وقتی تجارت بر اخلاق اولویت می‌یابد؛
اصرار بریتانیا بر فروش هواپیما به عربستان
مریم علامه‌زاده
گاردین گزارش داد: در حالی که وزارت امور خارجه بریتانیا داد عدالت در مورد قتل خاشقجی سر می‌دهد، مقامات تجاری این کشور برای ارتقا روابط نظامی با سعودی‌ها تأکید دارند.
با دیدار دیپلمات‌ها و مقامات وزارت دفاع انگلیس با همتایان خود در سلطنت سعودی، برای مذاکره به منظور روابط اقتصادی، نظامی و سیاسی نزدیک‌تر، این موضوع القا می‌شود که بریتانیا با وجود قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی، همچنان بر توسعه روابط و صمیمیت خود با عربستان سعودی اصرار دارد. این شایعات زمانی تقویت شد که فروش بیشتر جنگنده‌های انگلیسی موسوم به جت تیفون، به ریاض وارد مرحله نهایی شد. این هواپیما‌های جنگنده، آن نوع از جنگنده‌هایی هستند که ائتلاف سعودی در بمباران یمن در جنگ علیه حوثی‌ها از آنها استفاده کرد؛ جنگی که به بزرگ‌ترین فاجعه بشری ملقب شده است.
در واقع بریتانیا میلیاردها پوند سلاح به کشور‌ها فروخته تا یمن را بمباران کنند و هنوز مشتاق است که روابطش با این کشور‌ها را پس از برگزیت تقویت کند. در ماه جولای سال گذشته (خرداد ـ تیر 96) دولت بریتانیا تأیید کرد که یک کارگروه بلند‌پایه به صورت ویژه برای گسترش روابط تجاری و روابط سرمایه‌گذاری با خلیج (فارس) تشکیل داده است. از آن زمان به بعد کارکنان دولتی دائما به این منطقه سفر کرده‌اند تا با تشکیل جلسات، زمینه را برای توافقات پس از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ایجاد کنند. در روز دوم اکتبر (دهم مهرماه) هیأتی از وزارت تجارت بین‌الملل انگلیس با اتاق بازرگانی دمام، استان شرقی عربستان سعودی دیدار داشتند. این روز دقیقا مصادف با روز قتل خاشقجی بود. آلستر لانگ، معاون خاورمیانه وزیر بازرگانی انگلیس و مدیر تجارت با عربستان سعودی، اظهار کرد که بریتانیا مشتاق به ایجاد یک بازار جایگزین است و عربستان سعودی در رأس این بازار قرار دارد. در سی و یکم اکتبر (نهم آبان ماه) یک هیأت دیگر دولت بریتانیا با سفر به ریاض با دبیرخانه شورای همکاری خلیج (فارس) دیدار داشت. در خبری که از این دیدار منتشر شد، عنوان شده که دستور این جلسه، توسعه افق‌های همکاری‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و تجاری بوده است. 24 ساعت قبل از این دیدار، الیستر برت، معاون وزیر امور خارجه بریتانیا در خاورمیانه، بیان کرده بود که قتل خاشقجی می‌تواند روابط نظامی بریتانیا با سعودی و حمایت این کشور از جنگ علیه یمن را متأثر کند. اندرو اسمیت، عضو کمپین مقابله با تجارت اسلحه گفت: با وجود بحران رو به افزایش و حتی با وجود قتل جمال خاشقجی، دفتر داونینگ استریت (دفتر کار نخست وزیر بریتانیا)، بیشتر نگران امنیت فروش سلاح به جای ارتقا حقوق بشر است.
احتمالا با اعلام رجب طیب اردوغان مبنی بر اینکه وی نوار صوتی ضبط شده قتل خاشقجی را به عربستان سعودی، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، آلمان و بریتانیا داده است، شرایط سخت‌تر می‌شود. این هفته قرار است مقامات دفاعی بریتانیا و عربستان سعودی و پیمانکاران دو طرف در نمایشگاه بین‌المللی هوایی بحرین دیدار داشته باشند. به گفته برگزار کنندگان، امسال تعداد هیأت‌های حاضر و غرفه‌های سعودی، امارات متحده، بحرین، بریتانیا و تایوان در این نمایشگاه 40 درصد رشد داشته است. مقامات بریتانیا و سعودی در دیدار خود در این نمایشگاه، برای فروش 48 هواپیمای تیفون، پس از امضای یادداشت تفاهم در ماه مارس (اسفند ـ فروردین)، مذاکره می‌کنند. تولید این هواپیماها می‌تواند از سال آینده آغاز شود. بر اساس پروژه موقعیت مکانی و آماز منازعات مسلح، از آغاز جنگ یمن در سال 2016، حداقل 57 هزار 538 شهروند و جنگجو کشته شده‌اند. اسمیت می‌گوید: فاجعه بشری در یمن شکل گرفته و با این حال دستگاه‌های بریتانیا و دولت این کشور همه تلاش خود را برای فروش بیشتر جنگده به این رژیم به کار گرفته است. یک سخنگوی تجاری انگلیس در این‌باره گفت: ما تجارتی را بدون در نظر گرفتن حقوق بشر انجام نخواهیم داد؛ باید متمم‌های برای آنها باشد.
دیدگاه تان را بنویسید