فرشاد گلزاری

هفتاد و پنج روز از درگیری میان حماس و ارتش اسرائیل می‌گذرد و حالا این منازعه به صورت دیگری ادامه پیدا کرده است. بر اساس اعلام منابع خبری المیادین، محورهای تهاجمی مختلف شاهد درگیری‌ها و نبردهای شدید بین گروه‌های مقاومت و نیروهای ارتش اسرائیل به‌ویژه در محورهای خان یونس، جبالیا و شجاعیه است. 

عربستان نگران است مانند دوران پیش از آتش‌بس در جنگ یمن در اوایل ۲۰۲۲، مورد هدف موج جدیدی از حملات نیروهای مسلح یمن قرار بگیرد و همین موضوع به وضوح بر اقتصاد انرژی ریاض و منطقه تاثیر منفی خواهد گذاشت

مقاومت در حالی همچنان به مقابله با هجوم زمینی نیروهای اسرائیل ادامه می‌دهد که در مرحله سوم با توجه به تقسیمات اسرائیل گسترش یافته و علاوه بر نبردی که هنوز در شمال به پایان نرسیده، جنوب و مرکز نوار غزه را نیز دربرگرفته ‌است. این حجم از زد و خورد مسلحانه نشان می‌دهد که حداقل طی هفته‌های آینده جنگ ادامه خواهد داشت؛ چراکه تمرکز دیگر صرفاً بر نواحی جنوبی غزه نیست و در این میان جبهه‌های دیگری هم گشوده شده است. 

ازسویی شاهد یک جنگ تن به تن تمام‌عیار هستیم که به دلیل تراکم جمعیت اماکن مسکونی و همچنین وجود خرابه‌های به جا مانده از بمباران‌ دائمی ارتش اسرائیل، نبرد را برای تل‌آویو مشکل و البته پُرهزینه می‌کند و ازسوی دیگر، بحران انسانی را با افزایش کشته و زخمی‌ها به مرحله فاجعه‌بارتری می‌رساند. در این خصوص اشرف قدره، سخنگوی وزارت بهداشت در غزه در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهای اسرائیل طی چند هفته اخیر، دست به کشتارهایی پی در پی زدند و جان حدود ۱۰۰ نفر را گرفته و ده‌ها مجروح برجای گذاشتند. همچنین طبق آمار وزارت بهداشت غزه، تعداد کشته‌ها به ۱۹ هزار و ۶۶۷ نفر و مجروحان به ۵۲ هزار و ۵۸۶ تن افزایش یافته‌ است.

 در بطن این حملات، برخی مدارس و همچنین تعدادی از بیمارستان‌ها مورد حملات هوایی قرار گرفته‌اند و این در حالیست که هنوز جامعه ملل نتوانسته به یک خروجی مثبت در جهت پایان دادن به این مخاصمه مسلحانه دست پیدا کند. آنچه در این میان حالا به تیتر اول بسیاری از رسانه‌ها تبدیل شده و چندین روز است که محور اصلی تحلیل‌های منطقه‌ای به شمار می‌آید، درخواست ایالات متحده برای تشکیل یک ائتلاف دریایی برای مقابله با حملات حوثی‌ها به کشتی‌های اسرائیلی است. در این خصوص لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا تشکیل نیروهای چندملیتی برای آنچه حمایت از «تجارت در دریای سرخ‌ در پی حملات حوثی‌ها (ارتش یمن)» خواند را به صورت علنی و رسمی اعلام کرد. 

اعلام عمومی تشکیل ائتلاف دریایی در دریای سرخ برای حمایت از منافع اسرائیل که حالا با عنوان حفاظت از امنیت دریایی عنوان شده، نشان از آن دارد که واشنگتن نمی‌تواند و حتی نمی‌خواهد هزینه حمایت از اسرائیل آن هم در عرصه دریایی را به صورت یکجانبه متقبل شود

هزینه‌های گزافِ یک حمایت! 

اینکه ایالات متحده خواهان تشکیل چنین ائتلافی در دریای سرخ بوده و اعلام کرده کشورهایی که در این ائتلاف حضور دارند، گشت‌زنی مشترک در جنوب دریای سرخ و خلیج عدن انجام خواهند داد، نشان از آن دارد که واشنگتن نمی‌تواند و حتی نمی‌خواهد هزینه حمایت از اسرائیل آن هم در عرصه دریایی را به صورت یکجانبه متقبل شود. آمریکایی‌ها همین حالا در اوکراین هزینه‌های گزافی کرده‌اند و مشخص نیست انتهای این روند به کجا ختم می‌شود و به همین دلیل است که حالا ائتلاف چندملیتی دریایی موسوم به «گروه 153» را در دستور کار خود برای احیا قرار دادند. این ائتلاف 10 کشوری متشکل از آمریکا، انگلیس، بحرین، کانادا، فرانسه، ایتالیا، هلند، نروژ، سیشل و اسپانیا است که تمام این کشورها به غیر از بحرین و سیشل عضو ناتو به حساب می‌آیند و این یعنی اینکه ایالات متحده باز هم برای حمایت از تل‌آویو، پای اروپا را به این معرکه باز کرده است. در این میان روز گذشته (چهارشنبه) وزارت دفاع اسپانیا ادعاهای واشنگتن مبنی بر مشارکت این کشور در نیروی چند ملیتی برای گشت‌زنی در دریای سرخ را رد و اعلام کرد که اسپانیا نمی‌تواند یک‌جانبه تصمیم بگیرد و تابع تصمیم‌های اتحادیه اروپا و ناتو خواهد بود. 

اینکه اسپانیا به عنوان یکی از اصلی‌ترین اعضای ناتو و یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تسلیحات در جهان چنین موضعی را اتخاذ می‌کند نشان از آن دارد که همچنان درخصوص گشت‌زنی در دریای سرخ و یا مقابله با تحرکات ارتش یمن اتفاق‌نظر وجود ندارد و همین موضوع می‌تواند نشان‌دهنده عدم انسجام در مورد پرونده‌ای باشد که برای آمریکا بسیار حیاتی است.

 اما آنچه مهم به نظر می‌رسد هزینه‌های مالی و سیاسی این اقدام برای ایالات متحده و شرکای آن به خصوص کشورهای حاضر در این ائتلاف است. بلومبرگ با توجه به اینکه ممکن است تشکیل ائتلاف دریایی چند ملیتی جدید با ادعای حفاظت از کشتی‌های تجاری در قبال آنچه تهدید نیروهای مسلح یمن خوانده می‌شود، کافی نباشد، اعلام کرده که آمریکا و متحدان آن در حال بررسی حمله نظامی احتمالی علیه نیروهای مسلح یمن هستند. این رسانه اعلام کرده که برنامه‌ریزی‌هایی به منظور از بین بردن توانمندی‌های نیروهای مسلح یمن برای هدف قرار دادن کشتی‌های تجاری در این منطقه، در حال انجام شدن است اما آمریکا هنوز تمایل دارد که دیپلماسی موثر واقع شود و تصمیمی برای پیش‌روی ندارد. این در حالیست که برخی دیگر از متحدان منطقه‌ای ایالات متحده در مورد این حملات بسیار نگران هستند. 

به عنوان مثال عربستان سعودی که هم‌مرز یمن است، راهکاری حساب‌شده‌تر و دیپلماتیک را در قبال نیروهای مسلح یمن ترجیح می‌دهد؛ چراکه نگران است مانند دوران پیش از آتش‌بس در جنگ یمن در اوایل ۲۰۲۲، مورد هدف موج جدیدی از حملات نیروهای مسلح یمن قرار بگیرد و همین موضوع به وضوح بر اقتصاد انرژی ریاض و منطقه تاثیر منفی خواهد گذاشت. از منظری دیگر باید توجه داشت که مقامات پنتاگون نه تنها از تهدید نیروهای دریایی ایالات متحده و کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ نگرانند، بلکه مساله هزینه رو به رشد ایمن نگه داشتن آنها نیز معضل جدیدی پیش روی آنها باقی می‌گذارد؛ به گونه‌ای که هزینه استفاده از موشک‌های گرانقیمت نیروی دریایی که می‌تواند در یک شلیک تا ۲.۱ میلیون دلار هم برسد، برای نابودی پهپادهای نه چندان پیشرفته ارتش یمن که هر کدام تنها چند هزار دلار می‌ارزد، به نگرانی رو به رشد برای پنتاگون بدل شده است. حال باید دید که این ائتلاف تا چه حد می‌تواند منافع اسرائیل را در برابر حملات ارتش یمن حفظ کند.