اشتغال فارغ‌التحصیلان از برنامه جا ماند

محمد جندقی

طرح کارورزی ویژه اشتغال فارغ‌التحصیلان از سال ۹۶ تحت عنوان طرح کارورزی آغاز شد؛ طرحی که طی آن قرار بود طی سال‌های ۹۶ و ۹۷ تعداد ۲۳۵ هزار دانش‌آموخته جویای کار جذب بازار کار شوند اما براساس آخرین گزارش‌ها، تا فروردین امسال بیش از ۳۹۱هزار نفر از دانش‌آموختگان دانشگاهی جویای کار در سامانه کارورزی ثبت‌نام کردند و ۱۰۶هزار نفر واجد شرایط شناخته شدند.

همچنین برای جذب کارورزان ۲۹هزار کارگاه و بنگاه اقتصادی به عنوان متقاضی جذب این افراد در سامانه اعلام آمادگی کردند که «داشتن زیرساخت‌های جذب کارورز» و «دارا بودن ظرفیت‌های آموزش و انتقال دانش» به کارجویان در حین کار دو شرط مهم کارگاه‌ها برای جذب کارورز بود اما با بررسی صلاحیت بنگاه‌های متقاضی جذب کارورزان، از بین ۲۹هزار کارگاه متقاضی در نهایت برای ۱۳هزار و ۱۶۰ بنگاه مجوز جذب کارورز صادر شد و ۲۴هزار نفر برای طی کارورزی در دوره‌های ۴ تا ۶ ماهه متناسب با نوع فعالیت، در ۱۳هزار بنگاه واجد شرایط جذب شدند. کارورزانی که در بنگاه‌ها و واحدهای اقتصادی جذب می‌شوند در طول مدت دوره مشمول دریافت کمک هزینه می‌شوند و ماهیانه یک سوم دستمزد مصوب شورای عالی کار معادل حدود ۳۷۰هزار تومان از سوی دولت به آنها پرداخت می‌شود. همچنین کارفرمایان بنگاه‌هایی که نسبت به جذب کارورزان اقدام کنند تا دو سال از پرداخت حق بیمه این افراد معاف خواهند شد. اما به‌رغم اینکه برای سال‌های ۹۶ و ۹۷ جذب ۲۳۵هزار دانش‌آموخته جویای کار تحت عنوان کارورز هدف‌گذاری شده بود، طی مدت مذکور فقط ۲۴هزار نفر جذب شدند. از روزی که این افراد تحت عنوان کارورز فعالیت خود را آغاز می‌کنند دولت مشمول پرداخت دو هزینه می‌شود. نخست اینکه کارورزان تحت پوشش بیمه حوادث قرار می‌گیرند که اعتبارات آن باید پیش از اجرا تأمین می‌شد اما فرایند تخصیص اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه و همچنین انعقاد قرارداد با بیمه زمان‌بر شد. همچنین هزینه دیگری که دولت متحمل می‌شود، پرداخت کمک هزینه آموزشی ماهیانه به کارورزان است. فرایند تأمین بودجه این بخش نیز زمان‌بر بود به نحوی که برای سال ۹۶ تا اسفندماه هیچ اعتباری برای پرداخت کمک هزینه کارورزان از سوی سازمان برنامه و بودجه تخصیص اعتبار نشد. در سال ۹۷ البته فرایند جذب کارورزان سرعت گرفت اما به دلیل فضای رکود اقتصادی، استقبال برای جذب کارورز توسط کارفرمایان کاهش یافت.

براساس این گزارش، تأخیر در تخصیص اعتبار و فضای رکود بر بنگاه‌ها دو عامل عقب‌ماندگی طرح اشتغال فارغ التحصیلان از اشتغال ۲۳۵هزار نفری در سال‌های ۹۶ و ۹۷ بود که فقط منجر به جذب ۲۴هزار کارورز شد.