فرشاد گلزاری

این روزها خاورمیانه به یک چالش جدی و پیچیده برای غرب و به خصوص ایالات متحده تبدیل شده و واشنگتن اسیر یک سلسله اقداماتی است که مشخص نیست تا به کجا قرار است امنیت غرب آسیا را متزلزل کند. ریشه این درگیری اگرچه اسرائیل و اقدامات آن در غزه است اما باید توجه شود که اساساً ایالات متحده همین حالا یک پرونده مفتوح در اوکراین دارد که کمتر از یکماه دیگر سالگرد دو ساله شدن آن فرا می‌رسد. آنچه امروز در وزارت خارجه و وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) به یک معضل جدی تبدیل شده، در هم‌تنیدگی همین پرونده‌ها است که به صورت کاملاً مشخص فشارهایی را از حیث داخلی و خارجی بر کاخ‌سفید وارد کرده است. به عنوان مثال همین حالا آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده از سوی دموکرات‌ها در مورد کمک به اسرائیل و ارسال حجم زیادی از تسلیحات به اراضی اشغالی، مورد بازخواست قرار گرفته است. با این وجود باید توجه داشت که ایالات متحده در شرایط کنونی به دنبال آن است تا بتواند از پرونده‌های مفتوح فعلی به آرامی خارج شود و یکی از این پرونده‌ها بدون شک اوکراین است. در هفته‌های گذشته به خصوص زمانی که درگیری آمریکا با یمنی‌ها در دریای سرخ به بالاترین حد خود رسید، مقامات پنتاگون اعلام کردند که کمک‌های تسلیحاتی خود به اوکراین را کاهش خواهند داد که این اقدام به نوعی رخ داده است و حالا هم نه تنها کی‌یف، بلکه اتحادیه اروپا هم در این میان احساس خطر کرده است. آنچه در این خصوص باید مدنظر قرار بگیرد این است که اتحادیه اروپا از دیرباز به عنوان شریک سنتی آمریکا به حساب می‌آمده و به همین دلیل هر سناریویی که قرار باشد توسط واشنگتن اجرایی شود بدون شک بروکسل هم باید از آن تبعیت کند. بر همین اساس در پرونده اوکراین هم دقیقاً چنین ساز و کاری استوار است و به نظر می‌آید که کشورهای اروپایی در این میان به دنبال ایفای نقش مستقل جدید در قبال کی‌یف هستند. این نقش حالا به جایی رسیده که وب‌سایت آمریکایی پالتیکو گزارش داده قانونگذاران اوکراینی به این نتیجه رسیده‌اند دولت کی‌یف بدون دریافت کمک‌های وعده داده شده از سوی غرب، توان چندانی برای تامین بودجه خود چه در حوزه نظامی و چه غیرنظامی نخواهد داشت. در همین راستا دنیل گتمانتسف، رئیس کمیته مالیات و دارایی پارلمان اوکراین به پالتیکو گفت که ما در حال حاضر حتی گزینه دیگری برای زمانی که این کمک را دریافت نکنیم، در نظر نداریم. در سوی دیگر این ماجرا باید توجه داشت که اوضاع و احوال اقتصادی در کشورهای اروپایی هم چندان مناسب نیست و در این میان اختلاف نظرهایی هم میان دولت‌های اروپایی در مورد نحوه و میان ادامه کمک‌های اروپا به اوکراین مطرح است. 

اروپا به این نتیجه رسیده‌ که ایالات متحده فعلاً در منطقه درگیر مسائل کلان‌تر است و همین موضوع باعث شده تا روسیه نسبت به گذشته در حوزه سیاسی و میدانی مواضعی تهاجمی‌تر اتخاذ کند؛ مواضعی که در نهایت اتحادیه اروپا را هم متأثر خواهد کرد

ادامه کمک اروپا به کی‌یف حتی بدون آمریکا! 

جوزپ بورل پیش از ورود به نشست  غیررسمی وزیران دفاع کشورهای عضو اتحادیه اروپا: کشورهای اروپایی ارائه کمک‌های جدید به اوکراین را در حداکثر محرمانگی بررسی خواهند کرد و مباحثات پشت درهای بسته انجام می‌شود

کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیده‌اند که ایالات متحده فعلاً در خاورمیانه درگیر مسائل کلان‌تر است و همین موضوع باعث شده تا روسیه نسبت به گذشته مواضعی تهاجمی‌تر در حوزه سیاسی و میدانی اتخاذ کند؛ مواضعی که درنهایت اروپا را متأثر خواهد کرد. در این میان جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز (چهارشنبه) گفت که کشورهای اروپایی ارائه کمک‌های جدید به اوکراین را در حداکثر محرمانگی بررسی خواهند کرد. بورل در گفتگوی کوتاهی با خبرنگاران پیش از ورود به نشست  غیررسمی وزیران دفاع کشورهای عضو اتحادیه اروپا، توضیح داد که به دلیل محرمانه بودن ماهیت کمک‌های نظامی به اوکراین، مباحثات امروز پشت درهای بسته انجام می‌شود. به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک، وی همچنین اذعان کرد که ناترازی بزرگی بین قدرت نظامی اوکراین و روسیه در مناطق جنگی و میدان نبرد به سمت مسکو وجود دارد و بر همین اساس نشست امروز سران وزارتخانه‌های دفاع کشورهای عضو اتحادیه اروپا در بروکسل به توافق‌کردن بر سر کمک نظامی جدید به کی‌یف اختصاص دارد. بورل ضمن اشاره به لزوم تعیین میزان نیاز اوکراین به مهمات و مقدار کمک هر کشور اروپا در این زمینه گفت که باید به دورنمای کلی از اقداماتی که لازم است برای دستیابی اوکراین به اهدافش انجام شود، دست پیدا کنیم. او همچنین پیشنهاد مذاکرات صلح و آتش‌بس را در اوکراین رد کرد و در قبال آن از کشورهای عضو اتحادیه خواست تا هر کاری از دستشان برمی‌آید برای کی‌یف انجام دهند تا اوکراین در جنگ شکست نخورد. به موازات این روند امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه هم در سفر دو روزه به سوئد که در آستانه پیوستن به ناتو است، به آینده دفاعی اروپا و حمایت از اوکراین اشاره‌ مستقیم کرد. او که در آکادمی دفاع سوئد در کنار اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد صحبت می‌کرد، گفت که کشورهای اروپایی باید تصمیمات جسورانه و نوآورانه برای کمک به اوکراین اتخاذ کنند؛ حتی اگر واشنگتن از حمایت کی‌یف در ماه‌های آینده عقب‌نشینی کند. رئیس‌جمهور فرانسه در سخنرانی خود در سوئد، که امیدوار است کشور بعدی عضو ناتو باشد اعلام کرد که ساختار امنیتی آینده اروپا، از جمله توافقنامه‌های کنترل تسلیحات که قلمرو اروپا را در بر می‌گیرد، دیگر نمی‌تواند به سادگی توسط آمریکا و روسیه حل و فصل شود؛ چراکه اروپا باید حق تعیین آینده خود را داشته باشد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که اظهارات او به عنوان هشداری به اروپا بود که باید تمام تلاش‌های دفاعی خود را افزایش دهد و برای این احتمال آماده شود که یا جو بایدن نتواند بودجه کمک نظامی خود به اوکراین را از طریق کنگره پیش ببرد، یا اینکه در اواخر سال جاری در انتخابات ریاست جمهوری از دونالد ترامپ شکست خواهد خورد! ماکرون همچنین استدلال کرد که اگر اروپا گام‌های خود را در این مسیر بردارد و به جلوگیری از پیروزی روسیه کمک کند، ایالات متحده از طریق ناتو دیگر نمی‌تواند انحصاری در تعیین روابط آینده با مسکو داشته باشد. اگر نگاهی به سخنان بورل و ماکرون به عنوان دو تن از ارشدترین مقامات اروپایی بیندازیم به خوبی می‌فهمیم که بروکسل در یک ترس فراگیر غوطه‌ور شده است. پاریس به عنوان عضوی از اتحادیه اروپا که در شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان یکی از پنج عضو دائمی آن شناخته می‌شود بدون شک می‌داند که در این مجادله و به خصوص در شرایط کنونی، ممکن است ایالات متحده قاره سبز را 

تنها بگذارد.