محبوبه ولی

 

غیر از آنهایی که کف خیابان بازداشت شدند، بازداشتی‌های مربوط به «بیانیه 77» را نیز باید جزء بازداشتی‌های اعتراضات به افزایش قیمت بنزین به حساب آورد؛ بیانیه‌ای که سخنگوی قوه قضائیه دیروز آن را حمایت از دشمن اعلام کرد و درباره آن گفت: «چه شده که با این بیانیه در مواقع بحران بحران‌آفرینی می‌کنند؟»

غلامحسین اسماعیلی در نشست خبری دیروز خود افزود: «بیانیه‌ای تنظیم شده که مفاد آن حمایت از دشمن و حمایت از اغتشاشگران بود؛ اما برخی گفتند امضاهایشان نخوانده شده بوده و برخی گفتند امضایی نکرده و برخی گفتند بیانیه امضا شده تغییر کرده است. در این مورد که کدام یک از این افراد صحیح گفته‌اند یا خیر توسط مرجع قضایی تدبیر خواهد شد، سوالاتی از آنها شد. برای برخی قرار تأمین صادر شد و یکی دو نفر تامین وثیقه را انجام دادند و بازداشت شدند.»

زبان سرخ و سر سبز

ماجرا از این قرار است که با بالا گرفتن اعتراضات بنزینی، بیانیه‌ای منتشر شد تحت عنوان «بیانیه 77 نفر». آنطور که گفته شده 77 اصلاح‌طلب پای آن را امضا کرده‌اند.

انتشار این بیانیه با ادبیات تند و تیزش، آن هم در اوج اعتراضات بنزینی، واکنش‌های بسیاری را برانگیخت و به نظر می‌رسد آنچه موجب حساسیت‌ها به این بیانیه شد، زبان سرخش بود. در بخشی از این بیانیه «پاسخ خشونت‌بار به تجمعات مردمی»، «فاجعه» توصیف شده و آمده است: «شلیک بی‌محابای تفنگی که از محل بیت‌المال برای دفاع از مردم فراهم شده به ‌سوی شهروندان عادی و غیرمسلح که برای ابراز اعتراض و یا خشم خود به خیابان آمده‌اند، مطلقا و فارغ از موضوع اعتراض غیرقابل‌توجیه و جنایتی است که قانون و دستگاه قضا نباید حتی لحظه‌ای در تعقیب بانیان، آمران و عاملان آن تعلل کند.»

هجمه‌های بی‌وقفه

روزنامه جام‌جم درباره آن نوشت: «در روزهایی که کشورهای غربی و گروه‌های ضد‌انقلاب در خارج از کشور از آشوب‌های داخل ایران خوشحالند و در بیانیه‌هایی از اغتشاشگران حمایت و اقدامات نظام در مقابله با آشوب‌طلبان را محکوم می‌کنند گروهی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب نیز بیانیه‌ای صادر کرده‌اند که محتوای آن بی‌شباهت به بیانیه‌های کشورهای غربی و اپوزیسیون خارج از کشور نیست.»

جام‌جم ادامه داده بود که «امضاکنندگان این بیانیه نظام را به «تصمیم‌‌گیری در پستوهای حکومتی، بی‌توجهی به حاکمیت قانون و ارکان قانون اساسی و از همه مهم‌تر انکار حق آگاهی و مشارکت مردم و نمایندگان واقعی آنها در اداره عمومی کشور» متهم می‌کنند و پس از آوردن دلایل ریز و درشت برای مستدل نشان دادن مواضعشان نهایتا حرف دلشان را زده‌اند و از متصدیان حکومت خواسته‌اند با عادی‌سازی روابط خارجی بساط تحریم‌ها را جمع کنند»

اسدالله بادامچیان، دبیرکل حزب موتلفه نیز پس از انتشار بیانیه در گفتگویی با ایسنا، این بیانیه را حمایت تلویحی از اغتشاشگران قلمداد کرد و گفت: «این بیانیه‌ها بر باد دهنده آبروی جناح اصلاح‌طلب است.» واکنش دیگر چهره‌های اصولگرا نیز چنین بود.

سخنگوی قوه قضائیه روز گذشته درباره بیانیه 77 اصلاح‌طلب تاکید کرد: بیانیه‌ای تنظیم شده که مفاد آن حمایت از دشمن و حمایت از اغتشاشگران بود. کسانی که مرزبندی خود با عناصر آشوبگر را مشخص نمی‌کنند و از خرابکار حمایت می‌کنند، باید پاسخگوی اعمال خود باشند

رسانه‌های اصولگرا نیز پاسخ نهادهای مختلف از جمله بیانیه 777 استاد دانشگاه در جواب بیانیه 77 را منتشر کردند که به امضاکنندگان بیانیه 77 هشدار می‌داد در مسیر منافقین حرکت نکنند.

در جستجوی نگارنده

همزمان جستجوها برای پیدا کردن نویسنده اصلی بیانیه در جریان بود. درنهایت فشارها به قدری زیاد شد که مصطفی تاجزاده، در حاشیه کنگره حزب اتحاد ملت گفت: «نوشتن این بیانیه یک کار جمعی است، اما تقریبا از تمام کسانی که احضار کردند دو سوال کردند اول اینکه چه کسی این بیانیه را نوشته و چه کسی امضا جمع کرده است؛ برای همین هم بنده به صراحت عرض می‌کنم با اینکه نویسنده بیانیه من نیستم مسئولیت این کار را می‌پذیرم. اگر قوه قضائیه دنبال این است که ببیند چه کسی آن را نوشته به آنها می‌گویم من نوشتم و امضا جمع کردم و هر برخوردی که می‌خواهند داشته باشند.»

روزنامه کیهان اما در مطلبی نوشت: «برخلاف آنچه مطرح شده، تهیه‌کننده آن بیانیه تاجزاده نبوده است بلکه بیانیه را یک اصلاح‌طلب فراری مقیم اروپا نوشته و از طریق واتساپ برای یکی از آن ۷۷ نفر ارسال کرده بود.»

کیهان همچنین خبر داده بود که «اکثر ۷۷ تن از مدعیان اصلاحات که اخیراً با صدور یک بیانیه وطن‌فروشانه از اراذل و اوباش اجاره‌ای حمایت کرده بودند به دادگاه احضار شده و تحت بازجویی قرار گرفته‌اند و تنها برخی از این ۷۷ نفر که از اصلاح‌طلبان فراری و پناهنده به کشورهای خارجی بوده‌اند در شمار احضارشدگان نیستند.»

بازداشتی‌ها

بدین ترتیب خبر بازداشت چهره‌های اصلاح‌طلبی که امضایشان پای این بیانیه بود به گوش می‌رسید. یکی از آنها محمد کیانوش‌راد، عضو حزب اتحاد ملت بود که به گزارش ایلنا، روز یکشنبه هفته جاری با حضور نیروهای امنیتی در منزلش بازداشت شد. کیانوش‌راد پیشتر درباره این بیانیه گفته بود: «اگر  برخی معتقدند باید خارج از چارچوپ قانون با معترضان برخورد شود و یا اگر معتقدند اگر کسی در برخورد با مردم تخلفی کرده باید از برخورد با تخلفات چشم‌پوشی کرد، ما امضاکنندگان بر اساس عقل، منطق و منافع جمهوری اسلامی با چنین دیدگاهی مخالف هستیم و نظر خویش را به صراحت اعلام می‌کنیم.»

نفر بازداشتی دیگر، مهدی محمودیان بود که خبرگزاری ایلنا، بیستم آذر خبر از بازداشت وی داد. علاوه بر این بازداشت‌ها، منابع خبری از احضار بیش از 30 نفر از جمله محسن آرمین، احمد زیدآبادی، آذر منصوری و مصطفی تاجزاده خبر می‌دهند.

اصلاح‌طلبان علیه اصلاح‌طلبان

نکته جالب دیگر درباره بیانیه این 77 اصلاح‌طلب، واکنش دیگر اصلاح‌طلبان به آن است؛ تا جایی که بعضا در میان خود اصلاح‌طلبان واکنش به این بیانیه، تندتر از واکنش اصولگرایان بود.

صادق خرازی، دبیرکل حزب اصلاح‌طلب ندای ایرانیان اخیرا در برنامه افق بیانیه مذکور را «فاجعه» خواند و گفت: «روح بیانیه ۷۷ نفر، مثل بیانیه‌هایی بود که با عقده‌گشایی، اصل نظام را هدف قرار می‌دهند. این بیانیه، بیانیه نیرو‌های انقلاب نبود، حتی نیرو‌های انقلاب سابق.»

آذر منصوری در واکنش در توئیترش نوشت: «من به خاطر بیانیه 77 نفر احضار و قریب به سه ساعت به سوالات محترمانه بازپرس شعبه چهارم دادسرای فرهنگ و رسانه در دفاع از رویکرد بیانیه پاسخ دادم. با کمال تاسف باید عرض کنم ادبیاتی که در این گفتگو (گفتگوی خرازی در شبکه افق) در مورد بیانیه به کار گرفته شده، حتی در جلسه بازپرسی هم مورد استفاده قرار نگرفت.»

 حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران نیز در همان ابتدا به روزنامه حزبش، یعنی روزنامه سازندگی گفت که «موضع‌گیری‌هایی که برخی دوستان در قالب بیانیه شخصی منتشر کردند به هیچ وجه موضع جریان اصلاحات تلقی نمی‌شود و اصلاح‌طلبان دارای احزاب رسمی و مشخص با مواضع روشن و شخصیت‌هایی وفادار به نهاد مردم – به عنوان صاحبان کشور - و نظام- به عنوان چتر امنیتی و سیاسی- هستند.»

از آن جایی که این 77 نفر در هجمه‌ها و اعتراضات بیش از هر چیز به همراهی با دشمن و براندازان متهم می‌شوند، اصلاح‌طلبان دیگر سعی می‌کنند با روشن کردن مرز خود با آنها و بیانیه‌شان، خود را از مظان اتهام براندازی بیرون بکشند.  

نکته جالب دیگر درباره بیانیه 77، واکنش دیگر اصلاح‌طلبان به آن است؛ تا جایی که بعضا در میان خود اصلاح‌طلبان واکنش به این بیانیه، تندتر از واکنش اصولگرایان بود

با این اوصاف، امضاکنندگان این بیانیه اکنون در گیرودار روند قضایی هستند و سخنگوی قوه قضائیه درباره پرونده آنها می‌گوید: «تحقیقات آغاز شده اما هنوز تصمیمی گرفته نشده و نمی‌توانیم بگوییم چند نفر مجرم هستند؛ باید در فرآیند رسیدگی و تحقیقات قاضی پرونده به این علم برسد که چه کسانی در این فرآیند مجرم بوده‌اند و چه کسانی بی‌گناه.»

او تاکید کرده کسانی که مرزبندی خود با عناصر آشوبگر را مشخص نمی‌کنند و از خرابکار حمایت می‌کنند، باید پاسخگوی اعمال خود باشند.

حال باید منتظر بود و دید که سعه‌صدر نظام و دستگاه قضایی در قبال این بیانیه و امضاکنندگان آن چقدر خواهد بود.