فرشاد گلزاری

آنچه امروز در صحنه تحولات میدانی جنگ غزه مشاهده می‌شود، اساساً برآیند اقداماتی است که از سوی تل‌آویو انجام شده و حالا اسرائیل بر سر یک چندراهی مشخص ایستاده که البته انتهای آنها به هیچ وجه مشخص نیست. در این میان اینکه در غزه قرار است چه اتفاقی رخ دهد و تحولات به کدام سمت و سو میل خواهد کرد، مساله‌ای گنگ و نامفهوم به حساب می‌آید که اسرائیلی‌ها سعی دارند به هر ترتیب که شده آنرا به نفع خودشان هدف‌گذاری کنند. 

اسرائیل می‌داند که اگر با حزب‌الله در نواحی شمالی اراضی اشغالی درگیر شود، دیگر نمی‌تواند چندان روی غزه تمرکز کند و مجبور است که در چند جناح درگیر شود و آنجاست که اوضاع به صورت کلی از کنترل آنها خارج می‌شود

آنچه در این میان باعث شده تا مجدداً اسرائیل با چالش روبرو شود، اقداماتی است که حزب‌الله لبنان پس از ترور صالح العاروری، قائم مقام دفتر سیاسی حماس در جنوب بیروت علیه اسرائیل در دستور کار قرار داده است. از روز شنبه شاهد آن بودیم که در جبهه شمال به یکباره تعداد زیادی از راکت‌ها و موشک‌ها به سمت اراضی اشغالی شلیک شد که البته قبل از آن اسرائیل این موضوع را پیش‌بینی کرده بود. اما آنچه در این میان باید موردنظر قرار بگیرد، نوع هدفی است که حزب‌الله لبنان آنرا مورد حمله خود قرار داده است. این هدف یعنی پایگاه اطلاعاتی مرون، چنان برای تل‌آویو اهمیت داشت که همین حالا بسیاری از تحلیلگران اسرائیلی معتقدند این عملیات حزب‌الله به شدت باعث تضعیف روحیه جامعه اطلاعاتی تل‌آویو شده و حتی به رسانه‌ها ابلاغ شده تا در این مورد چندان اطلاع‌رسانی واضح صورت نگیرد. در این میان خصوص نوعام امیر، تحلیلگر مسایل نظامی شبکه ۱۴ تلویزیون اسرائیل اظهار کرده که توانایی‌های حزب‌الله به‌ویژه پس از عملیات روز شنبه باید ما را به شدت نگران کند. ارتش اسرئیل حجم خساراتی را که به سیستم اطلاعاتی موجود در پایگاه نیروی هوایی وارد شد، پنهان می‌کند و نمی‌خواهد در این خصوص اطلاعاتی به خبرنگاران و رسانه‌ها ارائه کند. او درباره دلیل این اقدام ارتش اسرائیل در پنهان کردن خسارات وارده به پایگاه مرون تاکید کرد که ارتش نمی‌خواهد هیچگونه توضیحی از نتایج حمله به دبیرکل حزب‌الله بدهد. 

برخی رسانه‌های اسرائیل حمله مقاومت به پایگاه مرون را یک ارتقا دانسته و اعلام کردند که «این عملیات از منظر اطلاعاتی که حزب‌الله از مکان‌های بسیار استراتژیک ما در اطلاع دارد، بسیار نگران کننده است». عباس فنیش، تحلیلگر مسایل لبنان شبکه خبری المیادین هم در این خصوص اعلام کرده که حزب‌الله عامدانه این پایگاه را در روز هدف قرار داد. این عملیات در روند فعالیت‌های اطلاعاتی و پرواز شدید پهپادهای اسرائیلی در آسمان جنوب لبنان انجام شد تا قدرت مقاومت را در عبور از تمامی سیستم‌های رصد اسرائیل نشان دهد. این تحلیلگر مسایل لبنان درباره نوع سلاح‌های مورد استفاده در این عملیات گفت که هدف‌گیری با استفاده مشترک از تسلیحات توپخانه‌ای و موشک‌های هدایت‌شونده انجام شد و حزب‌الله از سامانه موشک‌های هدایت‌شونده دارای برد وسیع استفاده کرد و هدف‌گیری در این عملیات دقیق و همراه با قدرت تخریبی بالایی بود. این اظهارات و آمارهای فنی به این دلیل مهم ات که بدانیم اساساً اسرائیل در شمال اراضی اشغالی حالا صرفاً با چالش حملات حزب‌الله روبرو نیست، بلکه این جریان اهدافی را در دستو کار دارد که می‌تواند هزینه‌های گزاف امنیتی و نظامی به تل‌آویو بار کند. 

هدف قرار دادن پایگاه اطلاعاتی مرون توسط حزب‌الله، چنان برای تل‌آویو اهمیت داشت که بسیاری از تحلیلگران اسرائیلی معتقدند این عملیات باعث تضعیف روحیه جامعه اطلاعاتی تل‌آویو شده و به رسانه‌ها ابلاغ شده تا در این مورد اطلاع‌رسانی واضح صورت نگیرد

واسطه‌گری اروپا به نفع تل‌آویو؟

روند مذکور به گونه‌ای پیش رفته است که روز گذشته (یکشنبه) حزب‌الله لبنان در بیانیه‌ای اعلام کرد که تجمع نظامیان اسرائیل در جنوب منطقه «المناره» را هدف حملات موشکی قرار داده است. در این بیانیه آمده که موشک‌ها به‌طور مستقیم به هدف خود اصابت کردند و تعداد زیادی از سربازان زخمی و کشته شده‌اند. این سلسله حملات حزب‌الله لبنان به این جهت اهمیت دارد که اسرائیل در درون خود با دو قطبی و حتی چندقطبی روبرو است و این حملات می‌تواند شاکله تل‌آویو در درون را از هم بپاشد. در این میان بدون شک اسرائیل می‌داند که اگر با حزب‌الله در نواحی شمالی اراضی اشغالی درگیر شود، دیگر نمی‌تواند چندان روی غزه تمرکز کند و مجبور است که در چند جناح درگیر شود و آنجاست که اوضاع به صورت کلی از کنترل آنها خارج می‌شود. بر همین اساس اسرائیل در پشت‌پرده سیاست، اقدام به فشار آوردن به آمریکا و اروپا کرده تا آنها با رایزنی گسترده در سطح منطقه بتوانند جلوی گسترده شدن حملات حزب‌الله به اراضی اشغالی را بگیرند. بر همین اساس روز گذشته (یکشنبه) جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در پی ترور صالح العاروری، نایب‌رئیس دفتر سیاسی حماس در ضاحیه جنوبی بیروت، به لبنان سفر کرده و با برخی مسئولان لبنانی و نیز هیاتی از حزب‌الله لبنان دیدار کرد. المیادین در این خصوص گزارش داد که بورل با هیاتی از حزب‌الله لبنان به ریاست محمد رعد، رئیس فراکسیون وفاداری به مقاومت در پارلمان لبنان دیدار کرده و همچنین در دیدار خود با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان نگرانی عمیق خود را از استمرار جنگ اسرائیل علیه نوار غزه ابراز داشته و بر تمایل خود برای عدم توسعه این جنگ به سمت لبنان تاکید کرد. نبیه بری نیز در این دیدار تاکید کرده که اجرای قطعنامه شماره ۱۷۰۱ با توقف حملات اسرائیل و عقب‌نشینی آن از تمام خاک لبنان آغاز می‌شود. مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا پس از دیدار با نجیب میقاتی، نخست‌وزیر موقت لبنان در صفحه کاربری خود در پلتفرم ایکس (توییتر سابق) اعلام کرد که او و میقاتی درباره همکاری دیپلماتیک با هم برای کاهش تنش و برقراری آرامش بلند مدت به اتفاق‌نظر رسیدند. از سوی دیگر روزنامه واشنگتن پست در گزارش جدید خود نوشته است که آمریکا در یک ارزیابی اطلاعاتی نتیجه‌گیری کرده موفقیت تل‌آویو در جنگی علیه حزب‌الله لبنان همزمان با جنگ جاری در نوار غزه، بسیار دشوار خواهد بود. این روزنامه نوشته است که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا اخیرا دستیاران ارشد خود را با هدف جلوگیری کردن از جنگ تمام عیار بین اسرائیل و گروه حزب‌الله لبنان به خاورمیانه گسل کرده تا آنها بتوانند به نفع اسرائیل رایزنی‌های خود را به سرانجام برسانند. در این خصوص روز گذشته (یکشنبه) عبدالله دوم، پادشاه اردن در جریان دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا ضمن هشدار نسبت به پیامدهای فاجعه‌بار تداوم تجاوزات اسرائیل علیه غزه، بر لزوم پایان دادن به بحران انسانی در این باریکه تاکید کرد. او همچنین تاکید کرد که بدون دستیابی به راهکار عادلانه برای مسأله فلسطین و برقراری صلح عادلانه و فراگیر براساس راهکار تشکیل دو دولتی، منطقه از ثبات برخوردار نخواهد شد. بر همین اساس باید منتظر بود و دید که غرب تا چه حد می‌تواند با چانه‌زنی خود مانع از درگیری میان لبنان و اسرائیل شود.