مخابره پیام هوشیاری به سوی پیونگ‌یانگ

فرشاد گلزاری

 از زمان به روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهوری ایالات متحده، پرونده‌های زیادی روی میز معاونت‌های وزارت خارجه آمریکا قرار گرفت که هر کدام بر اساس راهبرد محافظه‌کارانه تیم ترامپ جلو می‌رفت. در مورد ایران آنچه که طی آن چهار سال دیده و لمس شده، کاملاً عیان است. از تحریم‌های لایه به لایه گرفته تا ائتلاف‌های منطقه‌ای برای ضربه زدن به تهران، همگی نشان داد که او و تیمش در کاخ سفید به «تئوری مونرو» پایبند هستند. تئوری مونرو در بطن خود یک تمرکزگرایی با هدف داخلی را جلو می‌برد و به مقامات سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی آمریکا این هشدار را می‌دهد که از ایجاد درگیری جدید در دنیا پرهیز کنند و از سوی دیگر به آنها متذکر می‌شود که باید بر مسائل سیاست داخلی متمرکز شوند. ترامپ اگرچه سعی کرد در نبرد با چین و به راه انداختن جنگ تعرفه‌ای وضعیت اقتصادی ایالات متحده را آرام کند، اما در نهایت این روند باعث شد تا او با حاکمان حزب کمونیست چین به یک توافق تجاری نسبی دست یابد. در این میان او همانند اسلاف خود به تقویت شرکای ایالات متحده در شبه جزیره کره یعنی ژاپن و کره جنوبی پرداخت. ترامپ حتی پا را فراتر از سایر مستاجران کاخ سفید گذاشت و پس از ورود به اتاق بیضی، اولین تماس تلفنی خود را با رئیس جمهوری تایوان برقرار کرد که همان روز چینی‌ها اعتراض خود را به این اقدام، عملیاتی و علنی کردند. ترامپ از همان روز اول به دنبال آن بود تا چینی‌ها را از راه دور و نزدیک مورد آزار و اذیت قرار دهد که بنا به داوری بسیاری از تحلیلگران سیاسی، نظامی و اقتصادی این کار با موفقیت انجام شد. اما در این میان یکی از پرونده‌هایی که ترامپ و تیم سیاست خارجی وی در دستور کار قرار دادند، پرونده کره‌شمالی بود. همه به یاد دارند که چندین نامه عاشقانه میان کیم جنگ اون، رهبری کره‌شمالی و دونالد ترامپ رد و بدل شد و هر دو طرف ملاقات‌های تاریخی را در مرز دو کره و در ویتنام با یکدیگر انجام دادند و تمام دنیا منتظر یک توافق نهایی میان پیونگ‌یانگ و واشنگتن بودند. حتی پیش‌نویسی از اقدامات مقابل دو طرف به امضای مقامات این کشورها رسید اما دستِ آخر هیچ چیز عاید کره‌شمالی نشد و همه چیز به نقطه صفر خود بازگشت. در آن زمان بسیاری از نخبگان سیاسی و نظامی معتقد بودند که چینی‌ها اجازه نمی‌دهند یک توافق مشخص میان واشنگتن و پیونگ‌یانگ به امضا برسد؛ چراکه اساساً پکن در استراتژی‌های کلان خود علیه آمریکا و منافع این کشور، پیونگ‌یانگ را یک ابزار چند ضلعی برای خود تعریف کرده است. کره‌شمالی از یک سو با پرتاب و آزمایش موشک‌های متنوع و با بُردهای گوناگون به دنبال آن است که در وهله اول آرامش و خواب را از چشمان ژاپن و کره‌جنوبی برُباید و در سطح دوم به آمریکا این پیام را برساند که هنوز به عنوان یک تهدید که هماهنگ با پکن پیش می‌رود، در حال عرض اندام بیخِ گوشِ متحدین واشنگتن است. حالا گویا با روی کار آمدن جو بایدن، نه تنها استراتژی مسامحه آمریکا با کره شمالی از بین رفته یا فعلاً کنار گذاشته شده، بلکه حالا کاخ سفید به دنبال آن است تا بتواند اوضاع را به سمت «زهرچشم گرفتن از پیونگ‌یانگ» پیش ببرد!

کره‌شمالی از یکسو با آزمایش موشک‌های متنوع و با بُردهای گوناگون به دنبال آن است که در وهله اول آرامش و خواب را از چشمان ژاپن و کره‌جنوبی برُباید و در سطح دوم به آمریکا این پیام را برساند که هنوز به عنوان یک تهدید، هماهنگ با پکن پیش می‌رود

پاسخ موشکی به پیونگ‌یانگ!

اینکه چرا ایالات متحده صرفاً به شلیک یک موشک بسنده کرده، موضوعی است که نشان می‌دهد واشنگتن صرفاً به دنبال اعلام حضور میدانی در اطراف چین است ولی نمی خواهد به صورت مستقیم مسئولیت این آزمایش موشکی را به عهده بگیرد

چند هفته پیش و دقیقاً قبل از زمانی که بایدن به کره‌جنوبی و ژاپن سفر کند، کره‌شمالی اقدام به آزمایش چند موشک کروز و بالستیک با توانایی حمل کلاهک هسته‌ای کرد و همین مساله باعث شد تا ایالات متحده، سازمان ملل و متحدان شرق‌تبار آمریکا علیه آن موضع بسیار سختی بگیرند. دو روز پیش (یکشنبه) هم ستاد مشترک ارتش کره جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد که همسایه شمالی‌اش در بامداد یکشنبه ۸ موشک بالستیک را که نوع آن مشخص نیست به سمت دریا در سواحل شرقی این کشور شلیک کرده است. گارد ساحلی ژاپن هم شلیک این پرتابه نامشخص به سمت دریای شرقی را تایید کرد. در گزارش‌های تکمیلی آمده است که این موشک‌ها از منطقه سونان در پیونگ‌یانگ (پایتخت کره‌شمالی) و یک روز پس از آن که کره‌جنوبی و ایالات متحده اولین تمرین نظامی مشترک خود را با حضور یک ناو هواپیمابر آمریکایی پس از چهار سال به پایان رساندند، شلیک شده است. حالا با نیم‌نگاهی به اخبار روز گذشته (دوشنبه) به این نتیجه می‌رسیم که غرب با کمک متحد نزدیکش یعنی کره‌جنوبی به این آزمایش‌ها پاسخ داده است. خبرگزاری یونهاپ بامداد دیروز (دوشنبه) گزارش داد که ایالات متحده و کره‌جنوبی در پاسخ به آزمایش موشکی روز گذشته کره شمالی، هشت موشک را در اهداف مختلف آزمایش کردند. این خبرگزاری به نقل از ارتش این کشور اعلام کرد که این عمل نمایشی از توانایی و آمادگی برای اجرای عملیات دقیق علیه منبع پرتاب‌های موشکی کره‌شمالی یا مراکز فرماندهی و پشتیبانی آنها است. در امتداد این اخبار یون سوک یول، رئیس جمهور کره‌جنوبی اعلام کرد که موشک‌ها و سلاح‌های هسته‌ای کره‌شمالی تهدیدی برای صلح جهانی هستند اما این پایان مواضع اتخاذ شده نبود. رافائل گروسی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی هم کمی پس از انتشار این اخبار اعلام کرد که کره شمالی احتمالاً برای یک آزمایش هسته‌ای در سایت پونگی-ری آماده می‌شود. رویترز گزارش داده که این گمانه‌زنی رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حالی مطرح شده که این سایت در کره‌شمالی در سال ۲۰۱۸ بسته شد اما یکی از تونل‌های آن بار دیگر باز شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین به شورای حکام گفته که انجام یک آزمایش هسته‌ای از سوی کره شمالی بر خلاف قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل است و نگرانی جدی در پی خواهد داشت. فارغ از این مسائل باید توجه کرد که فرماندهی «هند و اقیانوس آرام» ارتش ایالات متحده اعلام کرد که نیروهای این کشور و کره جنوبی یک رزمایش مشترک را ترتیب دادند و آمریکا یک موشک و کره جنوبی هفت موشک شلیک کردند. اینکه چرا ایالات متحده صرفاً به شلیک یک موشک بسنده کرده، موضوعی است که نشان می‌دهد واشنگتن صرفاً به دنبال اعلام حضور میدانی در اطراف چین است ولی نمی‌خواهد به صورت مستقیم مسئولیت این آزمایش موشکی را به عهده بگیرد. در این میان چینی‌ها هنوز موضع خاصی نگرفته‌اند اما به نظر می‌آید که این اقدام نادر آمریکا و همراهی‌اش با سئول علناً می‌تواند یک هشدار به پکن و هم‌پیمان این کشور یعنی کیم جونگ اون باشد.