محمدحسن زدا، کارشناس تامین اجتماعی

«محمدباقر قالیباف» رئیس مجلس شورای اسلامی دوشنبه بیست و دوم دی ماه گفت که تأمین اجتماعی در اولویت دستور کار حداقل دو کمیسیون تخصصی مجلس قرار دارد و مسائل آن پیگیری می‌شود. قالیباف با تاکید بر اینکه اگر در میان اولویت‌ها همپوشانی وجود نداشته باشد، با دوگانگی مواجه می‌شویم، گفت: هماهنگی و همپوشانی بین آیین‌نامه داخلی مجلس، برنامه هفتم توسعه، سیاست‌گذاری‌ها و مسائل راهبردی باید در تعیین اولویت کمیسیون‌ها مورد توجه قرار گیرد.

جهت اطلاع ایشان و دیگر نمایندگان منتخب مردم باید عرض شود که هم اکنون دو طرح ضد و نقیض درباره تامین اجتماعی در مجلس مطرح است که باید مجلس توجه داشته باشد که نتیجه و تاثیر تصویب این دو طرح چیست و اثر تصویب آنها بر حیات و ممات سازمان چگونه می‌تواند باشد.

طرح اول که می‌تواند به صورت مسکنی برای سازمان بوده و شرایط بهتری را برای سازمان فراهم و نظام را از یک بحران همه‌گیر و سراسری فعلا دور نگه دارد طرحی است که با عنوان طرح توانمندسازی و پایداری سازمان تامین اجتماعی با امضای 34 نماینده تقدیم هیات رئیسه مجلس شده است. براساس این طرح جریمه کارفرمایان با شرایطی بخشیده خواهد شد، فرمول تعیین حقوق بازنشستگی تغییر خواهد کرد، بازنشستگی در کارهای سخت و زیان‌آور دستخوش تغییر خواهد شد، سه‌جانبه‌گرایی در سازمان به شکل شورای عالی خواهد بود، حق بیمه‌های سهم دولت به طور سالیانه پرداخت خواهد شد (البته تجربه سال‌ها و دهه‌های گذشته نشان می‌دهد تحقق این بند بعید به نظر می‌رسد) و سوابق بیمه‌ای بیمه‌شدگان در بازه‌های زمانی مشخص به آنها اطلاع‌رسانی خواهد شد. اما همزمان طرح دیگری با نام بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت با امضای 39 نفر از نمایندگان در دستور کار مجلس قرار دارد که براساس آن برای کارکنان دولت سابقه مورد نیاز برای بازنشستگی پنج سال کم و شرط سنی هم حذف خواهد شد. تمامی متخصصین و دلسوزان حوزه تامین اجتماعی بر این باورند که تنها راه نجات تامین اجتماعی اجرای اصلاحات پارامتریک (اصلاحات قانونی)، اصلاحات سیستمی و مهندسی مجدد سیستم تامین اجتماعی خواهد بود.

اصلاحات پارامتریک (قانونی) عبارتند از:

۱- متناسب‌سازی سن بازنشستگی با امید به زندگی در شرایط فعلی جامعه

۲- بازنگری در فرمول نحوه محاسبه مستمری

۳- حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ حق بیمه

۴- حذف کلیه بازنشستگی‌های پیش از موعد

۵- ممنوعیت هرگونه بازنشستگی بدون شرط سنی

۶- تعدیل حداقل مستمری در ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی

۷- بازنگری در شرایط ایجاد ازکارافتادگی و بازماندگی

اصلاحات سیستمی هم به معنای بازنگری در ماهیت کسب و کار سازمان در قالب نظام چندلایه تامین اجتماعی است. برای مهندسی مجدد هم باید 5 پیش‌شرط انجام شود:

۱- اصلاح فرآیندها و بهبود روش‌ها در نحوه ارائه خدمات سازمان

۲- اصلاح سیستم‌های مکانیزه به منظور تسریع در انجام امور

۳- ایجاد و بهبود پایگاه‌های اطلاعاتی

۴- بازنگری، تنقیح و تخصیص بخشنامه‌ها و دستورات اداری

۵- ارتقا بهره‌وری و سوددهی ذخایر و سرمایه‌گذاری‌ها

علاوه بر این موارد، چهار موضوع مهم دیگر نیز باید مدنظر قرار گیرد:

۱- گسترش پوشش بیمه‌ای؛ ۲- جلوگیری از فرار بیمه‌ای؛۳- کاهش تدریجی تعهدات دولت؛ ۴- اخذ مطالبات معوق. اینک مجلس و سازمان تامین اجتماعی در معرض آزمونی سخت قرار گرفته‌اند. فارغ از شعارها و رفتارهای سیاسی، اینک باید در عمل ثابت شود که با تصویب طرح اول طرفدار سازمان و به تبع آن نظام تامین اجتماعی کشور هستیم یا با تصویب طرح دوم، مقدمات فروپاشی تامین اجتماعی و به تبع آن زمینه‌سازی برای ایجاد بحران‌های اجتماعی و امنیتی خواهیم بود.