عضو شورای عالی اشتغال از فعالیت ۳.۵ میلیون کارگر در کارگاه‌های زیرزمینی و بدون شناسنامه خبر داد.

علی خدایی در گفت‌وگو با فارس گفت: براساس برآوردها ۳.۵میلیون کارگر در کارگاه‌های زیرزمینی فعالیت دارند که آمار آنها در هیچ‌جا نیست  و این کارگاه‌ها غیررسمی و بدون تابلو هستند.

به گفته وی، ۱۴.۵میلیون کارگر در کارگاه‌های شناسنامه‌دار کشور شناسایی شده‌اند.

خدایی افزود: برخی از این کارگاه‌ها در خیابان‌های اصلی تهران مانند خیابان جمهوری هستند که کارگران در آنها اقدام به خیاطی می‌کنند که در ملاعام هستند اما هیچ‌گونه شناسنامه کارگری در آن کارگاه‌ها وجود ندارد و این به خاطر ضعف نظارت وزارت کار است و این کارگران در کارگاه‌های بدون شناسنامه جزو فراموش‌شدگان به شمار می‌روند. نماینده کارگران در شورای عالی کار درباره قراردادهای سفیدامضای کارگری نیز گفت: وقتی یک کارگاه غیررسمی و اصطلاحاً زیرزمینی باشد، قرارداد سفیدامضا به وفور وجود دارد. وی برای نمونه گفت: ‌کارگرانی که با بسیاری از پیمانکاران تأمین نیرو مرتبط با نهادهای دولتی و عمومی و غیردولتی کار می‌کنند، مانند اکثر کارگران فضای سبز یا کارگران پاکبان یا رفتگر جزو کارگرانی هستند که اصطلاحاً قرارداد سفیدامضا با پیمانکار خود بسته‌اند و اگر اعتراض کنند، به زودی بیکار می‌شوند. خدایی ادامه داد: گاهی اوقات قراردادهایی با کارگران بسته می‌شود که فقط روی کاغذ است اما مفاد آن اجرا نمی‌شود و حداقل‌های قانونی در مورد آنها اجرا نمی‌شود و کارگر حق اعتراض ندارد و از این موارد در میان پیمانکاران تأمین نیرو به وفور یافت می‌شود و هیچ مقامی هم نمی‌تواند ادعا کند، من کارگران قرارداد سفیدامضا ندیده‌ام هر کس می‌خواهد بیاید به او آدرس بدهم.

عامل اصلی قراردادهای غیررسمی یا سفیدامضا که در حق کارگران اجحاف می‌شود، نبودن امنیت شغلی کارگران و نیز نبود نظارت بر روابط کارگری و کارفرمایی است که قراردادهای موقت و قراردادهای سفیدامضا و شرایط تحمیلی به کارگران به وفور دیده می‌شود

وی در مورد اینکه مشکل کارگران قرارداد سفیدامضا چگونه قابل حل است، گفت: طبق ماده ۱۰ قانون کار و تبصره آن این مشکل به راحتی قابل حل است. کارفرما موظف است یک نسخه از قرارداد با کارگر را به اداره کار محل سکونت و یک نسخه را به تشکل‌های مربوط به کارگری تحویل دهد.

خدایی افزود: حدود ۱۰درصد از کارگران کشور دارای تشکل‌ صنفی هستند اما ادارات کار در همه جای ایران و شهرهای مختلف وجود دارند که اگر ماده ۱۰ قانون کار اجرا می‌شد، دیگر شاهد قرارداد سفیدامضا کارفرما با کارگر نبودیم و قوانین کار اجرا می‌شد اما این ماده قانونی به خاطر ضعف نظارت اجرا نشد.

به گفته این عضو شورای عالی کار با پیگیری چند سال گذشته سامانه جامع روابط کار قرار است، راه‌اندازی شود که یک کار این سامانه این است که قراردادهای کارگری ثبت الکترونیکی شود و کارفرماها یک نسخه از قرارداد با کارگران را در این سامانه قرار دهند.

خدایی گفت: حدود دو هفته قبل با شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد اجرای طرح سامانه جامع روابط کار که با تأخیر مواجه است، صحبت کردم که وزیر قول داد ظرف دو ماه آینده سامانه جامع روابط کار را رونمایی کرده و در اختیار کارگران قرار دهد.

وی گفت: کارفرما مؤظف است نسخه‌ای از قرارداد خو د را در سامانه قرار دهد، در غیر این صورت اگر مشکلی بین کارفرما و کارگر ایجاد شد که کار به دادگاه کشید، در آن صورت ادعای کارگر پذیرفته می‌شود و کارفرما بعد از آن حتی اگر قرارداد ارائه کند، از او پذیرفته نخواهد شد.

نیاز نیست برای دیدن کارگاه زیرزمینی به روستا برویم، بلکه در همین خیابان جمهوری تهران کارگاه‌های فراوان خیاطی وجود دارند که هیچ شناسنامه‌ای ندارند و قانون کار را هم رعایت نمی‌کنند

خدایی افزود: در حال حاضر ارائه لیست بیمه تأمین اجتماعی الکترونیکی شده و صدرصد کارفرمایان این لیست را در سامانه ارائه می‌کنند و کارفرما در این زمینه تخلف نمی‌کند و مؤظف است کارش را به درستی انجام دهد. در مورد سامانه جامع روابط کار هم باید الکترونیکی شود.

نماینده کارگران گفت: اگر یک کارگر بتواند در دادگاه اثبات کند که کارفرما با وی قرارداد سفیدامضا بسته است، کارفرما مجرم است و شش ماه حبس دارد و موضوع کارگری در هیأت‌های حل اختلاف رسیدگی می‌شود و مرجع قضایی در مورد آن حکم می‌دهد. به گفته خدایی، عامل اصلی قراردادهای غیررسمی یا سفیدامضا که در حق کارگران اجحاف می‌شود، نبودن امنیت شغلی کارگران و نیز نبود نظارت بر روابط کارگری و کارفرمایی است که قراردادهای موقت و قراردادهای سفیدامضا و شرایط تحمیلی به کارگران به وفور دیده می‌شود. وی گفت: در برخی از کارگاه‌ها حداقل حقوق مصوب قانون کار هم به کارگر پرداخت نمی‌شود. امسال حداقل حقوق کارگران یک میلیون و ۵۱۶هزار تومان است به علاوه حق بن ۱۹۰هزار، حق مسکن ۱۰۰هزار و حق اولاد برای هر فرزند ۱۰درصد یک میلیون و ۵۱۶هزار تومان است. وی در مورد اینکه در برخی از کارگاه‌ها مانند کارواش‌های تهران به کارگران حقوق نمی‌دهند و آنها را وادار می‌کنند از مشتریان به زور انعام دریافت کنند و فقط برای آنها جای خواب در نظر می‌گیرند، گفت: وقتی نظارت نباشد اجحاف به کارگران به چشم دیده می‌شود و کارگاه‌های زیرزمینی و فضای سبز همین‌گونه است که حدود ۳.۵ میلیون کارگر با همین شرایط فعالیت می‌کنند. خدایی در مورد اینکه برخی از کارگاه‌ها به خاطر فرار از مالیات و نظارت به منازل مسکونی یا حتی روستاها منتقل شده‌اند، گفت:‌ نیاز نیست برای دیدن کارگاه زیرزمینی به روستا برویم، بلکه در همین خیابان جمهوری اسلامی تهران کارگاه‌های فراوان خیاطی وجود دارند که هیچ شناسنامه‌ای ندارند و قانون کار را هم رعایت نمی‌کنند.

به گفته وی، اگر یک کارگاه شرایط قانون را رعایت کند از نظر مالیات هم بخشودگی می‌گیرد و وقتی به آنها می‌گوییم چرا کارگران را بیمه نمی‌کنید، می‌گویند به خاطر ترس از مالیات است، در حالی که هیچ ارتباطی بین بیمه تأمین اجتماعی و مالیات کارگاه وجود ندارد.