ممدانی، مذهب و سیاست؛ جدال سیاسی در قلب اقتصادی آمریکا

رامین پرتو

ساکنان شهر نیویورک روز گذشته (سه‌شنبه) برای انتخاب شهردار جدید خود پای صندوق‌های رای رفتند؛ انتخابی که نه تنها سرنوشت شهر ۸.۵ میلیون نفری در شمال آمریکا را رقم می‌زند، بلکه به یکی از آزمون‌های مهم در جریان سیاست داخلی آمریکا تبدیل شده است. سه‌ نامزد اصلی این رقابت یعنی زهران ممدانی، نماینده مسلمان مجلس ایالتی از محله کوئینز و نامزد حزب دموکرات، اندرو کومو، فرماندار سابق ایالت نیویورک که پس از شکست در انتخابات مقدماتی دموکرات‌ها به عنوان نامزد مستقل وارد میدان شد و کورتیس اسلیوا، نامزد جمهوری‌خواه که مؤسس سازمانِ ‌«گاردین آنجلز» است در این انتخابات در رقابت با یکدیگر قرار گرفتند. هم‌زمان، حضور و مداخله مستقیم دونالد ترامپ در این کارزار و تهدیدش نسبت به قطع کمک بودجه فدرال نیویورک در صورت پیروزی ممدانی، سبب شده تا این انتخابات از حوزه محلی فراتر رفته و به صحنه‌ای ملی و حتی بین‌المللی بدل شود.

کاندیداها، سوابق و محورهای رقابت

در این مسیر باید توجه داشت که زهران ممدانی که پیش از این در انتخابات مقدماتی دموکرات‌ها با فاصله‌ای قابل توجه، اندرو کومو را شکست داد، با کمپینی که خطابش به «قیمت بالای زندگی» بود، به میدان آمده است. وعده‌های او شامل یارانه مهدکودک رایگان، اتوبوس‌های رایگان و تثبیت اجاره‌بها برای طبقه کارگر است و از سوی دیگر، اندرو کومو با تجربه طولانی در سیاست ایالتی و نامی شناخته‌شده وارد رقابت شده، ولی مورد حمله منتقدان است که می‌گویند او وابسته به اهداکنندگان ثروتمند و منافع شرکت‌ها است و «سیستم قدیمی» را نمایندگی می‌کند که البته ممدانی این موضوع را بارها برجسته کرده است.

کرتیس اسلیوا نیز نماینده دیدگاهی محافظه‌کارتر است و اگرچه شانس کمتری نسبت به دو رقیب اصلی دارد، اما حضورش می‌تواند تقسیم آرا را رقم بزند و معادلات انتخابات را تغییر دهد. بر این اساس نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که ممدانی پیشتاز است و یک نظرسنجی اخیر از دانشگاه کوینیپیاک، حمایت ۴۶ درصدی از او ثبت کرده و در مقابل ۳۳ درصد برای کومو و ۱۵ درصد برای اسلیوا را به ثبت رسانده است. 

همچنین مشارکت زودهنگام رای‌دهندگان موج همه‌گیر به راه انداخته است؛ چراکه بیش از ۷۳۵ هزار رای زودهنگام در این انتخابات ثبت شده که بیش از چهار برابر آرای زودهنگام در انتخابات شهرداری سال ۲۰۲۱ است. 

یکی از ویژگی‌های متمایز این کارزار، ترکیب هویّت مذهبی، ملیتی و سیاسی نامزدها است. ممدانی، مسلمان و متولد اوگاندا، تنها نامزد برجسته با این پس‌زمینه است که می‌تواند در شهر چندفرهنگی نیویورک پیامی تازه مخابره کند. در عین حال، حملات لفظی و سیاسی علیه ممدانی که او را «کمونیست» یا «سوسیالیست افراطی» می‌نامند، گویای نوعی اسلام‌هراسی یا دست‌کم ظن نسبت به هویت مسلمانان در صحنه سیاست آمریکا نیز هست. گزارش‌ها می‌گویند که جوامع مسلمان و جنوب آسیایی در نیویورک، روند ظهور ممدانی را به عنوان نشانه امید تلقی کرده‌اند. 

دخالت ترامپ و آزمون حزب دموکرات

ریشه سوم یکی از ابعاد کلیدی این انتخابات، دخالت دونالد ترامپ است. رئیس‌جمهور ایالات‌متحده در چند روز اخیر علناً از کومو حمایت کرده و گفته است که اگر ممدانی پیروز شود، «به‌شدت بعید است» که به شهر نیویورک پول زیادی تخصیص دهد. بخشی از موضع او متکی به این است که ممدانی را کمونیست خوانده و هشدار داده که پول‌ها هدر می‌روند. با اینکه طبق قانون اساسی آمریکا، تخصیص بودجه فدرال برعهده کنگره است و نه ‌ترامپ به تنهایی، ولی اداره اجرایی می‌تواند بخشی از بودجه یا روند تخصیص را سنگین کند یا دست کم به سیاست‌بازی بپردازد. این موضوع به شدت برای نیویورک اهمیت دارد، شهری که بودجه فدرال نقش بزرگی در پروژه‌های شهری، زیرساخت، مسکن و کاهش جرم دارد. دخالت ترامپ نشان می‌دهد که این انتخابات بیش از آنکه صرفاً انتخاب شهردار باشد، آزمونی برای قدرت و نفوذ جریان راست در حزب جمهوریخواه، و همچنین بحث درباره آینده حزب 

دموکرات است.

چرا ترامپ علیه نامزد مسلمان واکنش نشان داد؟

دلیل موضع‌گیری ترامپ علیه ممدانی را می‌توان از چند جهت بررسی کرد. اول، ممدانی یک چهره پرتکرار در جریان چپِ دموکراتیک است و خود را «سوسیال دموکرات» می‌نامد و خواهان اصلاح سیاست‌های عمومی پرهزینه‌تر و متمرکز بر اقشار کارگر است و حالا این ترکیب از هویّت دینی، ملیتی و اقتصادی او را هدف حملات ایدئولوژیک می‌کند. 

دوم، نیویورک به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر آمریکا و مرکز مالی و رسانه‌ای کشور، یکی از سمبل‌های سیاسی محسوب می‌شود. ترامپ که زمانی در نیویورک حضور داشته و در آنجا خانه و سرمایه دارد، شخصاً علاقه دارد گزینه‌ای شهردار شود که با مواضع و منافع او و قدرت فدرال همراه باشد و حالا مشاهده فردی با ایدئولوژی متفاوت و احتمالاً مخالف او در رأس شورای شهر، برای وی تهدید محسوب می‌شود.

سوم، تهدید به کاهش بودجه فدرال، صرفاً تاکتیکِ انتخاباتی نیست بلکه در ماه‌های اخیر کاخ سفید متهم شده است که از تخصیص بودجه به نیویورک برای پروژه‌های زیرساختی یا مبارزه با تروریسم، جلوگیری کرده است.  همچنین باید توجه شود که پیروزی وی پیامی فراتر از نیویورک دارد و این پیام را مخابره می‌کند که اگر ممدانی بتواند پیروز شود، جریان‌های چپِ دموکراتیک نیز می‌توانند در محیطی مالی و قدرتمند ظاهر شوند؛ پیامی که می‌تواند در انتخابات میاندوره‌ای و ریاست‌جمهوری آمریکا تأثیرگذار باشد و در کل ترامپ و متحدانش در حزب جمهوریخواه می‌خواهند این گونه پیام‌ها را پیش از آن‌که قوی‌تر شوند، مهار کنند.