم بر وزارتخانه در دوره مدیریت وی که اصل بر احترام و رعایت شئون تعامل محترمانه و کریمانه با همه ارباب‌رجوع‌ اعم از مردم و مقامات و مدیران به ویژه نمایندگان مردم در مجلس است، قطعا عذرخواهی خواهیم کرد.»

خوب این امتیازات وکیل‌ الرعایا بودن است چون اگر صرفا رعیت باشید کسی توهین به شما در ادارات دولتی و غیردولتی را بررسی نمی‌کند تا در صورت احراز آن ازتان عذرخواهی شود! و این برای مخاطبی که شاهد این ماجراست یعنی برعکس تمام شعارها اتفاقا همه در برابر قانون یکسان نیستند. 

دفاع دوستان

روز گذشته با دستور این پیگیری‌ها، قرار شد که نتیجه آنها امروز اعلام شود اما مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان پیشاپیش نتیجه گرفته‌اند که این ویدئو توطئه‌ای علیه نماینده سراوان بوده است. 

عضو مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان: به طور قطع جوسازی علیه آقای محمد باسط درازهی از پیش طراحی شده بود، چراکه وی یکی از نمایندگانی است که مشکلات گمرک را با جدیت پیگیری می‌کند و در استان مخالفینی در این ارتباط دارد

علی کُرد از اعضای این مجمع روز گذشته به خبرنگاران گفته که به طور قطع این جوسازی علیه آقای محمد باسط درازهی نماینده سراوان از پیش طراحی شده بود، چراکه وی یکی از نمایندگانی است که مشکلات گمرک را با جدیت پیگیری می‌کند و در استان مخالفینی در این ارتباط دارد.

کُرد نسبت به پخش فیلم از سوی حراست نیز اعتراض کرده و ادامه داده: «امروز به دروغ می‌گویند که رئیس گمرک در محل حضور نداشته است. در حالی که مستندات داریم رئیس گمرک در محل حضور داشته و جواب نماینده مجلس که پیگیر مشکلات مردم بوده را نمی‌داده است».

این نماینده سیستان و بلوچستان با بیان اینکه برخورد بد و ناشایست کارکنان پرسنل گمرک نسبت به جایگاه مجلس بحث مذهبی نبود؛ بلکه جایگاه مجلس را زیر سوال برده، تصریح کرده که اگر مشخص شود این کار برنامه‌ریزی شده بوده، به طور قطع خواستار عزل رئیس گمرک و رئیس حراست گمرک خواهیم شد.

عصاره «تلخ»

این توضیحات اما از بار انتقاداتی که طی دو روز گذشته به سوی نماینده سراوان گسیل شده، نکاسته است. منتقدان تاکید می‌کنند که حتی در این صورت نیز از نماینده مجلس انتظار می‌رود با رفتار عقلانی‌تر و در شأن یک نماینده ملت فضا را کنترل کند نه اینکه به آن دامن بزند؛ مثلا بعد از دیدن توهین مورد ادعا با مسئولان گمرک تماس بگیرد و مشکل را حل کند یا اینکه محل را ترک کند و از طریق معاون پارلمانی وزیر پیگیر مشکل به وجود آمده باشد.

به هر حال بخشی از وقت مجلس و وزارت اقتصاد به پیگیری این موضوع اختصاص پیدا کرده و درنهایت هم موضوع یا با سلام و صلوات خاتمه پیدا می‌کند یا به کینه‌ای کهنه تبدیل می‌شود. اما برای مخاطبی که شاهد این ماجراست، دیدن نمایندگانی که وقتی خانه از پای‌بست ویران است در پی نقش دیوارند، عکس گرفتن‌هایشان با فدریکا موگرینی مایه شرمساری است، با غوغاسالاری حرف خود را پیش می‌برند، امضاهایشان دوام ندارد و هر آن ممکن است پس گرفته شود و استیضاح را هم کرده‌اند مترسکی برای زهرچشم گرفتن، «مجلس»، اگر واقعا عصاره فضائل ملت باشد، عصاره تلخی است.