اوکراین از توافق ایمنی حمل‌ونقل دریایی با ترکیه خارج شد؛
تدارک حمله به ناوگان روسیه در دریای سیاه؟
رامین پرتو
همزمان با آنکه نگاه تمام دنیا به خاورمیانه دوخته شده و همگان منتظر وقوع تحولات جدی و عمیق در این منطقه هستند، رخدادهایی در خصوص پرونده اوکراین در حال به وقوع پیوستن است که نشان می‌دهد اساساً باید در این ناحیه انتظار برخوردها و حتی تشدید تنش‌هایی را داشته باشیم که می‌تواند معادلات را تغییر دهد. در این راستا ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین قانونی را امضا کرد که به موجب آن، سیاست‌های سربازگیری در این کشور سفت‌وسخت‌تر از قبل خواهد شد. اسپوتنیک در این راستا گزارش داده که پارلمان اوکراین روز گذشته (سه‌شنبه) در وبسایت خود اعلام کرد که زلنسکی لایحه تشدید سربازگیری در اوکراین را امضا کرده و آن را به قانون تبدیل کرده است. همچنین پارلمان اوکراین این لایحه را با اکثریت آرا تصویب کرده و آن را برای امضا به زلنسکی ارسال کرد. این قانون از این جهت حائز اهمیت است که می‌تواند نشان دهنده دو واقعه اساسی اعم از اجتماعی و حتی میدانی باشد. در حوزه اجتماعی باید متوجه بود که جنگ در اوکراین و خرابی‌هایی که در این راستا اعم از اقتصادی و زیرساختی به وجود آمده، باعث شده تا افکار عمومی در این کشور با چالش‌های زیادی روبرو شود. همچنین میزان کشته و زخمی‌های اوکراین در جنگ با روسیه به حد قابل ملاحظه‌ای بالا رفته و در افکار عمومی تاثیر عمیقی به جا گذاشته است به‌گونه‌ای که حال شهروندان این کشور به نوعی نسبت به مشخص نبودن تاریخ اتمام جنگ معترض هستند. از حیث میدانی هم این موضوع نشان می‌دهد که اوکراین و ارتش این کشور به حد قابل توجهی با مشکل نیروی انسانی روبرو است و به همین دلیل زلنسکی دستور تشدید سربازگیری را داده است. دستور رئیس جمهوری اوکراین در این خصوص نشان از آن دارد که کی‌یف به احتمال زیاد در تدارک یک ضد حمله گسترده علیه مسکو است. در این خصوص دو نگاه وجود دارد. نگاه اول این است که همچنان باید حمایت از این کشور توسط غرب ادامه داشته باشد و تسلیحات بیشتر به آن سرازیر شود که در این راستا شاهد یک دوگانگی مشخص در اروپا هستیم، به‌گونه‌ای که برخی کشورهای اروپایی با تامین مجدد تسلیحات اوکراین همراه و برخی دیگر مخالف هستند. نگاه دوم اما گویای آن است که در غرب به خصوص ایالات متحده یک اختلاف نظر جدی در این مورد وجود دارد. به عنوان نمونه جیمز دیوید ونس، عضو جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا اعلام کرده که اوکراین نمی‌تواند روسیه را در جنگ شکست دهد، زیرا با کمبود سرباز مواجه بوده و به میزانی از سلاح و مهمات نیاز دارد که آمریکا توان فراهم‌کردن آن را ندارد. او اذعان کرده که مشکل اوکراین حزب جمهوری‌خواه نیست، بلکه ریاضیات است! اوکراین به سربازان زیادی نیاز دارد که حتی با شیوه‌های سربازگیری ظالمانه این کشور هم محقق نخواهد شد. اوکراین همچنین به ادواتی نیاز دارد که آمریکا نمی‌تواند تامین کند. این در حالی است که هفته گذشته چاک شومر، رئیس اکثریت مجلس سنای آمریکا گفت دلیل اصلی ناکامی اوکراین در جنگ این است که جریان راست افراطی در کنگره، آمریکا را فلج کرده و اجازه فعالیت به آن نمی‌دهد. این سناتور دموکرات گفت که گروه کوچکی از نمایندگان جمهوری‌خواه لایحه کلیدی بودجه ۶۰ میلیارد دلاری برای اوکراین را در کنگره متوقف کرده‌اند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین قانونی را امضا کرد که به موجب آن، سیاست‌های سربازگیری در این کشور سفت‌وسخت‌تر از قبل خواهد شد
خروج از یک معاهده
طبق پیش‌نویس توافقنامه‌ای که اوکراین از آن خارج شد؛ روسیه و اوکراین هر دو باید تضمین‌های امنیتی را به کشتی‌های تجاری در دریای سیاه ارائه می‌کردند و متعهد می‌شدند که اگر آنها بدون بار یا یک محموله غیرنظامی باشند، مورد حمله، توقیف یا تفتیش قرار نخواهند گرفت
آنچه در این راستا می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک تنش احتمالی نهفته میان روسیه و اوکراین باشد، خروج احتمالی کی‌یف از توافق دریای سیاه است. روز گذشته (سه‌شنبه) رویترز اعلام کرد که طبق گفته‌های چهار تن از منابع آگاه، روسیه و اوکراین دو ماه بوده که با ترکیه درباره ایمنی حمل‌ونقل دریایی در دریای سیاه مذاکره کرده و به توافق رسیدند اما کی‌یف لحظه آخر ناگهان از این توافق خارج شد. در این راستا منابعی به شرط آنکه نامشان فاش نشود به خبرگزاری رویترز گفتند این مذاکرات با میانجی‌گری ترکیه و همچنین با تشویق سازمان ملل برگزار شد. این منابع گفتند که توافقی در ماه مارس برای اطمینان از ایمنی کشتی‌های تجاری در دریای سیاه صورت گرفت و اگرچه اوکراین نمی‌خواست آن را رسما امضا کند، اما قرار بر این شد که کی‌یف موافقت خود را در تاریخ ۳۰ مارس (۱۱ فروردین) یک روز پیش از انتخابات شهرداری ترکیه به رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور اعلام کند ولی اوکراین دقیقه آخر ناگهان از این توافق خارج شد! رویترز اعلام کرده که هنوز هم مشخص نیست چرا اوکراین از این توافق خارج شد و اشخاصی که با رویترز گفت‌وگو کردند هم نمی‌دانند چه چیزی موجب شد تا کی‌یف چنین تصمیمی بگیرد. بر اساس پیش‌نویسی که رویترز مشاهده کرده، آنکارا در توافق‌ها میان مسکو و کی‌یف در خصوص «تضمین دریانوردی ایمن و آزاد کشتی‌های تجاری در دریای سیاه» با رعایت کنوانسیون‌های دریایی به عنوان میانجیگر عمل کرده و البته منافعی هم برای خود در نظر گرفته است. طبق پیش‌نویس این توافقنامه، روسیه و اوکراین هر دو باید تضمین‌های امنیتی را به کشتی‌های تجاری در دریای سیاه ارائه می‌کردند و متعهد می‌شدند که اگر آنها بدون بار یا یک محموله غیرنظامی باشند، مورد حمله، توقیف یا تفتیش قرار نخواهند گرفت. این خبر رویترز از این جهت اهمیت دارد که بدانیم خروج اوکراین از این توافق بدون شک می‌تواند به حملاتی که قرار است به صورت پراکنده علیه ناوگان روسیه در دریای سیاه و با حمایت آمریکا انجام شود ارتباط داشته باشد. نکته نهایی این است که روسیه در شرایط کنونی به صورت کاملاً مشخص بر اوکراین متمرکز است و به دنبال آن است تا طی ماه‌های آینده ضربات به زیرساخت‌های این کشور را عملیاتی کند. در این راه باید دید که بایدن تا چه حد می‌تواند از اوکراین حمایت کند و تا چه میزان می‌تواند مقابل مخالفان خود دوام بیاورد.
دیدگاه تان را بنویسید