پیروزی بی.بی؛ محتمل، اما تهدیدزا

فرشاد گلزاری

عرصه سیاست داخلی اسرائیل چند سالی است که با تلاطم‌های مکرر روبرو است. این بهم‌ریختگی از نظر برخی مقامات سیاسی تل‌آویو نه تنها از بدو تاسیس این رژیم تاکنون بی‌سابقه بوده، بلکه موجب به وجود آمدن چند قطبی‌های سیاسی- اجتماعی شده است. این بحران البته از چندین سال پیش در اسرائیل خود را نمایان کرده بود و به سطوح اقتصادی هم مربوط می‌شود.

به عنوان مثال در اولین روزهای جولای 2019 میلادی یکباره خبر آمد «یهودیان فلاشا» که به یهودیان اتیوپی‌تبار ساکن اسرائیل اطلاق می‌شود، به دلیل کشته شدن جوان اتیوپیایی در حیفا به ضرب گلوله پلیس رژیم صهیونیستی به خیابان‌ها ریخته‌اند و مسیر اعتراضات خود را به سمت اقامتگاه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل سوق داده‌اند.

همین موضوع باعث شد بحث تبعیض‌نژادی در اسرائیل بیش از گذشته چهره خود را علنی کند؛ چراکه در اسرائیل عموماً «یهودیان اشکنازی» که تیرة غربی این جماعت به حساب می‌آیند، بیشترین سهم را در ساختار سیاسی، اقتصادی و امنیتی این رژیم به خود اختصاص داده‌اند. در آن روزها بسیاری از منتقدان نتانیاهو او را به حمایت از تبعیض نژادی محکوم کردند.

افزون بر این مساله، مشکلات اقتصادی و گسست‌های اجتماعی باعث شد تا فشار از یک سو به نتانیاهو وارد شود و از سوی دیگر او از طرف احزاب سیاسی مخالف خود، روز به روز با یک سوژه جدید بمباران شود.

مخالفان او به صورت علنی در مقابل چشمانش در کنست اسرائیل سیاست‌های کلان و به خصوص مدل مقابله با جریان‌های فلسطینی را مورد انتقاد قرار می‌دادند و حتی کار به جایی رسید که در پشت‌پرده بسیاری از عقلای سیاسی و نظامی اسرائیل، یکجانبه‌گرایی او را برای بقا و حیات تل‌آویو تهدیدزا ارزیابی می‌کردند.

بر این اساس ۲۴ دسامبر ۲۰۱۹ اعضای اصلی ائتلاف کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی که محوریت آن‌ها با حزب لیکود بود، پیش از آن‌که هر حزبی با خروجش از این ائتلاف، زمینه‌ساز فروپاشی این ائتلاف را فراهم کند موافقت کردند انتخابات زودهنگام ۹ آوریل ۲۰۱۹ برگزار شود.

در سال ۲۰۱۹ دلیل اقدام نتانیاهو در انحلال دولت، رهایی از فشار حامیان جنگ بود. اما این بار سناریوی سال ۲۰۱۵ برای نتانیاهو تکرار نشد و نتانیاهو وارد تکرارهای انتخاباتی شد. ۹ آوریل ۲۰۱۹ و پس از آن ۷ سپتامبر ۲۰۱۹ و ۲ مارس ۲۰۲۰ و در نهایت ۲۳ مارس ۲۰۲۱، چهار انتخابات پیاپی برگزار شد تا اینکه بالاخره مخالفان نتانیاهو و احزابی که حاضر به ائتلاف با وی نبودند، توانستند ائتلافی برای شکل‌گیری کابینه تشکیل دهند که در رأس آن نفتالی بنت و یائیر لاپید حضور داشتند.

بر این اساس این دو نفر با همراهی سایر احزاب دیگر توانستند نتانیاهو را پس از 12 سال نخست‌وزیری پیاپی کنار بگذارند. آنها از این پیروزی سرمست بودند اما عمر این کابینه ائتلافی هم چندان طولانی نشد، حدود یک سال دوام آورد و در نهایت به دلیل اختلافات داخلی مجبور به انحلال شد تا دوباره برای تعیین اعضای پارلمان و کابینه جدید، انتخابات برگزار شود.

‌ نتانیاهو مخالفان زیادی در کنست داشته و برای تشکیل کابینه نیاز به ائتلاف دارد که با توجه به وضعیت فعلی باز هم سهم‌خواهی احزاب می‌تواند حتی انتخابات ششم را هم به تل‌آویو تحمیل کند

بازگشت بی.بی؟

با تمام این تفاسیر امروز (سه‌شنبه) مصادف با اول نوامبر 2022 قرار است برای پنجمین بار طی چهار سال اخیر انتخابات کنست برگزار شود تا باز هم سیاسیون تل‌آویو بتوانند به زعم خود بی‌دولتی و بلاتکلیفی سیاسی را رفع و رجوع کنند. طبق اعلام کمیته مرکزی انتخابات اسرائیل، ۴۰ فهرست برای این دور از انتخابات کنست ثبت نام کرده‌اند، اما پیش‌بینی شده است که تنها یک چهارم آنها بتوانند به کنست راه یابند.

خبرگزاری آناتولی در این باره پیش‌بینی کرد از ۴۰ فهرست مذکور فقط ۱۱ فهرست موفق شوند و این ۱۱ فهرست حزب راستگرای لیکود به ریاست بنیامین نتانیاهو، رئیس اپوزیسیون، ائتلاف میانه آینده‌ای وجود دارد به رهبری یائیر لاپید، نخست وزیر فعلی، اردوگاه رسمی به رهبری بنی گانتس، وزیر جنگ، جریان صهیونیست دینی به رهبری زالل اسموتریچ، حزب راستگرای شاس، یهدوت هتوراه، حزب اسرائیل خانه ما، ائتلاف عربی موسوم به فهرست مشترک، حزب کارگر، حزب مرتز و فهرست یکپارچه عربی خواهند بود.

در این بین اما نظرسنجی‌های متعددی هم وجود داشته است. برخی‌ از آنها حاکی از آن است که ائتلاف به رهبری بنیامین نتانیاهو بیشترین تعداد کرسی را به دست خواهد آورد اما اکثریت مطلق را کسب نمی‌کند.

از سوی دیگر طبق دو نظرسنجی انجام شده اخیر توسط شبکه کان و روزنامه معاریو، ائتلاف نتانیاهو متشکل از چهار حزب 30 تا ۶۰ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی کنست را به دست خواهد آورد و جبهه مقابل او نیز که متشکل از احزاب راست، چپ و میانه‌رو است ۵۶ کرسی را به خود اختصاص خواهند داد.

اگرچه نفتالی بنت و یائیر لاپید با همراهی احزاب دیگر توانستند نتانیاهو را پس از 12 سال نخست‌وزیری پیاپی کنار بگذارند، اما عمر این کابینه ائتلافی هم چندان طولانی نشد و حدود یک سال عمر آورد. در نهایت نیز به دلیل اختلافات داخلی مجبور به انحلال شد

همچنین نظرسنجی‌های انجام شده حاکی از آن است که «جنبش عربی تغییر» به ریاست احمد الطیبی اخیرا اعلام کرد بدون ائتلاف با هیچ طرفی در انتخابات شرکت می‌کند، چهار کرسی باقی مانده را از آن خود خواهد کرد که این استقلال سیاسی نشان از جایگاه مهم حزب جنبش عربی برای ائتلاف با سایر احزاب دارد.

در همین حال، ارتش اسرائیل که نگران عملیات‌های فلسطینیان همزمان با برگزاری انتخابات است، اعلام کرده که تمامی اراضی اشغالی را طی امروز مسدود می‌کند و این محدودیت شامل کرانه باختری و تمامی گذرگاه‌های نوار غزه هم خواهد شد.

در این میان اما نظرسنجی‌های صورت گرفته از سوی شبکه ۱۲ و شبکه ۱۳ اسرائیل هم حکایت از پیروزی نتانیاهو با اکثریت غیرمطلق دارد. اینکه آیا او و حزب لیکو که یک جریان راستگرای افراطی به حساب می‌آیند، پیروز میدان خواهد بود یا خیر، موضوعی است که تا به اینجای کار و با استناد به نظرسنجی‌ها ممکن است به وقوع بپیوندد اما بحث اینجاست که بازگشت او به عرصه سیاست باز هم کابینه اسرائیل را شکننده خواهد کرد.

او مخالفان زیادی در کنست دارد و برای تشکیل کابینه نیازمند ائتلاف است که با توجه به وضعیت فعلی باز هم سهم‌خواهی جریانات می‌تواند حتی انتخابات ششم را هم به تل‌آویو تحمیل کند. از سوی دیگر نتانیاهو قبل از انتخابات مواضعی را اتخاذ کرده است که شاید برای بسیاری از سیاستمداران اسرائیل قابل قبول نباشد.

او اعلام کرده که اگر مجدداً نخست‌وزیر شود ارسال تسلیحات به اوکراین را آغاز می‌کند و از سوی دیگر توافق ترسیم مرزها با لبنان که دولت لاپید آن را چند روز پیش امضا کرده را به حاشیه می‌برد. به همین جهت است که ظهور مجدد «بی.بی» می‌تواند برای منطقه و اسرائیل هزینه‌زا باشد!