تاخیر شبهه‌ناک در صدور احکام جدید
کارگران بازنشسته همچنان روی دور نارضایتی هستند
کارگران بازنشسته امسال تا چند ماه از به تاخیر افتادن افزایش مستمری‌های خود شاکی بودند. حالا با اتفاقی که از یک ماه پیش در نحوه متناسب‌سازی مستمری‌ها و عدم صدور احکام جدید آنها افتاده است، این نارضایتی در مسیر تبدیل به عصبانیت قرار دارد.
به گزارش اقتصاد ۲۴، نزدیک به یک ماه از متناسب‌سازی مستمری کارگران بازنشسته می‌گذرد اما تا به اینجا نتیجه و اثر این کار برخلاف انتظاری بود که پیش‌بینی می‌شد انجام آن بر رابطه میان مدیریت دولتی سازمان تامین اجتماعی و جامعه کارگران بازنشسته داشته باشد. این روز‌ها در میان جمعیت ۳.۵میلیون نفری مستمری‌بگیران تامین اجتماعی، کمتر کسی را می‌توان یافت که از نتیجه کار راضی باشد.
قرار بود با اختصاص اعتباری ۳۲هزار میلیارد تومانی به برنامه متناسب‌سازی مستمری‌های کارگران بازنشسته، رضایت نسبی این بخش از جامعه تا حدودی تامین شود اما برعکس تصور اولیه تا به اینجا نحوه عملیاتی شدن این پروژه نتیجه‌ای معکوس داشته و بیشتر باعث شده تا نارضایتی مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی از وضع موجود دوچندان شود.
به صورت مشخص آن گروه از بازنشستگان پیش از موعدی که مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آورند این روز‌ها به شدت از وضعیت به وجود آمده شاکی و عصبانی هستند. دلیل اصلی این وضعیت چیزی نیست مگر نادیده گرفته شدن سوابق سخت و زیان‌آور آنها در محاسبه مزایای متناسب‌سازی. از جمعیت ۳.۵میلیون نفری مستمری‌بگیران تامین اجتماعی نزدیک به ۳۰۰هزار نفر به کمک قانون مشاغل سخت و زیان‌آور پیش از موعد بازنشسته شده‌اند.
برابر قانون داشتن هر سال سابقه بیمه‌پردازی در مشاغل سخت و زیان‌آور معادل یک سال و نیم کار کردن در مشاغل عادی ارزش دارد و برای همین است که تامین اجتماعی برای این گروه از کارگران به شرط داشتن ۲۰ سال سابقه کار متوالی یا ۲۵ سال سابقه کار متناوب معتبر حکم بازنشستگی صادر می‌کند. البته صدور نهایی حکم بازنشستگی این گروه از بیمه‌شدگان منوط به پرداخت هزینه‌های اضافی است که طبق مقررات در سال‌های گذشته از ۴ تا ۸ درصد مجموع حق بیمه‌های پرداخت شده متغیر بوده است.
حالا اتفاقی که با اجرای برنامه متناسب‌سازی باعث دلخوری همراه با عصبانیت این گروه از مستمری‌بگیران شده این است که تامین اجتماعی در محاسبه مزایای همسان‌سازی تنها به سابقه بیمه ثبت شده اکتفا کرده است. به بیان ساده‌تر اگر تامین اجتماعی با قبول ۲۰ سال سابقه سخت و زیان‌آور یک کارگر برای او حکم بازنشستگی و پرداخت ۳۰ روز مستمری را صادر کرده حالا در محاسبه مزایای متناسب‌سازی تنها ۲۰ سال سابقه بیمه‌پردازی او را لحاظ کرده و از پرداخت این مزایا بابت ۱۰ سال دیگری که هزینه‌های آن قبلا تحت عنوان ۴ تا ۸ درصد حق بیمه اضافی دریافت شده، خودداری کرده است.
به‌رغم افزایش مستمری‌ها در فیش‌های ماهانه هنوز احکام جدیدی برای سال ۹۹ صادر نشده. مادامی که در حکم جدید بازنشستگی اشاره‌ای به افزایش مزایا نشده باشد تامین اجتماعی الزامی در پرداخت مستمر آن ندارد و هر آن می‌تواند از ادامه پرداخت‌ها جلوگیری کند
واضح است برای بازنشستگان سخت و زیان‌آوری که امسال به‌رغم مواجهه شدن با جهش‌های پیاپی قیمت‌ها، تاخیری ۵ ماهه را در افزایش مستمری‌های خود تجربه کردند این اتفاق تا چه اندازه ناگوار و تحمل‌نشدنی است.
طبق ادعای دولت، متناسب‌سازی مستمری کارگران بازنشسته اتفاق مهمی بود که بالاخره بعد از یک وقفه ۸ ساله از مرداد ماه امسال آغاز شد اما اجرای شبهه‌ناک آن با چنان واکنش تند و تیزی از سوی معترضان مواجه شد که به فاصله کوتاهی صحبت از بازبینی این مسأله به میان آمد.
«علیرضا حیدری» نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری و از فعالان صنفی مستمری‌بگیران تامین اجتماعی در این باره به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: از ابتدا قرار بود که برنامه متناسب‌سازی با در نظر گرفتن سابقه پرداخت حق بیمه و میزان مبالغ حق بیمه‌ها انجام شود، برای همین از نظر قانونی حق با مستمری‌بگیران معترض است. به استناد رای دیوان عدالت اداری، سال‌های باقیمانده از سابقه خدمتی مشمولان این قانون جزو سنوات استحقاقی محسوب می‌شود و این یعنی تامین اجتماعی باید هزینه اضافی را که در زمان صدور احکام بازنشستگی از آنها گرفته، جزو سابقه بیمه‌پردازی آنها لحاظ کند. به استناد همین هزینه‌هاست که دارندگان ۲۰ و ۲۵ سال سابقه سختی کار تایید شده به ترتیب ۳۰ و ۳۵ روز مستمری ماهانه می‌گیرند، بنابراین باید در محاسبه مزایای متناسب‌سازی نیز این مسأله نیز لحاظ شود.
«اکبر عیوضی» عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی استان تهران نیز درباره وضعیت پیش آمده می‌گوید: مطابق توافقی که نمایندگان کانون عالی کارگران بازنشسته و سایر تشکل‌های صنفی کارگران بازنشسته با مدیران تامین اجتماعی بر سر متناسب‌سازی انجام داده بودند قرار بود سوابق بیمه‌پردازی مشمولان سخت و زیان‌آور نیز به صورت تمام و کمال در نظر گرفته شود اما در عمل تنها بخشی از سابقه آنها لحاظ شد و همین سبب‌ساز اعتراضات روز‌های اخیر بوده است.
اینکه چطور در فرآیند مقررات‌نویسی برای متناسب‌سازی مستمری کارگران بازنشسته، بخشی از سوابق بیمه‌ای یک جمعیت حدودا ۳۰۰هزار نفری نادیده گرفته شده، مطلبی است که نه علیرضا حیدری و نه اکبر عیوضی نتوانسته‌اند پاسخی برای آن ارائه کنند. از قرار معلوم کسی غیر از کارشناسان سازمان تامین اجتماعی نمی‌داند که چرا و چگونه چنین اتفاقی رخ داده است. در این میان اما دانستن این نکته خالی از فایده نیست که تامین اجتماعی درباره سایر بازنشستگان پیش از موعد پراخت مزایای همسان‌سازی را به صورت کامل رعایت کرده است. این مطلبی است که حیدری و عیوضی آن را تایید می‌کنند: بازنشستگان پیش از موعد قانون نوسازی و بازسازی صنایع که بعد از ۲۵ سال بیمه‌پردازی با پرداخت حق بیمه سال‌های باقیمانده به صورت پیش از موعد بازنشسته شده‌اند تمام و کمال از مزایای متناسب‌سازی برخوردار شده‌اند. همین رویه دوگانه توجیهی ندارد و برای همین تامین اجتماعی وعده داده تا دستورالعمل خود را طوری بازنگری کند که مشمولان مشاغل سخت و زیان‌آور هم بتوانند از این مزایا به صورت کامل برخوردار شوند.
سوای سیاست دوگانه‌ای که ظاهرا تامین اجتماعی از روی اشتباه درباره اجرای متناسب‌سازی مستمری‌های کارگران بازنشسته در پیش گرفت و حالا وعده بازنگری آن را داده، این روز‌ها با به اجرا درآمدن برنامه متناسب‌سازی مستمری‌ها اتفاق تعجب‌آور دیگری نیز در حال رخ دادن است که کمتر راجع به آن صحبت می‌شود. این اتفاق عجیب ثانویه چیزی نیست الا مسکوت ماندن صدور احکام مستمری‌های جدید بازنشستگی.
گروهی از بازنشستگان پیش از موعد که مشمول قانون مشاغل سخت و زیان‌آورند این روز‌ها به شدت از وضعیت به وجود آمده شاکی هستند. دلیل این وضعیت چیزی نیست مگر نادیده گرفته شدن سوابق سخت و زیان‌آور آنها در محاسبه مزایای متناسب‌سازی
مطابق قانون هر سال با به‌روز شدن ارزش ریالی مستمری‌ها باید حکم جدید برای هر مستمری‌بگیر سازمان تامین اجتماعی صادر شود. مثلا برای سال ۹۹ جدا از همه افزایش‌های ریالی که دلیل وجودی آنها در فیش‌های حقوقی مستمری بگیران ثبت شده باید از نو احکام بازنشستگی جدیدی نیز صادر شود اما اتفاقی که تا به اینجا افتاده این است که به‌رغم مشهود بودن افزایش مستمری‌ها در فیش‌های ماهانه هنوز احکام جدیدی برای سال ۹۹ صادر نشده است. اهمیت این موضوع آنجاست که مادامی که در حکم جدید بازنشستگی اشاره‌ای به افزایش مزایا نشده باشد سازمان تامین اجتماعی هیچ الزامی در پرداخت مستمر آن ندارد و هر آن می‌تواند از ادامه پرداخت‌ها جلوگیری کند.
این مطلبی است که هم عیوضی، عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی شهرستان تهران و هم حیدری، نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری آن را به صورت تلویحی تایید کرده و می‌گویند: طبق توافقی که میان نمایندگان تشکل‌های صنفی کارگران بازنشسته و تامین اجتماعی بر سر متناسب‌سازی انجام شده، مزایای متناسب‌سازی از این پس مبنایی برای افزایش مستمری در سال‌های بعدی باشد. برای همین این پرداخت این مزایا قرار نیست پس از خاتمه سال ۹۹ متوقف شود بلکه برعکس باید مبنایی برای محاسبه مستمری‌های سال ۱۴۰۰ نیز باشد اما تا به این لحظه تامین اجتماعی تنها به پرداخت مزایای تحت عنوان متناسب‌سازی اکتفا کرده و هنوز احکام جدیدی را برای بازنشستگان صادر نکرده است.
هرچند با توجه بازبینی‌های احتمالی این اقدام توجیه‌پذیر است اما در درازمدت این شائبه به وجود خواهد آمد که با پایان سال جاری و تغییر دولت، شاید پروژه متناسب‌سازی نیز متوقف شود. البته در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۲ که پروژه همسان‌سازی مستمری‌های در تامین اجتماعی عملیاتی شد به مستمری بازنشستگان مشمول مبلغ ثابتی تحت عنوان مزایای همسان‌سازی اضافه شد که پرداخت آن تا امروز هم ادامه دارد. البته این مزایا تنها به بیمه‌شدگانی تعلق گرفته که در این برهه زمانی بازنشسته شده‌اند و از بعد این تاریخ، دیگر به هیچ بازنشسته‌ای چنین مزایای پرداخت نشده است.
در نهایت باید منتظر ماند و دید مدیریت تامین اجتماعی چه برنامه‌ای برای متناسب‌سازی مستمری‌ها و صدور احکام جدید بازنشستگی دارد؟ آیا بالاخره سوابق سخت و زیان‌آور بیمه‌شدگان مشمول در افزایش عواید ناشی از متناسب‌سازی لحاظ خواهد شد و در نهایت آیا برای بازنشستگان تامین اجتماعی احکام جدیدی صادر خواهد شد که بتواند مبنای مناسبی برای افزایش مستمری‌های سال‌های پیش رو باشد؟
دیدگاه تان را بنویسید