پیام‌های ضد و نقیض از اجرای آتش‌بس در غزه

فرشاد گلزاری

جمعه گذشته برخی منابع خبری اعلام کردند که مذاکرات پاریس برای برقراری آتش‌بس در غزه مجدداً از سر گرفته شده و طرفین به میز مذاکره بازگشته‌اند. خبرگزاری رویترز هم اعلام کرد که مذاکرات هر یک از میانجی‌‌ها اعم از آمریکا، مصر و قطر  بر سر آتش‌بس در غزه به طور جداگانه با رئیس سرویس اطلاعاتی موساد آغاز شده است. در همان روز دو منبع مصری هم عنوان کردند که عباس کامل، رئیس سازمان اطلاعات مصر دیداری با اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس داشته و برای مذاکره با مقامات اسرائیل راهی پاریس شده است. چندی بعد مقامات مطلع حماس اعلام کردند که این جنبش در دیدار با مصری‌ها هیچ پیشنهاد جدیدی ارائه نداده‌ اما منتظر بازگشت میانجی‌ها از مذاکرات پاریس است. این روند تا روز شنبه هفته جاری ادامه داشت و در همان روز، رسانه‌های عبری به نقل از منابع آگاه از مذاکرات در پاریس مدعی شدند که در مذاکرات پاریس بر سر خطوط کلی جدید توافق شده است. ساعاتی بعد شبکه تلویزیونی قاهره مصر گزارش داد که این دور از مذاکرات با هدف ایجاد آتش‌بس در غزه، تبادل اسرا و حمایت از اوضاع انسانی در نوار غزه انجام می‌شود اما پس از آن دیگر هیچ خبر قابل اتکایی از مذاکرات به بیرون درز نکرد. روز یکشنبه اما وبگاه آمریکایی آکسیوس به نقل از منابع مطلع اعلام کرد که پیشنهاد شده که حماس در ازای آتش‌بس شش هفته‌ای و آزادی صدها اسیر فلسطینی در زندان‌های اسرائیل، حدود ۴۰ اسیر اسرائیلی در غزه را آزاد کند. به موازات این اخبار روزنامه عبری زبان «تایمز» در این باره گزارش داد که هیأت اعزامی اسرائیل به مذاکرات پاریس به ریاست «دیوید بارنیا» رئیس موساد، چراغ سبز کابینه جنگ اسرائیل را دریافت کرده تا در موضع خود درباره تعداد اسرای فلسطینی که قرار است در مقابل آزادی هر گروگان در غزه، آزاد شوند، نرمش نشان دهد. این اخبار شاید برای بسیاری از ساکنان غزه و همچنین جمعیتی که حالا در رفح انباشت شده‌اند امیدبخش باشد اما واقعیت این است که بسیاری از ابعاد توافق شش هفته‌ای آتش‌بس میان حماس و اسرائیل نامفهوم و در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. 

اختلاف بر سر جزئیات تا زمان نامعلوم 

اساسا اخباری که از مذاکرات پاریس منتشر می‌شود بر اساس یک سری از نقل قول‌های فوری از سوی تیم‌های مختلفی است که در مذاکرات و یا حاشیه آن حضور دارند و شاید برخی از این داده‌ها صرفاً بر اساس راهبرد کشورهای حاضر در این مذاکرات باشد. به عنوان مثال رویترز روز گذشته (سه‌شنبه) اعلام کرده که کلیات این مذاکرات تا حد زیادی مورد تایید طرفین قرار گرفته و در این راستا حماس پیش‌نویس پیشنهادی برگرفته شده از مذاکرات پاریس درباره آتش‌بس در غزه را دریافت کرده ‌اما در مقابل دو مقام اسرائیلی و یک منبع مطلع اعلام کردند که میانجی‌های قطری به تل‌آویو اطلاع دادند مقامات ارشد حماس از چارچوب جدید توافق تبادل اسرا «دل‍سرد شده» و تاکید کردند که هنوز شکاف قابل ملاحظه‌ای میان پیشنهاد مطرح‌شده و خواسته‌های آن‌ها وجود دارد. در این خصوص آکسیوس با اشاره به این موضوع اعلام کرده که یک مقام ارشد اسرائیل گفته است که «جای خوش‌بینی وجود ندارد و پیشرفتی که اسرائیل در پاریس با میانجی‌ها به آن‌ رسید، شکاف موجود با حماس را برطرف نکرد و در این مرحله، تصور رسیدن به توافقی قبل از ماه رمضان دشوار است. این اخبار در حالی روز گذشته (سه‌شنبه) منتشر شده که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده در گفت‌وگو با مجری برنامه «آخر شب» شبکه ان.بی.سی گفته است که ماه رمضان نزدیک بوده و اسرائیلی‌ها توافق کرده‌اند برای آنکه فرصتی برای آزادی تمامی اسرا فراهم شود، اقدامی نکنند. این اظهارات بایدن هنوز در ابهام قرار دارد و هیچکدام از مقامات اسرائیل به آن واکنش نشان نداده‌اند اما قطری‌ها سخنان بایدن را خالی از اعتبار دانستند؛ به گونه‌ای که عصر روز گذشته (سه‌شنبه) ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر اعلام کرد که نمی‌توانیم به اظهارات جو بایدن که پیش‌بینی کرده تا دوشنبه آتی توافق آتش‌بس در غزه حاصل می‌شود، واکنش نشان دهیم؛ چراکه تحول جدیدی درباره توافق آتش‌بس در غزه وجود ندارد که بتوان آن را اعلام کرد! مهمتر از مسائل مذکور این است که وبگاه عبری واللا عصر دوشنبه گزارش داده رؤسای ستاد ارتش اسرائیل و آژانس امنیت عمومی (شین بت) اخیرا در چارچوب هماهنگی در خصوص عملیات نظامی در رفح از قاهره بازدید و با تعدادی از مقامات ارشد مصری دیدار کردند. این خبر می‌تواند به معنای آن باشد که اسرائیل با اجرای مذاکرات پاریس درصدد تدارک برای حمله نهایی به رفح است و اساساً تمام پیام‌ها با محوریت مذاکرات پاریس را باید بدون پشتوانه سیاسی قلمداد کرد.