زرناز غلامی

وزیر امور خارجه کشورمان سه روز پیش در همایش ملی ایران و همسایگان گفت: «اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به توافق خوب لازمه‌اش این باشد که گفت‌وگو را با آمریکا داشته باشیم آن را نادیده نمی‌گیریم.»

این سخنان که از آن به چراغ سبز دولت رئیسی به مذاکره مستقیم با آمریکا تعبیر شد؛ واکنش‌های بسیاری در میان موافقان و مخالفان در پی داشت. در این میان برخی اصولگرایان که دولت روحانی را درصورت مذاکره با آمریکا تهدید به «کفن‌پوش به خیابان آمدن» می‌کردند، و شعار «ای آنکه مذاکره شعارت، استخر فرح در انتظارت» می‌دادند سکوت پیشه کردند و رسانه‌های همسو با آنها نیز با موضع جدید دولت و نظام، همداستان شدند. این سکوت سهمگین و تغییر جهت دادن با بادهای موسمی سیاست چنان بود که عباس عبدی در واکنش به آنها نوشت: «فکر می‌کردم فعالان رسانه‌ای اصولگرا صداقت و شجاعت دارند، ولی نشان دادند حقارت آنها حد ندارد.»

محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصولگرا نیز با مطلع «ای آنکه مذاکره شعارت، صد رحمت و صد درود به کارت»،‌ توئیت کرد: «از دیروز که آقای امیرعبداللهیان وزیرخارجه اعلام کرد احتمال مذاکره مستقیم با امریکا وجود دارد:...

هیچ خبری از راهپیمایی طلاب قم به سمت تهران منتشر نشد؛ هیچ رگ گردنی برافروخته نشد؛ صدای هیچ امام جمعه ای بخصوص از طرف مشهد نیامد؛ هیچ پایداریچی دندان قروچه نرفت؛ هیچ سفارت خارجی تهدید به اشغال و حمله نشد؛ هیچ سرمقاله خشنی در روزنامه‌هایی که غیرت شان دم مشک شان است چاپ نشد!؛ هیچ  سرباز #لشکرسایبری،نه تنها خشابش را پر نکرد بلکه همه شان آیفون و آی پد‌هاشان را  کنار بالش شان گذاشتند و لالا کردند».

اما همه اصولگرایان و رسانه‌های همسو با آنها واکنش مشابهی نداشتند؛ برخی نیز از سر مخالفت و انتقاد برآمدند که به تعبیر احمد زیدآبادی، اگر بخواهند با همین دست فرمانِ کنونی ادامه دهند، قاعدتاً باید به زودی در جایگاه اپوزیسیون دولت و بلکه نظام قرار گیرند!

با کدام منطق از احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا سخن می‌گویید؟

مدیر مسئول کیهان از جمله این افراد بود و از سخنان وزیر خارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی درخصوص گفتگوی تهران - واشنگتن گلایه کرد.

حسین شریعتمداری در یادداشت خود خطاب به شمخانی و امیرعبداللهیان نوشت: «این پرسش از آقایان امیرعبداللهیان و شمخانی در میان است که چرا و با کدام تحلیل منطقی و قابل قبول از احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا سخن می‌گویید؟!

آیا فکر نمی‌کنید که تلاش آمریکا برای مذاکره مستقیم با هدف افزودن مواد دیگری به برجام صورت می‌گیرد؟! آیا تن دادن شما به مذاکره مستقیم فرورفتن در باتلاقی که برای کشورمان تدارک دیده‌اند نیست؟! تردید نکنید که چنین است.»

برادر امیرعبدالهیان! جراحی را آغاز کنید

حمیدرسایی، سیاستمدار اصولگرا، نیز نسبت به مذاکره مستقیم با آمریکا معترض است و نظر انتقادی خود را در چنین نوشت: «پسر نوح با بدان بنشست...

نتیجه ابقای مدیران ظریف و مشورت گرفتن از مثل عراقچی و بی‌اعتنایی به نیروهای معتقد به مبانی انقلاب اسلامی و دلسوزِ حاضر در وزارت‌خارجه، جز این مواضع نخواهد بود.برادر امیرعبدالهیان! جراحی را آغاز کنید والا به صرف تغییر ظریف، اتفاقی نخواهد افتاد.»

اکنون زمان اعلام مذاکره مستقیم با آمریکا نبود

روزنامه اصولگرای خراسان هم در یادداشتی به احتمال مذاکره ایران و آمریکا اعتراض کرد.

این روزنامه نوشت: «مذاکره کلی مطابق با منافع ملی ما نیست. اما مذاکره مستقیم با آمریکا در مصداق و موضوع مشخص مانند صنعت هسته‌ای ایران ممنوع نیست. البته مشروط بر این که از موضع برابر، باهدف نتیجه‌گیری عملی بوده و دورنمایی از کسب منافع ملی وجود داشته باشد.

بر همین مبنا با مذاکره‌ای که وزیر خارجه ایران از آن سخن گفته است به‌طور اصولی مخالف نیستیم اما معتقدیم هنوز در مذاکرات تا رسیدن به مرحله‌ای که توافق در دسترس باشد فاصله است و بر همین اساس به‌نظر می‌رسد اعلام امکان مذاکرات مستقیم با طرف آمریکایی در زمان فعلی باتوجه به آن‌که در دورنمای مذاکرات تا شرایط مطلوب فاصله داریم، به مصلحت نبود

اکنون در حالی که ایالات متحده هدف خود را به صورت آشکار محدودسازی ایران اعلام می‌کند،طرح بحث مذاکره مستقیم می تواند تصور سازش وضعف دربرابر خواسته‌های جاه‌طلبانه طرف مقابل را ایجاد ‌کند، آن هم در شرایط کنونی که به صورت نسبی زمان به ضرر ایالات متحده است.»

دارید رسماً پاس گل به آمریکایی‌ها می‌دهید

اما دامنه  اعتراضات به طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم هم کشیده شد و جمعی از آنها با صدور اطلاعیه‌ای خطاب به امیرعبداللهیان اعلام کردند که «مذاکره مستقیم ایران و آمریکا برای کشورمان ضرر داشته و منفعتش برای آمریکایی هاست. از شما انتظار می‌رود هرچه سریعتر این گفته نابه جا و غیر منطقی خود را اصلاح کنید و روند مذاکرات را طبق سیاست و چارچوب اعلامی از طرف مقام معظم رهبری ادامه دهید.»

در این اطلاعیه آمده است: «چند روزی است که صحبت‌های عجیبی که شما بیان کرده‌اید در رابطه با مذاکره مستقیم با آمریکا، باعث تعجب و ناراحتی دوست داران نظام و انقلاب و دولت زحمتکش و جهادی آقای رئیسی شده است. شما در جملاتی تعجب‌آور گفت‌ اید: اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به توافق خوب لازمه‌اش این باشد که گفت‌وگو را با آمریکا داشته باشیم آن را نادیده نمی‌گیریم!!»در ادامه می‌خوانیم: «قرار بود دولت آقای رییسی و وزارت خارجه دولت انقلابی، دوباره اشتباهات دولت روحانی و ظریف را مخصوصاً از در امور مذاکرات تکرار نکند و از این اشتباهات عبرت بگیرد ولی متأسفانه با کمال تعجب شاهد هستیم شما عیناً همان مسیر اشتباه را طی می کنید و رسماً پاس گل به آمریکایی ها می دهید!»

طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم در ادامه امیرعبداللهیان را «به بیانات رهبر انقلاب در آخرین دیدارشان با دولت روحانی که تاکید کردند همه، مخصوصاً دولت آینده و دولتمردان آینده باید از اشتباهات دولت روحانی عبرت بگیرند»؛ ارجاع داده و یادآور شده‌اند: «چرا میخواهید همان ساده لوحی و اشتباه دولت روحانی و ظریف را دوباره مرتکب شوید که مورد نهی صریح رهبر معظم انقلاب واقع شده است و هم با منطق و عقلانیت مذاکرات منافات دارد. فی الحال مذاکره مستقیم با آمریکا که رسماً از برجام خارج شده چه نفعی برای ما دارد که مشخصاً ضرر هم دارد و منفعتش برای آمریکایی هاست نه برای ما. دلیل بی نفعی آن برای ما واضح است چون سیاست جمهوری اسلامی ایران در چارچوب مذاکرات مشخص شده است که رفع تحریم ها در عمل باید صورت بگیرد و نه در کاغذ و تضمین و راستی آزمایی نیز انجام شود و بعد از صحت آن، آمریکایی‌ها می توانند مانند سابق به عنوان یک عضو به برجام برگردند.»

آقای امیرعبداللهیان گفته نابجای خود را اصلاح کنید

طلاب ادامه داده‌اند: «از شما انتظار می رود هرچه سریعتر این گفته نابه جا و غیر منطقی خود را اصلاح کنید و روند مذاکرات را طبق سیاست و چارچوب اعلامی از طرف مقام معظم رهبری ادامه دهید. تعجب و انتقاد ما از مجلس انقلابی نیز وجود دارد که آن چنان که باید در مقابل این اظهارات نابه جای وزیر امور خارجه، موضع گیری نکرده اند که نیاز است مجلس انقلابی ورود جدی در این زمینه داشته باشد.»

آنچه مسلم است اینکه مذاکرۀ مستقیمِ مقام‌های جمهوری اسلامی ایران با آمریکا که رهبر انقلاب نیز در بیانات 19 دی تلویحاً جواز آن را صادر کردند، در روزهای آتی بسیار محتمل است و از همین رو قطعا در روزهای آینده نیز شاهد ابراز دلواپسی برخی همیشه دلواپسان خواهیم بود. موضوع مذاکره با آمریکا از اول انقلاب تا امروز،‌ همواره مسأله کشور بوده و ظاهرا این قصه سر دراز دارد.