فرشاد گلزاری

از دیرباز تاکنون بسیاری از تحلیلگران سیاسی، هند را نمونه‌ای از یک دموکراسی همه‌گیر مثال می‌زدند. آنها معتقد بودند که در این کشور با توجه به تنوع قومیتی و مذهبی، هیچ اصطکاکی میان مردمان وجود ندارد و به همین دلیل آن را نماد دموکراسی عمومی می‌دانستند. این روند تا دهه گذشته ادامه داشت اما از سال 2009 میلادی در بخش‌هایی از هند شاهد آن بودیم که یکباره تندروهای هندو تبار با تاکید بر برتری خود نسبت به سایر اقوام و مذاهب شروع به تعرض علیه سایرین کردند. شاید هرازگاهی در اخبار خوانده باشید که هندوها علیه مسلمانان شورش کرده‌ و آنها را به قتل رسانده‌اند اما اخیراً اتفاقاتی در حال رخ دادن است که باید آن را یک نسل‌کشی جدید در سرزمینی دانست که نارندا مودی سکاندار آن به حساب می‌آید که حالا مهمترین این درگیری‌ها در ایالت مانیپور هند رخ داده است در این خصوص یورونیوز گزارش داده که امتداد ۲ کیلومتری بزرگراهی در کوهپایه‌های سرسبز، ایالت مانیپور هند به نماد یک درگیری فرقه‌ای تبدیل شده است. جایی که از ماه مه تاکنون بیش از ۱۸۰ نفر در آنجا کشته شده و چهره نخست وزیر قدرتمند این کشور یعنی نارندرا مودی را هم به شدت تخریب کرده است. این درگیری‌های خشونت‌آمیز قومیتی در شمال شرق هند در حالی به وقوع می‌پیوندد که مودی خود را برای میزبانی از سران گروه ۷ در ماه سپتامبر (شهریور ماه) و همچنین شرکت در انتخابات عمومی سال آینده آماده می‌کند. هرچند تنش‌ها در این منطقه تازه نیست و از دیرباز میان قومیت‌های مختلف وجود داشته اما عمق خشونت‌ها از ماه مه و زمانی شدت گرفت که «کوکی‌ها» علیه تقاضای «میتی‌ها» برای کسب جایگاه حقوقی برای قبیله خود اعتراض کردند. در واقع میتی‌ها مدعی هستند که از حقوق و امتیازات مساوی با دیگر قبایل برخوردار نیستند، اما مشکل فقط این نیست و اختلافات و تضادهای قومیتی به قدری در این منطقه بالا است که این مساله مانند یک جرقه برای انفجار انبار باروت عمل کرد و شرایط را به حدی نگران کننده کرده که بسیاری از در پیش بودن جنگ داخلی در این ایالت سخن می‌گویند. همانگونه که در ابتدا گفته شد، درگیری‌های قبیله‌ای در منطقه مانیپور هند، از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ میلادی باعث مرگ دسته‌جمعی بیش از یک هزار نفر از بومیان این منطقه شده است. در همین راستا روزنامه داون پاکستان که یکی از منتقدان اصلی مودی و تیم وی در خارج از هند به حساب می‌آید در گزارش خود نوشته است که اعضای قبیله میتی که ۵۳ درصد این ایالت را تشکیل می‌دهند مدعی هستند از حقوق و امتیازات مساوی با دیگر قبایل برخوردار نیستند و به همین دلیل خواستار برابری حقوق با دیگر شهروندان هندی هستند و حالا همین خواسته آنها به درگیری مسلحانه در این منطقه تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که افراد مسلح رقیب در پناهگاه‌ها و پاسگاه‌ها در امتداد بزرگراه و سایر نقاط مانیپور مرتباً با سلاح‌های تهاجمی و تفنگ‌های تک‌تیرانداز و تپانچه به سوی یکدیگر شلیک می‌کنند و حتی زنان و کودکان جرأت بیرون آمدن از خانه‌های خود را ندارند.

نمایندگان اپوزیسیون هند خواستار سلب اعتماد از دولت هند به دلیل مقابله مرگبار با ناآرامی‌های قومی در ایالت مانیپور شده بودند، اما مودی در یک سخنرانی دو ساعته در پارلمان هند این رأی‌گیری را تلاشی بیهوده برای «بدنام کردن هند» خواند و جان سالم به در بُرد!

چراغ سبز دیگر به مودی!

درگیری‌های خشونت‌آمیز قومیتی در ایالت مانیپور هند در حالی به وقوع می‌پیوندد که هند خود را برای میزبانی از سران گروه ۷ آماده می‌کند.  رویترز به دنبال آن است تا دولت مودی را نسبت به این موضوع پاسخگو کند، اما دفتر او و مقام‌های محلی به درخواست‌های رویترز پاسخ نمی‌دهند

بر اساس آنچه که رسانه‌های مخالف دولت هند اعلام کرده‌اند، در پی این درگیری‌ها ده‌ها هزار نفر به دلیل جنگ خانه‌های خود را ترک کرده‌اند. روستاها به آتش کشیده شده و بسیاری از زنان مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند. این در حالیست که به نیروهای ارتش دستور داده شده صلح را حفظ کنند اما در عین حال آنها حق خلع سلاح جنگجویان را ندارند. همه این شرایط نشان می‌دهد که چشم‌انداز روشنی برای بهبود اوضاع و برقراری آرامش وجود ندارد، چراکه اساساً نظامیان هند با دستوری که از سوی دولت و ارتش گرفته‌اند نمی‌دانند که دقیقاً باید چه اقدامی انجام دهند و چگونه با این بحران مقابله کنند. در همین راستا بسیاری از رسانه‌های مطرح دنیا از جمله رویترز به دنبال آن هستند تا دولت مودی را نسبت به این موضوع پاسخگو کنند اما دفتر مودی و مقام‌های محلی به درخواست‌های رویترز برای اظهار نظر پاسخ نداده‌اند. این خبرگزاری می‌گوید کوکی‌ها که یک سوم جمعیت میتی‌ها هستند بار نامتناسبی از خشونت را متحمل شده و تقریبا دو سوم قربانیان را تشکیل می‌دهند. اعضای این قوم عموما به تپه‌ها گریخته و مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده‌اند. در این رابطه اما تمام نگاه‌ها به سمت مودی و تیم هندوتبار وی است که حدود دو سال پیش هم از کشتار برخی مسلمانان چشم‌پوشی کردند. نخستین اظهارات مودی در مورد خشونت‌ها در مانیپور چندی پیش و پس از گذشت دو ماه از آغاز بحران منتشر شد. او یک روز پس از انتشار ویدیوهایی که نشان می‌دهد دو زن که به صورت برهنه در حال فرار هستند و مورد حمله جمعیت قرار می‌گیرند بالاخره لب به سخن گشود. او در مورد این ویدئو که میلیون‌ها بار در شبکه‌های مجازی مورد بازدید قرار گرفته بود گفت «قانون با تمام توان قوی ترین گام‌های خود را برای مقابله با این مسئله برخواهد داشت. آنچه برای دختران مانی‌پور اتفاق افتاد هرگز قابل بخشش نیست». بخش مهم پرونده مذکور این است که حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) به رهبری مودی ریاست دولت ایالتی در مانیپور را نیز بر عهده دارد و به همین دلیل در پارلمان فدرال، مودی به دلیل خشونت‌ها، برای دومین بار در بیش از ۹ سال قدرت با خطر رای عدم اعتماد رو به رو شد و بسیاری از کارشناسان اعلام کردن که بدون شک او سقوط می‌کند که البته اینگونه نشد!

روز پنجشنبه نمایندگان اپوزیسیون خواستار سلب اعتماد از دولت هند به دلیل مقابله مرگبار با ناآرامی‌های قومی در ایالت مانیپور شده بودند، اما مودی در یک سخنرانی دو ساعته در پارلمان هند این رأی‌گیری را تلاشی بیهوده برای «بدنام کردن هند» خواند. روزیترز در این خصوص اعلام کرده پس از آنکه طرح عدم اعتماد به دولت مودی به رأی‌گیری گذاشته شد، نمایندگان اپوزیسیون جلسه را ترک کردند و بدین ترتیب، دولت هند توانست از رأی عدم اعتماد جان سالم به در ببرد و در اینجاست که باز هم مشخص می‌شود سیاست بر حقانیت ارجح است. با تمام این تفاسیر بخش قابل توجهی از کارشناسان مسائل سیاسی- اجتماعی این وضعیت را «آمیخته‌ای از هرج و مرج و جنگ داخلی و فروپاشی کامل اداره دولتی»  توصیف می‌کنند و می‌گویند که دهلی باید منتظر تبعات بی‌توجهی به این روند باشد.