کارگران برای پیگیری شکایات خود در مراجع حل اختلاف باید ماه‌ها و ماه‌ها انتظار بکشند در حالی‌که دولتی‌ها مدعی هستند در رسیدگی به شکایات کارگران تسهیل‌گری شده و اقداماتی مانند بخشنامه سازش درون‌کارگاهی، زمان رسیدگی را کاهش داده است.

به گزارش ایلنا، یک سال قبل در اردیبهشت ۱۴۰۳، مقامات وزارت کار مدعی شدند تا پایان سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۳هزار پرونده شکایات کارگری با صدور آرای سازشی در مراجع حل اختلاف کار استان تهران حل و فصل شده است. اما آیا این ادعاها واقعیت دارد و آرای سازشی، مسیر عدالت برای کارگران را هموار کرده و موجب تسهیل‌گری در اعاده دادرسی شده است؟

«آرمین خوشوقتی» کارشناس ارشد حقوق و روابط کار در این رابطه گفت: هرازچندگاهی مقامات رسمی اعلام می‌کنند زمان رسیدگی به دعاوی کارگری و کارفرمایی کاهش پیدا کرده. با مدارک متقن این ادعاها را رد می‌کنم. همین الان پرونده‌ای در اداره کار تهران دارم که فرد در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ قطع همکاری کرده. کارگر یک سال و دو ماه صبر می‌کند و در تیر ماه ۱۴۰۳ وقتی می‌بیند از طریق مذاکره و تفاهم به جایی نمی‌رسد به ناچار در اداره کار درخواست می‌دهد. رای هیات تشخیص در ۱۵ مهر ۱۴۰۳ صادر می‌شود، یعنی ۳ ماه و نیم بعد از ثبت شکایت کارگر.

او اضافه می‌کند: کارگر نسبت به این رای اعتراض می‌کند. جلسه هیات حل اختلاف در ۱۵ دی‌ماه یعنی سه ماه بعد تشکیل می‌شود و هنوز که هنوز است رای هیات حل اختلاف صادر نشده؛ یعنی از نیمه دی‌ماه تا امروز که بیش از ۴ ماه گذشته، هنوز رای حل اختلاف صادر نشده و به دست کارگر نرسیده است.

خوشوقتی ادامه می‌دهد: هرچند وزارت کار تلاش می‌کند مدت رسیدگی‌ها را مقید و ضابطه‌مند کند، نتیجه جز این است. در همین پرونده فوق، ۱۰ ماه بعد از ثبت شکایت کارگر هنوز رای قطعی صادر نشده است. از آن زمانی که صرف مذاکره و اصطلاحاً سازش درون کارگاهی شده و هیچ حاصلی نداشته می‌گذریم. 10 ماه بعد از ثبت شکایت، هنوز رای قطعی به دست کارگر نرسیده. این پرونده، پرونده ساده‌ای بوده که نه بازرسی داشته و نه به تحقیق نیاز داشته. در پرونده ساده‌ای که همه چیز مشخص بوده و نیاز به بازرسی هم نداشته، بعد از 10 ماه هنوز رای حل اختلاف صادر نشده لذا می‌توانیم نتیجه بگیریم که ادعاها مبنی بر کاهش زمان رسیدگی به شکایات حوزه روابط کار، سندیت ندارد.

به اعتقاد این کارشناس حقوقی، این ادعا که آرای هیات‌های حل اختلاف ۴۰ روزه صادر می‌شود، هیچ تطابقی با واقعیت ندارد و فقط یک ادعاست.

او تصریح می‌کند: ممکن است در پرونده‌هایی که رد دادخواست یا انصراف از دعوا در آنها اتفاق بیفتد، خیلی زود دادنامه صادر شود چون هیات‌ها در اینها وارد رسیدگی ماهیتی نمی‌شوند اما در واقعیت، پرونده‌های بسیاری در ادارات کار موجود هستند که بدون هیچ پیچیدگی خاصی، ماه‌ها منتظر اعلام رای هستند.

خوشوقتی در پایان تاکید کرد: واقعیت این است که کارگران مدت‌ها صبر می‌کنند تا رای هیات تشخیص صادر شود. موارد متعددی هست که کارگر ۵۰ روز است دادخواست اعتراض خود را زده اما هنوز در سامانه در وضعیت «در حال ثبت» است. این انتظار طولانی خلاف آیین دادرسی کار است و این ادعا که زمان دادرسی کار را کاهش داده‌ایم، با دلیل و برهان، مردود است. کارگری که مطالبات مزدی‌اش یک سال یا بیشتر پرداخت نشده و پولی در بساط ندارد، باید ماه‌ها منتظر صدور رای بماند تا بتواند حق خود را زنده کند. باید گفت مراجع حل اختلاف اگر چه کار می‌کنند اما کارآیی چندانی ندارند. انتظار این است هیات‌های حل اختلاف گسترش یابد تا توان رسیدگی به تعداد بیشتری از پرونده‌های شکایت فراهم شود.