سه‌شنبه بزرگ و تکرار رقابت ۲۰۲۰ در ماه نوامبر

فرشاد گلزاری

بدون شک انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده را باید مهمترین رویداد سیاسی جهان دانست؛ چراکه آثار خروجی این انتخابات صرفاً بر سیاست خارجی و سیاست داخلی آمریکا نمایان نمی‌شود، بلکه پیکره نظام بین‌الملل همیشه از این انتخابات تاثیر پذیرفته و حتی برخی از روندهای عادی دستخوش تغییر می‌شود. به عنوان نمونه زمانی که دونالد ترامپ در سال 2016 وارد کاخ‌سفید شد، در اولین اقدام خود با مقامات تایوان به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد که این مساله صدای چین را درآورد و از همان ابتدا، وی نشان داد که قرار است پکن را به عنوان هدف اصلی خود در دستور کار سیاست خارجی قرار دهد. ترامپ جنگ اقتصادی و کمی بعد «جنگ تعرفه» را با چین آغاز کرد و همین موضوع موجب شد تا سایر کشورها به خصوص دولت‌های اروپایی از این نزاع سهمگین ضرر ببینند. حتی ترامپ متحدان سنتی خود در قاره سبز اعم از بریتانیا، فرانسه و آلمان را هم از گزند اقداماتش بی‌نصیب نگذاشت و یکباره شوک موردنظرش را به ناتو تزریق کرد. همین مساله را می‌توان پس از روی کار آمدن دموکرات‌ها هم مشاهده کرد. در سال 2020 و پس از روی کار آمدن بایدن نه تنها یکباره افغانستان طعمه طالبان شد، بلکه اوکراین به زمین نزاع و درگیری میان روسیه و آمریکا تبدیل شد و همچنین تحریک چین با اهرم تایوان و کره‌جنوبی در دستور کار کاخ‌سفید قرار گرفت. این روند باز هم اروپا و متحدان و حتی دشمنان واشنگتن را با چالش‌های مختص به خودشان روبرو کرده و حتی اگر به دوران بوش پدر، بوش پسر و حتی باراک اوباما و ماقبل از آن برگردیم می‌بینیم که عملاً ایالات متحده کشوری است که خروجی انتخابات ریاست جمهوری آن بر بسیاری از مولفه‌های پنهان و پیدا جهان تاثیر می‌گذارد. در خلال این امر باید توجه داشت که روال و مسیر رسیدن یک نامزد به روز آخر و حضور آن در انتخابات به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات یا جمهوریخواه به همین راحتی طی نمی‌شود بلکه پستی و بلندی‌هایی باید از سوی او طی شود تا به نقطه آخر برسد. در این راستا یکی از رویدادهایی که نتیجه آن برای بسیاری از آمریکایی‌ها و نامزدهای هر دو حزب یک امر حیاتی به حساب می‌آید، «سه‌شنبه بزرگ» است. در سه‌شنبه بزرگ، به جای یک رای‌گیری مقدماتی یا نشست‌ها یا همان گردهمایی‌های حزبی، ۱۵ ایالت برای جمهوری‌خواهان و ۱۶ ایالت هم برای دموکرات‎ها و در یک روز، در سراسر آمریکا انتخابات برگزار می‌کنند. همچنین در روند انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، ذکر این نکته حائز اهمیت است که رأی‌گیری مقدماتی به روند رأی‌دهی در سطح یک ایالت اطلاق می‌شود که در آن رأی‌دهندگان نامزدهای حزبی را انتخاب می‌کنند که سپس در مراحل بعدی، یکی از این نامزدها به نمایندگی از حزب در انتخابات ریاست‌جمهوری رقابت خواهد کرد اما براساس مقررات انتخابات و رأی‌گیری مقدماتی، روند رای‌دهی سری است.

تاخت  و تاز  ترامپ   شروع   شد؟! 

بر همین اساس سه‌شنبه گذشته رویداد «سه‌شنبه بزرگ» برگزار شد و در جناح جمهوریخواهان نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا با یکدیگر به رقابت پرداختند. بر اساس گزارش نهایی سی.ان.ان، ترامپ در 14 ایالت از 15 ایالت از جمله آلاباما، آلاسکا، آرکانزاس، کالیفرنیا، کلرادو، مین، ماساچوست، مینه‌سوتا، کارولینای شمالی، اوکلاهاما، تنسی، تگزاس، یوتا و ویرجینیا به پیروزی‌های بزرگی دست یافت ولی در ایالت ورمونت نتیجه را به نیکی هیلی واگذار کرد اما در نهایت باید او را برنده میدان در اردوگاه محافظه‌کاران دانست؛ چراکه وی توانست رأی ۹۹۵ هیات نمایندگی (دِلیگِیت) را به دست بیاورد، در حالی که نیکی هیلی، رقیب او که سابقاً سفیر آمریکا در سازمان ملل بود، به رأی ۸۹ هیأت نمایندگی دست یافت اما باید توجه کرد که ترامپ برای تضمین نامزدی جمهوری‌خواهان به رای ۱۲۱۵ هیات نمایندگی نیاز دارد. 

در مقابل بایدن به نمایندگی از دموکرات‌ها ۱۴۹۷ رأی هیات نمایندگی (دلیگیت) از ۱۹۶۸ رأی که لازم دارد را به دست آورد و در 15 ایالت از جمله آلاباما، آرکانزاس، کالیفرنیا، کلرادو، آیووا، مین، ماساچوست، مینه‌سوتا، کارولینای شمالی، اوکلاهما، تنسی، تگزاس، یوتا، ورمونت و ویرجینیا مدعی پیروزی قاطع شد ولی در قلمرو ساموآی آمریکا شکست خورد. در این راستا نیویورک‌تایمز گزارش داده که با فرا رسیدن «سه‌شنبه بزرگ» و با وجود اینکه جو بایدن و دونالد ترامپ نامزدهای نهایی احتمالی حزب خود خواهند بود اما امسال هر دو نفر مجبور به رقابت سختی درون حزب خودشان نشدند. این تحلیل از این جهت اهمیت دارد که نشان می‌دهد گزینه‌های نهایی در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده که در پنجم نوامبر 2024 برگزار خواهد شد، کسانی نیستند جز بایدن و ترامپ. به همین جهت بسیاری از ناظران سیاسی در ایالات متحده بر این عقیده هستند که تا زمان برگزاری انتخابات قرار نیست شاهد یک روند شگفت‌انگیز باشیم، بلکه تمام آمریکایی‌ها قرار است در یک انتخابات تکراری همانند انتخابات 2020 شرکت کنند. این تکرار تا جایی است که ترامپ پس از اعلام پیروزی در سه‌شنبه بزرگ بار دیگر گفت که در پنجم نوامبر ۲۰۲۴  «کشورمان را پس می‌گیریم» و آن روز به‌ عنوان مهم‌ترین روز در تاریخ کشورمان ثبت خواهد شد. اگرچه ترامپ هنوز هم با ادعای سقوط آمریکا توسط دموکرات‌ها توانسته پایگاه اجتماعی خود را یکبار دیگر احیا کند و موج‌سواری دیگری را علیه بایدن به راه بیندازد اما برخی از مفسران سیاسی در آمریکا معتقدند که او ممکن است به دلیل مفتوح بودن پرونده‌های قضایی‌اش با مشکلاتی روبرو شود. در مقابل کامالا هریس، معاون رئیس جمهوری آمریکا ترامپ را یک تهدید ملی قلمداد کرده و خواهان توقف وی شده، اما واقعیت این است که ترس دموکرات‌ها در شرایط کنونی از وضعیت روحی و جسمانی بایدن به هیچ وجه قابل کتمان نیست. همین ضعف او باعث شده تا ترامپ بتواند با یک استراتژی تکراری اینبار او را در کف خیابان و در میان عوام به سخره بگیرد و آرای موردنظر را به سوی خود  جلب کند.