کشمکش بر سر سیاست خارجی دونالد ترامپ

سیدمحمد میرزامحمدزاده

بر اساس اطلاعاتی که از سوی رسانه‌های آمریکایی به‌دست‌آمده است، گفت‌وگوی صمیمانه بین مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا و ریچارد بروس دیک چنی، معاون رئیس‌جمهور اسبق آمریکا که روز یکشنبه گذشته انجام شده بود، به کشمکشی بر سر سیاست خارجی دونالد ترامپ تبدیل شد و چنی غرایز رئیس‌جمهور را به همتای سابقش باراک اوباما تشبیه کرد.

واشنگتن‌پست بر اساس یافته‌هایی که از این جلسه به دست آورده است، نوشت:‌ در دیدار مخفیانه و پشت درهای بسته که از سوی موسسه سازمانی آمریکا در سی آیلند گرجستان برگزار شده بود، چنی هرچند با احترام، اما متداوم و محکم بر سر برخی مواضع سیاست خارجی رئیس‌جمهور آمریکا بر پنس، معاون وی فشار آورد. چنی در مورد برخی اقدامات ابراز نگرانی کرد و آن‌ها را تندروی علیه متحدان ایالات‌متحده در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی شمرد و تصمیم ترامپ برای خروج نیروهای نظامی از سوریه را ترسناک توصیف کرد و تصمیمی ناگهانی از دل یک تماس تلفنی با اردوغان شمرد.

چنی با صدای بلند پنس را خطاب قرار داد و گفت: ما دچار وضعیتی شده‌ایم که دوستان و متحدانمان در سرتاسر جهان که به آن‌ها وابسته بودیم، دیگر اعتمادی به ما ندارند.

او سپس انتقادات صریحی در مورد واکنش دولت کنونی به چالش‌های سیاست خارجی عنوان کرد و گفت: من نگران هستم ته خط چنین رویکردی به دولتی منجر شود که بیشتر شبیه باراک اوباما شود تا رونالد ریگان.

طعنه‌های چنی به پنس که منجر به آن شد پنس به شوخی از دوستانه نبودن موضوعات گله کند، حاکی از افزایش تنش‌ها و درگیری‌ها در مباحث حزب جمهوری‌خواه آمریکا بود؛ حزبی که منتقدان برجسته به سیاست خارجه آن همچون چنی، به‌طور فزاینده همگرایی ترامپ با استبدادگرایان و همچنین تلاش‌ها برای رویکرد غیرمداخله‌جویانه نظامی ایالات‌متحده آمریکا در خاورمیانه وی‌ را به باد انتقاد گرفته‌اند.

طعنه‌های چنی  بی‌خیالی پنس

این جلسه همچنین بی‌خیالی پنس و همراهی ترامپ و همسو شدن با او در مقابل خیل حامیان و جمهوری‌خواهان قدرتمند را به رخ کشید و معاون رئیس‌جمهور با بی‌اعتنایی از عصبانیت چنی عبور کرد و از ترامپ به‌عنوان یک رهبر متحول و پویا تمجید کرد.

اما شکاف بین جبهه ترامپ انزواگرا و جبهه چنی جنگ‌طلب حزب جمهوری‌خواه در این مناظره به اوج خود رسید و منجر به مکالمه‌ای شد که قرار بود خوش‌وبش معاونان رئیس‌جمهور باشد، اما کنکوری شد که چنی برای پنس آماده کرده بود و وی مجبور بود با دقت اما اجباراً‌ به سؤالات پاسخ دهد.

شرح این ماجرا از سوی فردی حاضر در جلسه افشا شده که مجوز انتشار آن را نداشت؛ چراکه تمام حضار موافقت کرده بودند شرح مکالمات مخفی بماند. سخنگوی پنس وقوع این مناظره را تأیید، اما از اظهارنظر در مورد آن خودداری کرد.

در این جلسه بسیاری از حامیان و مدافعان مالی اتاق‌های فکر محافظه‌کاران که بسیاری از آن‌ها تأمین‌کنندگان مالی جمهوری‌خواهان نیز هستند، حضور داشتند. این جلسه در حاشیه اجلاس سالانه AEI برگزار شد؛ اجلاسی که عموماً به اعضای جمهوری‌خواهانی مرتبط بوده است که موضوعات سیاست‌ خارجی را بررسی می‌کنند؛ از چنی تا جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، همه پیش از پیوستن به دولت در این اجلاس عضویت داشتند.

انتقاد از سیاست‌های ضد جنگ

چنی به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی پشت‌صحنه جنگ عراق، یکی از شخصیت‌های بحث‌برانگیز در مسائل سیاست خارجه آمریکا است. احزاب چپ و راست آمریکا همواره او را مشتاق به در معرض آسیب قراردادن ارتش آمریکا معرفی و از او انتقاد می‌کنند؛ کسی که باوجود عدم تأیید شواهدش در مورد تهدیدات خارجی از سوی سازمان‌های اطلاعاتی، همواره بر طبل جنگ می‌کوبد.

جلسه خیلی زود از یک دیدار بانشاط به مکالمات تند و تقابل این دو معاون تبدیل شد، به‌گونه‌ای که همه از شدت تنش‌ها شگفت‌زده شدند. معاون رئیس‌جمهور اسبق سپس تمرکز خود را بر وضعیت کره شمالی گذاشت. او به‌شدت در مورد تصمیم ترامپ برای قطع تمرین نظامی چند دهه‌ای با کره جنوبی اظهار نگرانی کرد و با اشاره به گزارش خبری بلومبرگ دستور رئیس‌جمهور برای ترغیب سیاست پرداخت هزینه حضور نظامی آمریکا در کره جنوبی از سوی ژاپن، کره جنوبی و آلمان‌ها بعلاوه 50 درصد بیشتر را به باد انتقاد گرفت. چنی با طعنه گفت: من نمی‌فهمم؛‌ چنین چیزی شبیه قرارداد املاک در نیویورک است.

پنس از تصمیم دولت برای متوقف کردن مانور نظامی در کره جنوبی دفاع کرد و گفت وزارت دفاع تضمین داده که این تصمیم بر آمادگی ما در کره جنوبی تأثیر نمی‌گذارد. پنس گفت: ما به تمرین‌های خود ادامه می‌دهیم. ما به همکاری نزدیک خود با کره جنوبی ادامه می‌دهیم؛‌ ما یک متحد بزرگ آنجا داریم.

ترامپ به‌هیچ‌وجه اشتیاق و علاقه خود را برای برهم زدن نظم پس از جنگ جهانی دوم پنهان نکرده است و دائماً‌ از متحدان ناتو خواسته که تعهدات خود به ناتو را بیشتر و حداقل دو درصد از درآمد ناخالص ملی خود را صرف آن کنند.

پنس همچنین وادار به پاسخ‌گویی در مورد مواضع گاه و بیگاه خصمانه ترامپ علیه ناتو شد؛ آن هم‌زمانی بود که چنی گفت مواضع ترامپ منجر به دامن زدن به این تفکر شده که متحدان فرامرزی ما به‌ویژه در ناتو می‌اندیشند ما دیگر به این رابطه توجه نداریم و اینکه ما مشتاقانه به دنبال جانشینی برای این مسئولیت هستیم.

چنی گفت چنین رویکردی این احساس را حداقل به‌صورت عمومی القا می‌کند که تصمیمات یک‌شبه و بدون مشورت انجام می‌شوند و ترامپ هر کاری دلش بخواهد می‌کند.

پنس بر تعهد ترامپ به ارتش آمریکا و دفاع از کشور تأکید کرد و اصرار داشت سیاست دریافت پول بیشتر صرفاً راه دیگری برای حمایت از سیاست ترامپ برای صلح جهانی از طریق قدرت است

پول بیشتر، حمایت بیشتر

پنس سپس به شوخی گفت خب این سؤال دوستانه از کجا آمده بود؟ بعد درحالی‌که همه از شوخی وی متعجب شده بودند به‌شدت از دولت دفاع کرد و عنوان کرد ترامپ می‌تواند از متحدانش بخواهد بیشتر پول بدهند و درعین‌حال روابط گرم خود را حفظ کند.

 پنس گفت:‌ من فکر می‌کنم منتقدان رئیس‌جمهور و دولت ما تمایل دارند، تقاضای ترامپ از متحدان برای متعهد ماندن به تعهداتشان را تلاش او برای برهم زدن نظم بعد از جنگ جهانی دوم توصیف کنند.

وی افزود: اما ما فکر می‌کنیم از متحدانمان بخواهیم دفاع از کشورهایمان را تقویت کنند و در همین حال تعهداتمان را محکم‌تر کنیم. چه آن‌ها متحدان اروپایی باشند و چه آسیایی.

چنی البته در مورد چنین تعهدی مشکوک بود. او به‌صراحت بارها و بارها سیاست‌های ترامپ را تحقیر کرد و او را رئیس‌جمهوری دانست که از پشت میز تجارت به اینجا آمده است و سیاست خارجی را با تعاملات خام دلار و سنت اشتباه گرفته است. او اظهار کرد اعضای ناتو همچون آمریکا نیروهای خود را به افغانستان فرستاده‌اند و بنابراین این رابطه فراتر از پول و سفته‌بازی است.

چنی در مورد متحدان گفت: کسانی را که از ایالات‌متحده در مسائلی فرای تعهدات مالی حمایت می‌کنند نمی‌توان با گفتن اینکه بشین و مبلغ چک را بنویس رد کرد.

پنس بر تعهد ترامپ به ارتش آمریکا و دفاع از کشور تأکید کرد و اصرار داشت سیاست دریافت پول بیشتر صرفاً راه دیگری برای حمایت از سیاست ترامپ برای صلح جهانی از طریق قدرت است. وی خطاب به چنی گفت: اما تو به‌عنوان جنگ‌طلب محبوب من خیالت راحت باشد؛ ما با رئیس‌جمهور ترامپ در کاخ سفید همچنان موضع قدرتمند خود برای دفاع قدرتمند از کشور، محکم ایستاده‌ایم. پنس ادامه داد: همچنان که رئیس‌جمهور ما دوباره ارتش را می‌سازد و تعهد ما برای دفاع کشور را تقویت می‌کند، درخواست از متحدان برای تعهد بیشتر و پرداخت بیشتر از نظر من راهی برای سرزنده نگه‌داشتن و موفقیت ایده جهان آزاد است.

طعنه‌های چنی به پنس که منجر به آن شد پنس به شوخی از دوستانه نبودن موضوعات گله کند، حاکی از افزایش تنش‌ها و درگیری‌ها در مباحث حزب جمهوری‌خواه آمریکا بود

ترامپ از ابتدا خواهان خروج بود

پنس بار دیگر از دولت دفاع کرد و دیدگاه غیرمداخله‌جویانه ترامپ در سیاست خارجی را تشریح کرد. به‌طور مثال در مورد تصمیم خروج نیروها از سوریه، این موضوع که ترامپ این اقدام را صرفاً در حین یک تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه اتخاذ کرده است را رد کرد و گفت که حامیان ترامپ خیلی وقت بود که در مورد دو دلی ترامپ برای درگیری مشارکتی سربازان آمریکایی مطلع بودند.

پنس گفت: وقتی مردم آمریکا این رئیس‌جمهور را انتخاب کردند، آن‌ها به کسی رأی دادند که نگران اعزام آمریکایی‌ها به سرتاسر جهان بود و آن‌ها می‌دانستند که این رئیس‌جمهوری است که این سؤال بنیادین را مطرح می‌کند که ما به کجا می‌رویم و آیا می‌توان از زنان و مردان در لباس خدمت خواست که به بخش دیگری از کره زمین بروند؟

پس‌ازآن پنس نتیجه گرفت: پس نیابد هیچ‌کس شگفت‌زده شود که این رئیس‌جمهور در مورد اعزام مردان و زنان به خارج از کشور دو دل باشد و آمریکایی‌ها را فقط به‌جایی اعزام کند که به آن‌ها نیاز است.

همچنان که پنس از ترامپ دفاع می‌کرد با طنز به تفاوت‌های سبک خود با ترامپ اشاره کرد و خود را یک افسر پایین رتبه حامی و بیانگر دستورات ترامپ معرفی کرد و نه یک مرد نمایش. وی گفت: برخی فکر می‌کنند من و رئیس‌جمهور متفاوت هستیم. می‌دانید، او شهر نیویورک است و من یک شهرک کوچک در ایالت ایندیانا. او همیشه در یاد می‌ماند و من نه. با گفتن این حرف‌ها جمعیت به خنده افتاد. در پایان مراسم نیز پنس لحن تند چنی را به شوخی گرفت و گفت چه لحظات سختی بود. او همچنین سعی کرد معاون رئیس‌جمهور اسبق و دیگر حضار را مجاب کند که دولت نگرانی‌های آن‌ها و توصیه‌هایشان را برای دفاع از کشور به کار می‌بندند.