مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی به بررسی وضع فعالیت اقتصادی جمعیت فارغ‌التحصیل یا درحال تحصیل دوره‌های آموزش عالی در سال گذشته و تعیین نرخ بیکاری با استفاده از داده‌های آمارگیری نیروی کار سال ۱۳۹۶ پرداخته است.

براساس این گزارش، نرخ بیکاری در سال ۱۳۹۶ نسبت به سال قبل به میزان ۰.۶درصد کاهش داشته است و در بین گروه‌های عمده رشته تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری مربوط به گروه «حفاظت محیط‌زیست» با ۳۷.۵درصد، علوم حیاتی و زیستی‌ با ۲۸.۴درصد، معماری و ساختمان‌سازی با ۲۶.۲درصد و علوم طبیعی و فیزیکی با ۲۵.۷درصد است. همچنین گروه بهداشت با ۸.۷ درصد کمترین نرخ بیکاری را دارد.

موضوع بیکاری فارغ‌التحصیلان در سال‌های اخیر از اهمیت خاصی برخوردار شده و با توجه به رشد روزافزون جمعیت تحصیل‌کرده که نتیجه افزایش بیش از حد ظرفیت دانشگاه‌ها بوده، به یک چالش اساسی تبدیل شده است. در حال حاضر نزدیک به ۵.۶میلیون دانشجوی در حال تحصیل آماده ورود به بازار کار و ۴.۷میلیون فارغ‌التحصیل بیکار در کشور وجود دارد و سالانه بیش از ۱.۵میلیون متقاضی کار نیز وارد بازار کار می‌شوند و خسارتی که از محل تحصیل‌کردگان بیکار به کشور وارد می‌شود، قابل محاسبه نیست.

براساس گزارش مرکز آمار و مطالعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل یا در حال تحصیل دوره‌های عالی در سال ۱۳۹۶ برای گروه «مردان و زنان» در کل کشور ۱۹.۴درصد، برای گروه «مردان» ۱۳.۵درصد و برای گروه «زنان» ۳۰.۴ درصد بوده است.

از حدود ۱۲.۵ میلیون نفر جمعیت فارغ‌التحصیل یا در حال تحصیل دوره‌های عالی حدود ۷.۱ میلیون نفر معادل ۵۶.۹درصد، فعال اقتصادی هستند که از این تعداد ۵.۷ میلیون نفر معادل ۸۰.۶درصد شاغل و ۱.۴ میلیون نفر معادل ۱۹.۴درصد بیکارند. همچنین ۵.۴ میلیون نفر معادل ۴۲.۱نفر غیرفعال اقتصادی هستند. در سال ۱۳۹۶ در مقایسه با سال ۱۳۹۵ بیش از ۴۲۴هزار نفر به جمعیت فعال این گروه اضافه شده است. همچنین حدود ۳۸۵هزار نفر به جامعه شاغلان و بیش از ۳۹هزار نفر به جامعه بیکاران افزوده شده است.

طبق گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از کل جمعیت دارای تحصیلات عالی یا در حال تحصیل دوره‌های عالی کشور، ۵۲.۶درصد را مردان تشکیل داده‌اند که از این میزان، ۷۰.۷درصد فعال و ۲۹.۳درصد غیرفعال اقتصادی هستند. همچنین از کل جمعیت دارای تحصیلات عالی یا در حال تحصیل دوره‌های عالی کشور، ۴۷.۴درصد را زنان تشکیل داده‌اند که از این میزان ۴۱.۶درصد فعال و ۵۸.۴درصد غیرفعال اقتصادی هستند.

براساس مطالعات به دست آمده، بالاترین نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل یا در حال تحصیل دوره‌های عالی به ترتیب به استان‌های کرمانشاه با ۳۶.۲درصد، چهارمحال و بختیاری با ۲۷.۱درصد و کرمان با ۲۵.۷درصد اختصاص دارد. کمترین نرخ بیکاری نیز مربوط به استان قم با ۱۱.۳درصد است.