اتمام قرارداد و عدم‌نیاز کارفرما، اصلی‌ترین دلایل بیکاری ایرانی‌ها اعلام شد؛
تهرانی‌ها در صدر دریافت‌کنندگان بیمه بیکاری کرونا
گزارش موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی نشان می‌دهد تهرانی‌ها با سهم ۲۱.۴درصدی، در صدر دریافت‌کنندگان بیمه بیکاری کرونا قرار داشته‌اند.
موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی روز گذشته و در تداوم انتشار گزارش‌های سیاستی خود در زمینه تأثیر کرونا بر حوزه تامین اجتماعی، با همکاری مرکز فناوری اطلاعات، ارتباطات و تحول اداری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، چهاردهمین گزارش سیاستی خود را با موضوع بیمه بیکاری در ایام کرونایی تهیه کرده است.
در این گزارش آمده است: با توجه به اینکه اقدامات در قالب طرح بیمه بیکاری جزو مهمی از سیاست‌های حمایتی اعلام‌شده توسط ایران در مواجهه با کرونا بوده، این گزارش با هدف بررسی نقش طرح‌های بیمه بیکاری در کشورهای منتخب و ایران در مقابله با بحران کنونی تهیه شده است چراکه بدون داشتن شناخت اولیه از ماهیت و کارکرد طرح‌های بیمه بیکاری، استانداردهای مرتبط با آن، ویژگی‌های اولیه طرح در ایران و کشورهای منتخبی که نمونه بررسی هستند و درنهایت وضعیت صندوق بیمه بیکاری قبل از وقوع بحران کرونا، بحث در خصوص اثرگذاری و نقش این طرح‌ها در بحران کرونا کامل نخواهد شد.
این گزارش با عنوان «بررسی نقش و کارکرد صندوق بیمه بیکاری در بحران کرونا» که به‌تازگی توسط «موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی» منتشر شده، در دو بخش کلی تنظیم شده است؛ بخش اول در ۵ فصل با موضوعاتی شامل وضعیت صندوق بیمه بیکاری در کشور طی سال‌های اخیر، نرخ رشد تعداد مقرری‌بگیران بیکاری، نسبت جنسی، سنی و استانی آنها و مشاغلی که بیشترین تعداد مقرری‌بگیران را داشته‌اند، عمدتاً به شناخت اولیه و شرایط پایه قبل از بحران کرونا در حوزه بیمه بیکاری اختصاص دارد و بخش دوم در سه فصل به‌طور ویژه به کارکرد طرح‌های بیمۀ بیکاری در هنگام این بحران می‌پردازد و مواجهه صندوق‌های بیمه‌ای ۲۱ کشور ازجمله آمریکا، آلمان، چین، روسیه و... را ترسیم و با تجربه ایران مقایسه می‌کند. در تبیین تجربه ایران، نحوه راه‌اندازی سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری در شرایط کرونا، چگونگی کارکرد آن و وضعیت سامانه با جزئیات مورد بحث قرار گرفته است.
۶۲ درصد بیمه‌شدگان به دلیل اتمام قرارداد و ۲۷درصد به علت عدم‌نیاز کارفرما، مقرری‌بگیر بیکاری شده‌اند. تعطیلی کارگاه، حوادث غیرمترقبه و اخراج موجه، سه علت مهم دیگر وقوع بیکاری در بین مقرری‌بگیران بوده‌اند
روند تغییرات آماری در مقرری‌بگیران بیکاری
براساس این گزارش، تعداد مقرری‌بگیران بیمه بیکاری طی سال‌های اخیر روندی صعودی داشته و به حدود ۲۳۹هزار نفر در سال ۹۷ رسیده که تا حدود زیادی محصول وضعیت رکودی حاکم بر کشور بوده است. همچنین نرخ رشد تعداد مقرری‌بگیران بیکاری بسیار پرنوسان بوده اما به‌طور متوسط، این نرخ از سال ۶۹ تا ۹۷، حدود ۱۰.۲۷درصد بوده است.
بر پایه این آمارها، از آنجا‌که جمعیت مشمول صندوق بیمه بیکاری تنها به مشمولین قانون کار، قانون تامین اجتماعی و قانون بیمه بیکاری محدود است، درصد پوشش آن نسبت به کل بیکاران در کشور بسیار محدود است.
در خصوص مقدار این مقرری‌ها، با وجود نرخ جایگزینی نسبتا بالای مقرری بیکاری در ایران که بین ۵۵ تا ۸۰درصد متوسط دستمزد در ۹۰ روز قبل از بیکاری است، به دلیل روند صعودی تورم، قدرت خرید مقرری‌های پرداختی در طول سال‌های اخیر کاهش یافته است. میانگین مقرری بیکاری در سال ۹۸ تقریبا ۲.۷ میلیون تومان معادل ۱.۸ برابر حداقل مزد در این سال، به‌ترتیب معادل ۶۷.۸ و ۵۹.۲ درصد متوسط هزینه خالص و متوسط درآمد یک خانوار شهری در همان سال بوده است.
۳۷۱ هزار نفر از بیمه‌شدگان مشمول بیمه بیکاری در اسفند ۹۸ بیکار شده‌اند. این رقم در فروردین ۹۹ به ۳۰۳هزار نفر و در اردیبهشت به 18هزار و 929 نفر کاهش یافت. رقم اخیر به مقدار متوسط تعداد مقرری‌های برقرارشده در شرایط قبل از بحران نزدیک است
نسبت جنسی، سنی و توزیع استانی مقرری‌بگیران
براساس گزارش موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، تعداد مقرری‌بگیران مرد در سال ۹۲ نزدیک به سه برابر مقرری‌بگیران زن بوده که تا سال ۹۶ به ۲.۴ برابر کاهش پیدا کرده است.
همچنین بیشترین برقراری‌های جدید در رده سنی ۲۵ تا ۳۴ سال و سپس ۳۵ تا ۴۴ سال است که این امر از آنجا ناشی می‌شود که معمولاً افراد با سابقه شغلی کمتر، بیشتر در معرض تعدیل قرار دارند.
استان‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، البرز، آذربایجان شرقی، فارس، مازندران، گیلان، قزوین و خوزستان به‌ترتیب ۱۰ استان با بیشترین تعداد بیمه بیکاری برقرار شده هستند.
همچنین بیمه‌شدگان بخش فلزات اساسی، ماشین‌های الکتریکی و غیرالکتریکی، خدمات، تجارت، بانک، بیمه، مستغلات، صنایع محصولات شیمیایی و کائوچوئی، صنایع مواد غذایی و دخانیات به‌ترتیب با ۲۱، ۱۶، ۱۴، ۱۳ و ۱۱درصد، حوزه فعالیت عمده مقرری‌بگیران سال ۹۶ را تشکیل می‌دهند.
براساس آمار موجود، حدود ۶۲ درصد بیمه‌شدگان مشمول بیمه بیکاری در سال ۹۶ به دلیل اتمام قرارداد و ۲۷درصد آنها به علت عدم‌نیاز کارفرما، مقرری‌بگیر بیکاری شده‌اند. تعطیلی کارگاه، حوادث غیرمترقبه و اخراج موجه، هر کدام با سهم تقریباً ۳درصد، سه علت مهم دیگر وقوع بیکاری در بین مقرری‌بگیران بوده‌اند.
طبق این گزارش، از زمان راه‌اندازی سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری در کشور تا پایان روز دهم تیرماه ۹۹، مجموعا بیش از ۸۵۵هزار نفر در سامانه ثبت‌نام کرده‌اند که ۷۱۶هزار نفر از آنها در پالایش اولیه مشمول شناخته شده‌اند. تهران با بیش از ۱۵۳هزار مشمول، ۲۱.۴درصد از کل مشمولین بیمه بیکاری را به خود اختصاص داده و پس از آن، استان‌های فارس، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، خوزستان، مازندران، البرز، گیلان و کرمان به‌ترتیب در رده‌های بعدی قرار دارند.
براساس گزارش موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، تعداد ثبت‌نام شدگان در سامانه بیمه بیکاری در ماه‌های موردنظر نوسانات زیادی داشته است، به‌طوری‌که حدود ۳۷۱هزار نفر از بیمه‌شدگان مشمول بیمه بیکاری در اسفند ۹۸ بیکار شده‌اند. این رقم در ماه فروردین ۹۹ به ۳۰۳هزار نفر و در اردیبهشت به 18هزار و 929 نفر کاهش یافت. رقم اخیر به مقدار متوسط تعداد مقرری‌های برقرارشده در شرایط قبل از بحران نزدیک است. بر اساس سالنامه آماری بیمه بیکاری سال ۹۶، به‌طورمتوسط در هر ماه ۱۷هزار بیمه بیکاری برقرار شده است.
دیدگاه تان را بنویسید