علی ایوبی

 درست یکسال از روزی که نام ابراهیم رئیسی به عنوان سیزدهمین رئیس‌‌جمهور از صندوق‌های رای بیرون آمد، گذشت. او که با انتقاد از برنامه‌های دولت حسن روحانی به میدان آمده بود، شعارهای اقتصادی فراوانی مانند «خروج از بحران اقتصادی بدون تکیه به برجام»، «بالا رفتن ارزش پول ملی» و حتی «ساخت سالانه یک میلیون مسکن» را داد. اما رئیسی و دولتش حالا با گذشت یکسال از آن انتخابات که کمترین مشارکت مردم را در پی داشت، مردم را به صبر و تحمل فرامی‌خوانند و گویی در ماه عسل بعد از پیروزی در انتخابات سال 1400 به سر می‌برند.

شنبه شب بود که سخنگوی دولت به یک برنامه تلویزیونی رفت تا در آن با مردم سخن بگوید، علی بهادری جهرمی در این برنامه درباره اینکه مردم چه اندازه برای تحقق درمان و اصلاح اقتصادی باید صبر کنند،گفت: «من نمی‌توانم زمانی اعلام کنم. لازمه عبور از این مسیر این است که متاسفانه باید صبر و همکاری و همراهی کرد و این مسیر فقط با تحمل سپری خواهد شد.»

او مثال بی ربطی نیز زد و عنوان کرد: «در درمان کرونا اگر صبر و تحمل نبود، امروز شیرینی آمار صفر نفر فوتی حاصل نمی‌شد.» سخنگوی دولت به این نکته اشاره نکرد که صبر و تحملی هم اگر برداشت شد؛ به این دلیل بود که مردم چاره دیگری نداشتند و برای رسیدن به واکسن داخلی و یا خارجی باید دعوای گروه‌های سیاسی و اقتصادی را تحمل می‌کردند.

رئیس‌ جمهور نیز چند روز پیش مردم را به صبر دعوت کرد. او که به اصفهان سفر کرده بود در جمع مردم عنوان کرد که از مشکلات باخبرم اما اقدامات دولت، صبر و همکاری شما مردم، پیگیری مجدانه مسئولان دست اندرکار، حضور فعالان اقتصادی و دلسوزان شرایط را به نفع مردم رقم خواهد زد.

رئیسی درحالی از مردم صبر و تحمل مطالبه کرد که شواهد نشان می‌دهد مذاکرات احیای برجام به بن‌بست نزدیک شده و با توجه به تداوم تحریم‌ها،‌ امیدی به بهبود اوضاع اقتصادی وجود ندارد.

رئیسی درحالی از مردم صبر و تحمل مطالبه کرد که شواهد نشان می‌دهد مذاکرات احیای برجام به بن‌بست نزدیک شده و با توجه به تداوم تحریم‌ها،‌ امیدی به بهبود اوضاع اقتصادی وجود ندارد

البته رئیسی و دولتش در فراخواندن مردم به صبر تنها نیستند و بسیاری از مسئولان و ائمه جمعه در این راه به کمک دولت سیزدهم آمده اند.یک ماه پیش بود که سردار سلامی فرمانده سپاه در استان گلستان گفت که صبر مردم ایران در کارزار اقتصادی تحریم، شاهکار، یک پدیده استثنایی و الگویی زیبا برای همه آزادیخواهان جهان است.  در اردیبهشت ماه نیز بعد از حذف ارز ترجیحی، ائمه جمعه کشور مردم را به صبوری توصیه کردند. امام جمعه تبریز در خطبه‌ای بر کنترل قیمت‌ها در بازار تأکید کرد و گفت: «تا مادامی که تبعیض نباشد و نگاه متفاوت به اقشار جامعه نباشد مردم صبر می‌کنند.»

بعد از گرانی برخی اقلام مانند روغن و ماکارونی، یوسف طباطبایی‌نژاد، امام جمعه اصفهان از خرید بیش از نیاز برخی مردم انتقاد کرد و گفت: «فردی اصلا ماکارونی دوست نداشته، اما حالا که گران شده رفته چند بسته از آن خریده است؛ خب گران شده؟ آدم چیز دیگری می‌خورد، مردم بدانید مغازه‌ها پر است مسئولان نمی‌گذارند مغازه‌ها خالی شود؛ صبر کنید تا تنش بخوابد، اگر سر و صدا کنید، آبروی کشور را برده‌اید.»

او از سیاست‌های دولت دفاع کرد و افزود: «به دفتر ما زنگ می‌زنند فلان چیز گران شده؛ ما می‌دانیم، دولت و مسئولین هم می‌دانند، اما هیچ دولتی چه عادل و چه غیر عادل نمی‌خواهد مردم از سیاست‌هایش ناراضی باشند؛ تقوا پیشه کنید و اقلام را اضافه به خانه‌های خود نبرید.»

شنبه شب بود که سخنگوی دولت درباره اینکه مردم چه اندازه برای تحقق درمان و اصلاح اقتصادی باید صبر کنند، گفت: «این مسیر فقط با تحمل سپری خواهد شد»

محسن مشرفی، خطیب جمعه بیرجند نیز سال گذشته در دفاع از دولت از مردم «صبر انقلابی» خواسته بود: «ارز 4 هزار و 200 تومانی، تصویب طرح‌های نابسامان پایانی دولت و بورس نابسامان سبب ایجاد مشکلات زیادی شده که برای رفع این مشکلات نیازمند صبر انقلابی از سوی مردم بوده تا بتوانیم شرایط را تغییر دهیم.»

در همان روزها محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور خطاب به مردم گفته بود: «حل معضلات اقتصادی و سلامت زمانبر است و هر چند نباید در این خصوص تعلل کرد ولی از مردم انتظار می‌رود مثل همیشه صبر پیشه کنند.»

اما شاید مهمترین واکنش به «دعوت مردم به صبوری» از سوی روزنامه جمهوری اسلامی اتفاق افتاده باشد. این روزنامه در دی ماه سال پیش در یادداشتی نوشت: «اینکه آن نماینده مجلس و آن مسئول دولتی که مردم را به پذیرش و تحمل سختی بیشتر دعوت کرده‌اند. آیا می‌دانند که ظرفیت تحمل مردم تکمیل شده و بیش از این نمی‌توان از آنها انتظار داشت؟ بودجه کل کشور باید بگونه‌ای تنظیم و اجرا شود که بتواند گره‌های زندگی مردم را بگشاید. اینکه مسئولان کشور اعم از تقنینی و اجرایی بنشینند و تصمیم بگیرند و از مردم بخواهند برای اجرایی شدن مصوباتشان سختی‌هایی را تحمل کنند، در هیچ قانون و آیین‌نامه‌ای پیش‌بینی نشده است.»

در ادامه این یاداشت آمده بود: «قانون اساسی جمهوری اسلامی که میثاق ملی کشور است، مسئولین را ملزم به تصویب قوانینی کرده است که تمام شئون زندگی مردم اعم از معیشت، تعلیم، مسکن، شغل و حتی تفریحات را تسهیل کنند بطوری که عموم مردم بتوانند در رفاه و آسایش زندگی کنند... آیا این حضرات از کارتن‌ خواب‌های تهران که مرکز این کشور اسلامی است خبر دارند؟ آیا می‌دانند که اخیراً اتوبوس‌خواب‌ها هم بر قشر محروم اضافه شده‌اند؟ آیا آماری از خانواده‌های زیر خط فقر دارند؟ کسانی که در رنج مردم شریک نیستند چگونه به خود اجازه می‌دهند از مردم بخواهند شرایط سخت را بپذیرند؟»

«تحمل»، «صبوری» یا «صبر انقلابی»؛ هر چه که دولتمردان از آن یاد می‌کنند شاید در سال گذشته که ماه عسل دولت سیزدهم آغاز شده بود، معنی‌دار بود اما رئیس‌ جمهور  و مسئولان دیگر باید به این نتیجه رسیده باشند که صبر مردم را نه با وعده اقتصادی بلکه با تحقق برنامه‌ها می‌توان به دست آورد.