یادداشت

تامین اجتماعی؛ سازمان مظلوم

علی حیدری، عضو و نایب رئیس هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی

وصف حال این روزهای سازمان تامین اجتماعی؛ مرغ عزا و عروسی است. زمانی که سازمان نقدینگی داشت از منابع آن برای جبران کسری ساخت بیمارستان، اجرای طرح‌ها و پروژه‌های صنعتی، ایجاد و رونق بازار بورس و... استفاده شد. در زمان انقلاب، جنگ، بازسازی و محاصره اقتصادی و بحران‌ها و مخاطرات و برای رفع مشکلات بنگاه‌ها و کارخانجات نیز با تصویب قوانین و مقررات مغایر با اصول و قواعد بیمه‌ای دست در جیب این سازمان شد و تعادل تعهدی آن بر هم خورد و در زمان تعادل گردش نقدینگی آن نیز با اجرای طرح تحول سلامت به ورطه استقراض و فروش ذخایر افتاد و در ادوار مختلف استقراض از آن (با عدم پرداخت حق بیمه‌های جاری و سنواتی) جایگزین استقراض از بانک مرکزی شد.

طی این سال‌ها هم به اسم اشتغالزایی، به اسم خودکفایی، به اسم خصوصی‌سازی، به اسم ایجاد مناطق ویژه و آزاد اقتصادی، به اسم طرح تکفا، فاوا و شرکت‌های ICT، به اسم امور پژوهشی، به اسم شرکت‌های دانش‌بنیان، به اسم اقتصاد مقاومتی، به اسم استارت‌آپ‌ها و... تصمیماتی اتخاذ و اقداماتی انجام شد که منابع این سازمان کاهش یافت و مصارف آن افزایش یافت، ورودی‌های این سازمان کم شد و خروجی‌هایش زیاد شد و تعادل مالی آن هم به لحاظ تعهدی و هم به لحاظ نقدی برهم خورد و اتفاقاً هیچ‌کدام از اهداف متصوره و مورد ادعای طرح‌های فوق، محقق نشد و فقط مستمسکی بود برای فرار بیمه‌ای. مخلص کلام اینکه سازمان مظلوم تامین اجتماعی همانند چشم شده است که برای درد همه اعضا می‎گرید ولی در زمان درد خودش، عضوی نیست که برایش گریه کند.

این سازمان متعلق به فرودستان، همانند خود آنها، صدایش به جایی نمی‌رسد. صداهای بلندتری که مربوط به اغنیاست، در مراکز تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کشور مستقر هستند که متاسفانه به رویکرد اجتماعی و سیاست اجتماعی اعتقادی ندارند.

در شرایط بحرانی اخیر، همه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی به خاطر پدیده شوم ویروس کرونا در حال دریافت کمک‌های دولتی و صرف بودجه و اعتبارات دولتی هستند و برای بسیاری از صنوف و اقشار بسته‌های حمایتی تعبیه شده است. علی‌القاعده سازمان تامین اجتماعی نیز باید از این کمک‌ها که از محل منابع نفت و مالیات، تامین و در اختیار وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی قرار می‌گیرد، بهره‌مند شود ولی دریغ از یک ریال کمک دولتی که در اختیار سازمان قرار گیرد. باید گفت بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران تامین اجتماعی، در وهله اول شهروندان ایرانی هستند و در وهله دوم بیمه‌شده تامین اجتماعی، ولی متاسفانه باز هم سازمان مظلوم تامین اجتماعی از این کمک‌ها بی‌بهره مانده است.

جالب توجه و البته تاسف‌بارتر اینکه سازمان تامین اجتماعی همان‌طور که در زلزله بم، منجیل و بسیاری از اتفاقات و بحران‌ها، مراکز درمانی خود را در خدمت همه مردم قرار داد ولی متولیان وقت وزارت بهداشت، تامین اجتماعی را از منابع و اعتبارات و کمک‌های دولتی اعطایی مربوط به این حوادث محروم نگه داشتند، در بحران کرونا نیز از ابتدا، سازمان ارائه خدمات درمانی به مردم و کلیه بیماران را آغاز کرد ولی نه تنها یک ریال از کمک‌ها، اعتبارات و بودجه‌های تخصیصی دولتی بابت بحران کرونا به این سازمان تعلق نگرفت بلکه حتی از فروش تجهیزات پزشکی، لوازم مصرفی و دارو به این سازمان نیز مضایقه شد و امکانات محدودی به صورت قطره چکانی و با دریافت پول در اختیار این سازمان مظلوم قرار گرفت.

اخیراً نیز به‌رغم اینکه سازمان به خاطر عدم دریافت مطالبات سنواتی و جاری بیمه‌ای خود از دولت دچار مضیقه مالی است و مقرر شده مساعدت به بنگاه‌های مشکل‌دار از طریق این سازمان صورت پذیرد، خبری از کمک‌ها، بودجه و اعتبارات جبرانی دولتی که به همه اقشار، صنوف، وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی شده و می‌شود، برای تامین اجتماعی نیست. واقعاً اگر تامین اجتماعی یک دستگاه دولتی یا یک صندوق بازنشستگی مربوط به دولتی‌ها بود، با آن این‌گونه رفتار می‌شد و از اعتبارات، بودجه‌ها و کمک‌های دولتی مربوط به کرونا محروم می‌شد؟