به گزارش شبکه خبری بی‌بی‌سی، یوها سیپیلا، نخست‌وزیر فنلاند، گفته است که امواج جی‌پی‌اس (سامانه موقعیت‌یاب جهانی) در فضای هوایی منطقه شمالی این کشور در زمان مانور نظامی ناتو در منطقه اسکاندیناوی، مختل شده بود.

وی گفت مطمئن است اعمال پارازیت روی امواج جی‌پی‌اس به صورت عمدی صورت گرفته و احتمالا روسیه مقصر این ماجرا است، چرا که این کشور تجهیزات لازم برای انجام چنین کاری را دارد.

فنلاند کشور عضو ناتو نیست اما در مانور نظامی که ماه گذشته آغاز شد، شرکت داشته است.

ونچ اولسن، مدیر اداره هواپیمایی کشوری نروژ به روزنامه بارت آبزرور نروژ گفت که نروژ نیز از مشکلات امواج جی‌پی‌اس در جریان این مانور در نزدیکی مرزهای شمال غربی روسیه متأثر شده است.

روسیه همچنین سال گذشته زمانی که خود مشغول انجام مانور نظامی بود، مظنون به اعمال پارازیت بر امواج جی‌پی‌اس در منطقه مرزی نروژ بود. روابط بین ناتو و روسیه از زمانی که روسیه نسبت به جداسازی شبه‌جزیره کریمه از اوکراین در سال 2014 اقدام کرد، تیره و تار شده است.

اختلال در سیستم جی‌پی‌اس چقدر جدی است؟

به گزارش پایگاه خبری دویچه‌وله آلمان، با تأیید یک خلبان نروژی در شرکت هوایی ویدروئه نروژ، منطقه لپلند فنلاند و بخش‌های شمالی نروژ که در نزدیکی مرز روسیه هستند، جز مناطق متأثر از این اختلال بودند. البته این شرکت هوایی تأکید کرده است که هواپیمای مسافربری با مسافران عادی در زمان اختلال جی‌پی‌اس می‌توانسته از گزینه‌های دیگر برای مسیریابی استفاده کند.

سیپیلا که خود یک خلبان با تجربه است در این رابطه گفت: این اتفاق شوخی نیست، می‌تواند امنیت هوایی مردم عادی را تهدید کند. ممکن است روسیه دستی در این اختلال داشته باشد؛ روسیه همیشه به دلیل داشتن چنین توانایی‌هایی مشهور است.

روسیه چطور می‌تواند جلوی این امواج را بگیرد؟

جی‌پی‌اس یک سیستم مسیریابی جهانی است که اصالتا از سوی ارتش ایالات متحده آمریکا ابداع شد و بر اساس ارسال امواج از ماهواره‌های بالای زمین به گیرنده‌های روی زمین فعالیت می‌کند.

سیپیلا همچنین گفت: از لحاظ فناوری، این امکان وجود دارد که به راحتی امواج رادیویی را مختل کرد و ممکن است روسیه پشت این ماجرا باشد. سال گذشته، جاناتان مارکوس، خبرنگار بی‌بی‌سی نوشت که توانایی جنگ‌افزاری الکترونیک روسیه بسیاری از فرماندهان ناتو را شگفت‌زده کرده است.

این کشور سیستم مسیریابی جهانی مختص خود، موسوم به گلوناس (Glonass) را دارد که کمتر شناخته شده است.

چرا این رزمایش نظامی انجام شد؟

بزرگ‌ترین تمرین نظامی ناتو از زمان جنگ سرد موسوم به تریدنت جانکچر، (پیوند نیزه‌ها) با این سناریو انجام می‌شود که ائتلاف ناتو به رهبری ایالات متحده آمریکا چطور در مقابل تهاجم دشمن عمل می‌کند. همه 29 کشور عضو ناتو به همراه فنلاند و سوئد، در این رزمایش در چند کیلومتری مرز نروژ و روسیه شرکت داشته‌اند.

یک هواپیمای شناسایی دریایی روسیه در حین این رزمایش از روی کشتی جنگی آمریکایی موسوم به یواس‌اس ماونت ویتنی،‌ عبور کرد. 

این رزمایش در 25 اکتبر (سوم آبان ماه) آغاز شد و چهارشنبه هفته گذشته (شانزدهم آبان ماه) به کار خود پایان داد. این رزمایش تازه به اتمام رسیده بود که یک تانکر نفتکش با یکی از کشتی‌های جنگی نروژ که در این رزمایش شرکت داشت، در بخش جنوبی دریایی نروژ برخورد کرد. کشتی جنگی پیش از برخورد به تانکر سوخت در این مورد هشدار داده بود.

مسکو دخالتی نداشته است

مسکو ادعای فنلاند مبنی بر ایجاد اختلال در سیگنال‌های جی پی اس را رد کرد.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز دوشنبه دوازدهم نوامبر (21 آبان ماه) در یک کنفرانس خبری ضمن رد ادعای فنلاند، گفت که روسیه دائما به جرم‌های مختلفی متهم می‌شود که بیشتر آنها بی‌اساس هستند.