محبوبه ولی

در حالی که بیش از یک ماه از استعفای محمد بطحایی، وزیر سابق آموزش و پرورش به بهانه کاندیداتوری برای انتخابات مجلس! می‌گذرد، دیروز محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری در حاشیه جلسه هیأت دولت اعلام کرد که «وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش از بین 6 گزینه پیشنهادی تا نیمه اول شهریور معرفی می‌شود»؛ وزیری که بسیاری امیدوارند زن باشد.

دو دولت اول و دوم روحانی، به‌رغم تمام وعده و شعارها درباره به کارگیری زنان تا این لحظه در به کارگیری یک وزیر زن ناکام بوده است. تا اینجای کار که چهل سال از انقلاب اسلامی می‌گذرد، تنها رئیس‌جمهوری که موفق به داشتن یک وزیر زن شد محمود احمدی‌نژاد بود که مرضیه وحید دستجردی را متصدی وزارت بهداشت کرد؛ هرچند که به باور بسیاری حضور او تجربه موفقی نبود اما به هر حال برای روسای‌جمهور فارغ از عملکرد وزیر زن مربوطه، داشتن یک وزیر زن، کمک به باورپذیرتر کردن ژست‌های برابری جنسیتی و باز کردن فضا برای حضور زنان در کابینه‌های مردانه است. 

حالا که شش سال از دو دولت روحانی گذشته و دو سال تا پایان حضور او در پاستور باقی مانده است، استعفای بطحایی، زمزمه‌های حضور یک وزیر زن در این دو سال را مطرح کرده است. گزینه‌های محتمل برای تصدی وزارت آموزش و پرورش در ابتدا سه مرد بودند؛ علی زرافشان، معاون وزارت آموزش و پرورش، داوود محمدی، نماینده تهران در مجلس و عضو کمیسیون آموزش مجلس و جواد حسینی، سرپرست جدید وزارت آموزش و پرورش.

احتمالی که جهانگیری  پر و بال داد

اما محمدجواد ابطحی، عضو کمیسیون آموزش مجلس دو هفته پیش طی مصاحبه‌ای گفت که آقایان زرافشان و محمدی از جمع گزینه‌ها خارج شده‌اند. او همچنین خبر داد که دولت با قاسم احمدی لاشکی، عضو کمیسیون آموزش مجلس و نماینده چالوس در مجلس تماس گرفته و او یکی از گزینه‌های دولت برای وزارت آموزش و پرورش است. ابطحی ادامه داده بود که حتی مطرح شدن نام احمدی لاشکی به عنوان یکی از گزینه‌های آموزش‌ و پرورش‌ در حوزه انتخابیه‌اش جو روانی خاصی را ایجاد کرده است.

همزمان با این خبرها، احتمال اینکه یک زن وزیر جدید کابینه شود نیز مطرح می‌‌شد و این احتمال به دنبال اظهارات مبهم معاون اول رئیس جمهوری قوت گرفت. جهانگیری که برای افتتاح قطار شهری شهید کاوه به مشهد رفته بود، در آنجا گفت که «وزیر پیشنهادی نهایی می‌تواند زن باشد البته بستگی به تصمیم رییس‌جمهور دارد و ایشان کسی را برای معرفی در این رابطه دارد.»

توصیه‌های دوستان سیاسی

در این یک ماه و اندی که از استعفای بطحایی می‌گذرد، چهره‌های سیاسی سرشناسی نیز به روحانی توصیه کرده‌اند که برای وزارتخانه آموزش و پرورش وزیر زن انتخاب کند. برای نمونه میتوان به یادداشت حسین مرعشی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی اشاره کرد. مرعشی طی یادداشتی در «اعتماد» نوشت: «معتقدم آقای روحانی می‌خواسته وزیر زن در کابینه داشته باشد اما محدودیت‌هایی بر سر راه قرار گرفت که به نظر من باید با توجیه بزرگان و مراجع از این محدودیت عبور کند. توصیه من به آقای روحانی این است که شما از روحانیون و مدیران نوگرای کشور هستید و از این مهم نگذرید.»

او حتی گزینه‌ای را هم پیشنهاد کرد و درباره‌اش نوشت: «به طور خاص در مورد وزارت آموزش و پرورش با توجه به شناختی که از سال ۷۴ تاکنون از خانم فاطمه سعیدی، نماینده فعلی تهران در مجلس دارم، ایشان را گزینه مناسبی می‌دانم. خانم سعیدی از زنان مبارز کرمان بود و در همه سطوح در آموزش و پرورش کار کرده و از مدیران موفق بوده است که در مدیریت بالادستی، ناحیه و منطقه حضور داشته است؛ لذا آموزش و پرورش را به خوبی می‌شناسد و اگر تصمیم جناب رییس‌جمهور این باشد که به مطالبه بانوان بپردازد حتما ایشان ظرفیت و توانایی خوبی دارد.»

معصومه آقاپور علیشاهی، نایب رئیس فراکسیون زنان مجلس با بیان اینکه انتخاب وزیر زن برای آموزش‌‌وپرورش جدی است، گفت: تاکنون اسامی 5 تا 6 نفر مطرح شده که عده‌ای در بخش اجرایی دولت در حال فعالیت هستند

گفتنی است که فاطمه سعیدی نیز مانند حسین مرعشی یک چهره سیاسی اصلاح‌طلب و عضو حزب کارگزاران سازندگی است و تردیدی وجود ندارد که در چنین توصیه‌‌هایی منافع و مقاصد سیاسی در نظر گرفته می‌‌شود اما به هر حال حتی اگر مقاصد سیاسی را اولویت چنین توصیه‌هایی بدانیم، آنچه قابل توجه بود، این بود که در چنین توصیه‌هایی نام زنان به میان می‌آمد.

طرح نام پنج زن!

تازه‌ترین خبر در این باره اما از قول معصومه آقاپور علیشاهی، نائب رئیس فراکسیون زنان مجلس اعلام شده است. او دیروز با بیان اینکه انتخاب وزیر زن برای آموزش‌‌وپرورش جدی است، به «تسنیم» گفت: تاکنون اسامی 5 تا 6 نفر مطرح شده که عده‌ای در بخش اجرایی دولت در حال فعالیت هستند.

وی با اشاره به تلاش‌های نمایندگان زن برای معرفی یک خانم جهت تصدی پُست وزارت آموزش‌وپرورش افزود:  اسامی نماینده‌های زن هم به عنوان گزینه مطرح است  اما باید دید انتخاب رییس‌جمهور چه خواهد بود.

علیشاهی همچنین با یادآوری دستور رئیس جمهوری مبنی بر اینکه 30 درصد از انتصاب مدیران میانی و پایه از میان زنان باشد، اظهار کرد: «وزرا عملکرد خوبی در این رابطه داشتند اما باز هم این توقع حداقلی است و ما می‌گوییم شایسته سالاری و انتخاب از میان زنان شایسته در مسندهای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کشور انجام شود و این توقع را داریم الان که فرصت فراهم شده است، رئیس جمهور با یک «یا علی گفتن» این خواسته به حق زنان را عملیاتی کند.»

رقابت میان سرپرست و زنان

محمود نگهبان، نایب رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این باره به گفته اخیر جهانگیری در مشهد اشاره کرد و احتمال معرفی یک زن از سوی دولت را بالا دانست.  

او اما درباره گزینه‌های مطرح شده، اظهار کرد: «اسامی که از میان بانوان برای تصدی وزارت آموزش‌وپرورش مطرح می‌شود صرفاً در حد گمانه‌زنی است و اگر قرار است فردی انتخاب شود، باید حداقل سابقه حضور در آموزش ‌و پرورش را داشته باشد ضمن اینکه سرپرست فعلی هم عملکرد قابل قبولی داشته است و احتمال اینکه او نیز معرفی شود بالاست.»

حتی قاسم احمدی لاشکی که محمد ابطحی قبل‌تر خبر داده بود او یکی از گزینه‌های دولت برای وزارت است، پیش از این گفته بود: «آنطور که بنده اطلاع دارم، قرار است یک خانم به ‌عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شود.»

حتی قاسم احمدی لاشکی که محمد ابطحی قبل‌تر خبر داده بود او یکی از گزینه‌های دولت برای وزارت است، پیش از این گفته بود: آنطور که بنده اطلاع دارم، قرار است یک خانم به ‌عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی شود

آنطور که از گمانه‌زنی‌ها برمی‌آید، ظاهرا سرسخت‌ترین رقیب برای یک گزینه زن، سیدجواد حسینی، سرپرست فعلی وزارت آموزش و پرورش است که در ابتدا محتمل‌ترین گزینه برای تصدی وزارت آموزش و پرورش بود اما پرونده سیاسی او باعث شده تا مخالفانی جدی داشته باشد؛ مخالفانش برای نمونه به امضای او پای نامه سرگشاده مبنی بر تحریم انتخابات مجلس ششم اشاره می‌کنند.

حال باید دید دو هفته دیگر روحانی در برابر مخالفان حسینی می‌ایستد و او را به عنوان وزیر معرفی می‌کند (که البته بعید به نظر می‌رسد)، یا در این دو سال باقی مانده از عمرش پای یک زن را به کابینه باز می‌کند یا اصلا گزینه‌ای دیگر که نه زن باشد و نه سیدجواد حسینی، به مجلس معرفی خواهد کرد؛ اما اگر انتخاب روحانی گزینه دوم باشد، او دومین رئیس جمهوری خواهد بود که توانسته سدها برای معرفی یک وزیر زن را بشکند؛ حتی اگر یک نمایش پوپولیستی یا سیاسی باشد.