فرشاد گلزاری

 دیوارهای زرد. پرده‌های سرخ و درنهایت دیوار‌کوبی از داس و چکش! این سه مولفه‌ دقیقاً همان چیزی است که هر پنج سال یکبار تمام مردم جهان در رسانه‌های دنیا و شبکه‌های تلویزیونی کشورشان با چشم می‌بینند. مولفه‌ای که ما را به یاد دوران شوروی کمونیستی می‌اندازد؛ اما واقعیت این است که جمع شدن این سه مؤلفة فیزیکی در کنار یکدیگر فعلاً در چین رخ داده است. این فضاسازی را شما ممکن است در جای جای این کشور ببینید ولی «تالار بزرگ خلق» این روزها باز هم هر سه مولفه را مقابل دوربین‌ها قرار داده تا به دنیا تفهیم کند که در پکن بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین شروع به کار کرده و تا ۲۲ اکتبر (۳۰ مهرماه) ادامه خواهد داشت. شین‌هوای چین گزارش داده که حدود ۲۳۰۰ نماینده مجمع به نمایندگی از ۹۶.۷ میلیون تن از اعضای حزب حاکم چین، نتایج پنج سال اخیر را مورد بحث و بررسی قرار خواهند داد و اهداف و راهبردهای توسعه این کشور را برای پنج سال آینده و احتمالاً برای یک دوره طولانی‌تر تصویب خواهند کرد. مراسم افتتاحیه روز گذشته (یکشنبه) از ساعت ۱۰ صبح به وقت محلی تحت تدابیر شدید امنیتی آغاز شد. آنچه در نمای اول به چشم می‌خورد انضباط است. انضباطی که نشان می‌دهد تمام صندلی‌های موجود در تالار بزرگ خلق که با نماهای کمونیستی آزین‌بندی شده‌ است، در یک نظم خاص چینش شده و حتی یک نفر هم در این رویداد سیاسی غایب به نظر نمی‌رسد. این انضباط دقیقاً همان مولفه‌ای است که غربی‌ها از دو دهه پیش آن را یکی از مولفه‌های قدرت چینی‌ها می‌دانستند. از منظر اندیشکده‌های اروپایی و آمریکایی کشور چین را باید «قدرتِ برآمده از جمعیت دانست»؛ چراکه این کشور از حیث میزان جمعیت اولین در دنیا به حساب می‌آید و زمانی که جمعیت یک میلیارد و 600 میلیون نفری آن وارد انضباطِ سیستماتیک می‌شوند و تعالیم چپ‌اندیشِ حزب کمونیست را دریافت می‌کنند، اتفاقی رخ می‌دهد که حالا در اقصی نقاط چین آن را مشاهده می‌کنیم. از یک دوره به بعد ساختار حزب کمونیست چین صریحا اعلام کرد که باید زاد و ولد تاحدودی کاهش یابد و هدف‌گذاری‌های مشخصی برای آن به وجود آید که البته در شرایط فعلی به نظر می‌رسد که این موضوع باز هم شیب صعودی به خود خواهد گرفت. در همین راستا شی جینپینگ، رئیس‌جمهور چین دیروز (یکشنبه) در مراسم افتتاحیه بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین اعلام کرد که سیاست‌هایی برای افزایش نرخ زاد و ولد اعمال خواهد شد، زیرا سیاست‌گذاران این کشور نگران هستند که کاهش قریب‌الوقوع جمعیت می‌تواند به دومین اقتصاد بزرگ جهان آسیب برساند. شی در جای دیگری از سخنانش به تراژدی کووید 19 اشاره کرد. او گفت که چین، مردم و زندگی آنها را در اولویت قرار داده و در هنگام مقابله با همه‌گیری کرونا مورد تحسین بین‌المللی قرار گرفت؛ چراکه پکن در بالاترین سطح از ایمنی و سلامت مردم محافظت کرده و در هماهنگی پیشگیری و کنترل همه‌گیری و توسعه اجتماعی و اقتصادی به نتایج مثبت قابل توجهی دست یافته است.

چینی‌ها می‌دانند که قصد آمریکا برای تسخیر تایوان از مجرای سیاسی کاملاً جدی است، چراکه در نظام بین‌الملل اگر یک کشور سناریویی را کلید بزند نمی‌تواند آن را نیمه‌کاره رها کند و اگر چنین خروجی حاصل شود بدون‌شک وجهه بین‌المللی آن به مراتب ضربه‌پذیرتر خواهد بود

خط‌ونشان برای آمریکا با «هم‌وطنان تایوانی»!

فارغ از سایر مباحث داخلی مانند اقتصاد، حمایت از بازارها و تخصیص منابع به صاحبان تولید که رئیس جمهوری چین به آنها اشاره کرد، آنچه در این میان و در سخنان شی جینپینگ به عنوان یک «شمشیر تیز و برهنه» عیان شد موضع‌گیری صریح و البته کوبنده او در مورد تایوان و جزیره هنگ‌کنگ است. او گفت کشورش به کنترل همه‌جانبه هنگ‌کنگ دست یافته و آن را از هرج و مرج به حکومتداری تبدیل کرده است. شی همچنین گفت که اقدامات انجام شده پس از اعتراضات بزرگ در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۱۹ نظم را برقرار کرده و تضمین کرد که هنگ‌کنگ به دست میهن‌پرستان اداره می‌شود. فارغ از اینکه چه واکنش‌های تندی به این اظهارات رئیس جمهوری چین در توئیتر از سوی مخالفانش در هنگ‌کنگ شد، باید دانست که او و حزب متبوعش حالا دیگر چالش هنگ‌کنگ را مهار شده می‌بینند اما تهدیدی به نام تایوان خواب را از چشم آنها گرفته است.

از منظر اندیشکده‌های اروپایی و آمریکایی چین را باید «قدرتِ برآمده از جمعیت دانست»؛ چراکه این کشور از حیث میزان جمعیت اولین در دنیا به حساب می‌آید و زمانی که جمعیت آن وارد انضباطِ سیستماتیک می‌شوند اتفاقی رخ می‌دهد که حالا در اقصی نقاط چین آن را مشاهده می‌کنیم

رئیس‌جمهوری چین در میانه سخنانش تاکید کرد که پکن قاطعانه مبارزه بزرگی را علیه جدایی‌طلبی و مداخله در تایوان به راه انداخته است. او در جایی دیگر با تاکید بر اینکه در مورد تایوان و حواشی آن مصمم گام برمی‌دارد گفت که این نشان‌دهنده عزم و توانایی قوی پکن برای حفاظت از حاکمیت و تمامیت ارضی کشور و مخالفت با استقلال تایوان است. رئیس‌جمهوری چین در بخشی از سخنانش اعلام کرد که اتحاد مجدد قطعا باید محقق شود و مساله تایوان تنها باید به دست مردم چین حل و فصل شود. این اظهارات شی به نوعی اشاره به ارتش و قوه قهریه چینی‌ها است که این ساختار هم تکیه بر جمعیت کثیر این کشور دارد. در این رابطه سان یلی، سخنگوی بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین روز گذشته (یکشنبه) اعلام کرد که تحت شرایط ویژه، پکن حق استفاده از زور برای اتحاد مجدد چین و تایوان را برای خود محفوظ می‌داند. او افزود که اتحاد مجدد چین و تایوان به نفع همه از جمله هم‌وطنان تایوانی است و در این راه پکن عزم خود را در بالاترین حد جزم کرده است. این مواضع به خوبی نشان می‌دهد که پکن در کنگره حزب کمونیست به نوعی می‌خواهد پیام خود را خیلی واضح و روشن به گوش واشنگتن و سپس متحدان آن برساند که حالا علیه مسکو با کی‌یف هماهنگ شده‌اند تا ضربه‌ای سخت به کرملین بزنند. بر همین اساس می‌بینیم که شی جینپینگ در بخش دیگری از سخنانش اعلام می‌کند که پکن با ذهنیت جنگ سرد در دیپلماسی بین‌المللی مخالف است، اما او هیچ اشاره‌ای به روابط ضعیف با ایالات متحده نکرد. چینی‌ها می‌دانند که قصد و نیت ایالات متحده برای تسخیر تایوان به نفع خود و از مجرای سیاسی کاملاً جدی است؛ چراکه در نظام بین‌الملل اگر یک کشور سناریویی را کلید بزند نمی‌تواند آن را نیمه‌کاره رها کند و اگر چنین خروجی حاصل شود بدون شک وجهه بین‌المللی آن به مراتب ضربه‌پذیرتر خواهد بود. از سوی دیگر موضع رئیس‌جمهوری چین نشان می‌دهد که پکن همچنان خواستار نزاع مستقیم با آمریکا نیست و در این میان اقتصاد و مولفه‌ها و مناسبات تجاری دوجانبه آنها با واشنگتن ارزش بسیار زیادی برای «شی و حزب کمونیست» دارد.