اولین روز ثبت‌نام کاندیداهای ریاست جمهوری چگونه گذشت؟
از تصمیم قطعی رئیسی تا «خداییِ کدخدا»
محبوبه ولی
سعید محمد، فرمانده مستعفی قرارگاه خاتم؛ سردار حسین دهقان، وزیر دفاع پیشین و مشاور فرمانده کل قوا در حوزه صنایع دفاعی؛ سرتیپ محمدحسن نامی، وزیر ارتباطات دولت دهم؛ شماری چهره‌های آشنا و ناآشنای دیگر دیروز در حالی در وزارت کشور داوطلب کاندیداتوری برای انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 شدند که اولین روز ثبت‌نام از داوطلبان این دوره از انتخابات زیر سایه سنگین مصوبه تازه شورای نگهبان و اختلافات رخ داده حول آن، سپری می‌شد.
روز دوشنبه پس از آنکه معاونت حقوقی ریاست جمهوری تفسیر خود از ابلاغیه تازه شورای نگهبان را اعلام و تاکید کرد که «شناسایی اولیه توانایی و شایستگی داوطلبان در مرحله ثبت‌نام صرفا از طریق «شیوه‌های مناسب قانونی» مجاز است و در صورت خلأ و لزوم تعیین شرایط، این مسئله باید در قانون مصوب مجلس پیش‌بینی شود نه هیچ مصوبه دیگری»، حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به عنوان بالاترین مقام اجرایی کشور، به وزارت کشور دستور داد که در جریان انتخابات و مشخصا در مرحله ثبت‌نام، با توجه به جمع‌بندی نظریه تفسیری معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری و طبق قوانین موجود عمل کند.
دهن‌کجی به دستور رئیس‌جمهور
همین امر منجر به تقابل شورا با دولت، آن هم در اولین روز از آغاز پروسه اجرایی انتخابات شد. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در واکنش به دستور روحانی، عنوان کرد که «اجرای مصوبه شورای نگهبان برای ساماندهی ثبت‌نام‌ها الزامی و لازم‌الاجراست و طبق مصوبه‌ای که شورای نگهبان به وزارت کشور ارسال کرده، ثبت‌نام‌هایی که فاقد مدارک باشد اعتباری ندارد و مورد بررسی قرار نمی‌گیرد.» او گفت: «به نماینده شورای نگهبان سپرده‌ایم که مدارک مغایر با مصوبه شورا را تحویل نگیرد.» اولین روز ثبت‌نام از داوطلبان کاندیداتوری در بلاتکلیفی میان دو دستور گذشت و انتقادات نسبت به مصوبه شورای نگهبان سخت بالا گرفت. یکی از تندترین این انتقادات از سوی محمود احمدی‌نژاد بود. او در واکنش به مصوبه تازه شورای نگهبان و گفته اخیر کدخدایی مبنی بر اینکه «کسانی که قبلا رد صلاحیت شده‌اند ثبت‌نام نکنند»، اشاره کرد که کدخدایی پارسال هم همین حرف را زده بود و گفته بود « من به فلانی‌ها توصیه می‌کنم که کاندید نشوید زیرا ما شما را رد می‌کنیم!»
چهار روز مانده به انتخابات قانون جدیدی نوشته شده!
احمدی‌نژاد با بیان اینکه سخنگوی شورای نگهبان به گونه‌ای حرف می‌زند کانه انتخابات کاملا مهندسی شده است، ادامه داد: «گفتند کدخدایی، خدا که نیستی! شما چه کاره هستی؟! بعد که اعتراضات زیاد شد، معلوم بود یک کسی بالاتر از آن قبلی آمد به او گفت که عجب غلطی کردی برو آن را صاف کن! او هم گفت: ببخشید اشتباه شده است. من منظورم چیز دیگری بود!»
او اشاره کرد که «صدها میلیارد تومان خرج انفورماتیک شورای نگهبان، قوه قضائیه و ناجا شده، حالا به کسی که قرار است رئیس‌جمهور شود می‌گویند گواهی عدم سوء‌پیشینه بیاور!» رئیس‌جمهور پیشین با بیان اینکه چهار روز مانده به ثبت‌نام، قانون جدیدی نوشته شده است، به کنایه به اعضای شورای نگهبان گفت: «شما که هیچ کدامتان یک نانوایی را هم در عمرتان اداره نکرده‌اید، یک بقالی یا یک مدرسه را هم اداره نکرده‌اید، چطور می‌خواهید تشخیص بدهید که برنامه اداره کشور صحیح است؟»
محمود احمدی‌نژاد ضمن انتقادات تند از مصوبه انتخاباتی شورای نگهبان، گفت: شما که هیچ کدامتان یک نانوایی را هم در عمرتان اداره نکرده‌اید، یک بقالی یا یک مدرسه را هم اداره نکرده‌اید، چطور می‌خواهید تشخیص بدهید که برنامه اداره کشور صحیح است؟
فارغ از ادبیات و کنایه‌های تند او به شورای نگهبان، در میان سیاسیون دیگر نیز اقدام تازه شورای نگهبان منجر به واکنش‌های بسیار شده است. عباس عبدی، درباره اظهارات کدخدایی مبنی بر لازم‌الاجرا بودن مصوبه شورای نگهبان، آن هم بعد از دستور روحانی، در توئیتر نوشت: «فارغ از قانونی بودن یا نبودن این مصوبه که بطور قطع غیرقانونی است، مشکل جدید این است که آقای کدخدایی از کجا اختیار دارند که برای دولت دستور لازم‌الاجرا بودن آن را صادر می‌کند؟ این هم تخطی دیگری از حدود اختیارات.»
جبهه اصلاحات ایران نیز در واکنش به مصوبه شورای نگهبان دیروز بیانیه‌ای صادر و از رئیس‌جمهوری درخواست کرد «در مقام پاسدار اجرای قانون اساسی به شورای نگهبان اخطار نقض قانون اساسی بدهد.» از سوی دیگر اما کدخدایی در یک برنامه رادیویی با بیان اینکه دولت در مورد مصوبه انتخاباتی بی‌انصافی کرد گفت: «هزینه‌های اجرای قانون را می‌پردازیم و کوتاه نمی‌آییم.»
تعیین تکلیف جریان اصولگرا
با این تفاسیر آغاز فرایند انتخابات بیش از آنکه صحنه شور انتخاباتی باشد، متاثر از مصوبه جنجالی شورای نگهبان بود. با این حال شاید طی روزهای آینده از رخوت حاکم بر این رویداد سیاسی کاسته شود؛ دست کم برای طیف اصولگرا؛ به ویژه که رسانه‌های اصولگرا دیروز خبر دادند که ابراهیم رئیسی بالاخره تکلیف اصولگرایان را روشن کرده است و وارد گود انتخابات خواهد شد. نقوی حسینی، نماینده پیشین مجلس دو روز پیش گفته بود که «رئیسی روز عید فطر اعلام کاندیداتوری خواهد کرد.» رسانه‌های اصولگرای تسنیم و فارس هم دیروز همین خبر را دادند. احمد امیرآبادی فراهانی، نماینده قم در مجلس نیز دیروز در جمع جمعیت ایثارگری قم گفت اطلاع دارد که رهبری هیچ منعی برای حضور رئیسی در انتخابات ایجاد نکرده است. حضور او تکلیف جناح اصولگرا را مشخص کرده و قطعا بسیاری از داوطلبان اصولگرا به نفع او از کاندیداتوری انصراف خواهند داد و تعدادی نیز برای پوشش او در جریان رقابت انتخاباتی خواهند ماند.
علی لاریجانی احتمالا پنجشنبه ثبت‌نام کند
دیروز غیر از رئیسی زمزمه‌های حضور چهره‌های شناخته‌شده‌تر دیگری در وزارت کشور نیز بلند بود. خبرگزاری مهر به نقل از یک نماینده ادوار مجلس نوشت از تشکیل یک گروه در فضای مجازی متشکل از ۲۵۰ نفر از نمایندگان ادوار مجلس با هدف برنامه‌ریزی برای نامزدی علی لاریجانی در انتخابات خبر داد و با بیان اینکه ورود لاریجانی به عرصه انتخابات حتمی است، گفت که احتمالا او روز پنجشنبه برای ثبت نام در انتخابات به وزارت کشور خواهد رفت.
این رسانه اصولگرا نوشت که بر اساس شنیده‌ها، حامیان لاریجانی به دنبال ایجاد دوقطبی «لاریجانی-رئیسی» هستند و در عین حال به دلیل آرای منفی لاریجانی و از طرفی آرای بالای سید ابراهیم رئیسی در سال ۹۶ و تجربه او در رقابت‌های انتخاباتی، رقابت دشواری را برای لاریجانی پیش‌بینی می‌کنند.
یک جمعه انتخاباتی با تاجزاده
مصطفی تاجزاده هم که گفته می‌شود با توجه به مصوبه جدید شورای نگهبان مبنی بر نداشتن سابقه کیفری به عنوان یکی از شروط کاندیداتوری، امکان کاندیدا شدن را ندارد، اعلام کرده که روز جمعه برای ثبت نام در انتخابات ریاست‌جمهوری به وزارت کشور خواهد رفت. او این خبر را در صفحه توئیتر خود اعلام کرد اما مشخص نیست که آیا با محدودیت‌های تازه شورای نگهبان از او ثبت نام به عمل بیاید یا نه!
خبرگزاری مهر به نقل از یک نماینده ادوار مجلس خبر داد که ورود لاریجانی به عرصه انتخابات حتمی است و احتمالا او روز پنجشنبه برای ثبت نام در انتخابات به وزارت کشور خواهد رفت
اصلاحات؛ همچنان سردرگم و بلاتکلیف
برای جبهه اصلاحات اما اولین روز ثبت‌نام داوطلبان کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری 1400، روز بی‌رونقی بود و به نظر می‌رسد این جبهه هنوز تکلیف خود را نمی‌داند. از میان چهره‌هایی که جریان و احزاب اصلاح‌طلب برای کاندیداتوری معرفی کرده‌اند، محسن هاشمی، فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی و رئیس شورای شهر تهران در حاشیه صحن علنی شورای شهر گفت: منتظریم جبهه اصلاحات ایران معروف به نهاد اجماع‌ساز بر اساس برنامه‌های ارائه شده تصمیم نهایی را بگیرد و به کاندیداها اعلام کند. او درباره کاندیداتوری خودش اظهار کرد: تا فشاری نباشد ثبت نام نمی‌کنم، اما اگر شرایطی پیش بیاید که از من خواسته شود در انتخابات شرکت کند دریغ نمی‌کنم؛ با این حال هنوز بر تصمیم قبلی هستم.
ظریف نخواهد آمد
در میان گزینه‌های اصلاح‌طلبان بیشترین رأی با محمدجواد ظریف بود. او در جلسه اخیر مجمع ملی جبهه اصلاحات ایران در میان 14 گزینه این مجمع با 37 پیشنهاد، بیشترین اقبال را برای کاندیداتوری داشت اما شواهد و قرائن حاکی است که در پی فشارها و انتشار فایل صوتی ظاهرا او کاندیدای این رقابت نخواهد بود.
مصطفی فقیهی، فعال سیاسی و رسانه‌ای دیروز در توئیتر خود نوشت: «خبر دیدار امروز ظهر ظریف با سیدمحمد خاتمی و سیدحسن خمینی جهت اقناع وی برای پذیرش کاندیداتوری صحیح است؛ اما بر خلاف اخبار منتشره، اطلاع دقیق دارم که «ظریف» قاطعانه حضور در انتخابات را رد کرده است.»
دیدگاه تان را بنویسید