احتمال خروج فرانسه از اتحادیه اروپا بالا گرفت؛
فرگزیت، شبح جدید فروپاشی
فرشاد گلزاری
هنوز آثار منفی خروج بریتانیا از جمع کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای ساکنین جزیره و قاره سبز مشخص نشده است که حالا صدای جدیدی از پاریس به گوش می‌رسد. صداهایی که خواهان جدایی فرانسه از اتحادیه اروپا است و همه حالا با واژه جدیدی به نام «فرگزیت» روبرو شده‌اند.
واژه‌ای که به نظر بسیاری از جمهوریخواهان فرانسوی که به حفظ میراث «شارل دوگل» متعهد هستند، یک زلزله چند ریشتری در مقیاس بالا به حساب می‌آید؛ چراکه اگر این اتفاق رخ دهد ساختار سیاسی فرانسه و از همه مهمتر، ساختار اقتصادی این کشور با مشکلاتی روبرو می‌شود که خروجی آن به شدت منفی خواهد بود. در این میان باید متوجه باشیم که شیوع پاندمی کرونا و عدم مدیریت مناسب این وضعیت از سوی اتحادیه اروپا یکی از دلایلی است که موجب شده مجدداً بحث جدیدی در باب فروپاشی اتحادیه اروپا پیش بیاید. جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا باعث شده فعالان برخی کشورهای اروپایی دیگر فشار بر بروکسل را تشدید کنند.
طرفداران مارین لوپن هفته گذشته اعلام کردند برگزیت نشان داد که خروج از اتحادیه اروپا دشوار اما ممکن است و حتی می‌تواند مفید باشد؛ چراکه اتحادیه اروپا در این شرایط از فرانسه هیچ حمایتی نمی‌کند
در حال حاضر، فشارها بر «امانوئل ماکرون»، رئیس‌جمهوری فرانسه رو به افزایش است و فعالان فرانسوی می‌خواهند این کشور در مورد عضویت در اتحادیه اروپا همه‌پرسی برگزار کند. این در حالی است که افزایش شمار مبتلایان و قربانیان ویروس کرونا، بحران اقتصادی و اشتغال در این کشور به جایی رسیده است که میزان محبوبیت ماکرون افت بسیار کرده است.
در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ میلادی فرانسه، مردم این کشور با انتخاب بین ماکرون و «مارین لوپن»، سیاستمدار راست‌گرای افراطی در حقیقت بین ماندن در اتحادیه یا رفتن از آن، دست به انتخاب زدند و ماندن را برگزیدند. در آن زمان، تصور مردم فرانسه این بود که با آمدن ماکرون، اوضاع فرانسه و جایگاهش در اتحادیه اروپا تقویت خواهد شد. روزنامه بریتانیایی اکسپرس در این رابطه گزارش داد که با گذشته سه سال از آن زمان، نتایج یک نظرسنجی که از سوی موسسه ادوکسا انجام شده نشان داد که ۸۱ درصد از فرانسوی‌ها معتقدند دولت راست میانه ماکرون در مورد برنامه‌ریزی برای مقابله با کووید-۱۹ نمی‌داند به کجا می‌رود و در سرگردانی مطلق به سر می‌برد.
«شارل هنری گالوا»، رئیس گروه مبارزه سیاسی موسوم به «نسل فرگزیت»، ضمن انتقاد از اتحادیه اروپا، سیاست‌های این نهاد را فاجعه‌ای برای فرانسه دانست و از پاریس خواست کنترل حق حاکمیت خود را بازپس گیرد. وی افزود: «کمیسیون اروپا همواره سیستم سلامت ما را به منظور کاهش هزینه تحت فشار قرار داده است و ما بهای زیادی برای این سیاست‌ها پرداخت کرده‌ایم.»
این فعال سیاسی در ادامه گفت: «ما توان تولید ماسک یا دارو را نداشتیم و از تخت‌های بیمارستانی کافی برای مواجهه با این بحران برخوردار نبوده‌ایم.» وی در ادامه ماکرون را به تحمیل اصلاحات بروکسل که فرانسوی‌ها خواستار آن نیستند، متهم کرد. این در حالیست که «لوران رابله»، خبرنگار مشهور فرانسوی در مقاله خود به این موضوع اشاره کرد که در زمینه بروز پاندمی کرونا و بحران سلامت، مشخص شد که صنعت از اتحادیه اروپا رخت بسته است؛ چراکه تقریباً کارخانه‌ای برای تولید ماسک باقی نمانده و تا ۸۰ درصد مواد خام برای تولید دارو خارج از مرزهای اروپا قرار دارد. در عین حال چین که کرونا از آنجا آمده، فقط با رشد چشمگیر صادرات محصولات پزشکی ثروتمندتر شد و این روند تا جایی ادامه پیدا کرده که مایع ضدعفونی‌کننده دست که ساخت پکن بوده را در پایتخت‌های اروپایی و حتی آمریکا مشاهده می‌کنیم!
این خبرنگار فرانسوی در بخشی دیگر از مقاله خود به این موضوع اشاره می‌کند که اتحادیه اروپا می‌توانست حمایت و پشتیبانی قابل‌توجهی از کشورهای عضو داشته باشد. او همچنین یادآوری کرد که آمریکا طرح سوم کمک به مردم در ایام پاندمی را پذیرفته و میزان بودجه اختصاص داده شده طی سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، پنج تریلیون دلار است که در این مدت بودجه اتحادیه اروپا برای کمک به مردم در مقابله با همه‌گیری، ۳۰۰ میلیارد یورو هم نبوده است.
موافقان فرگزیت می‌گویند آمریکا طرح سوم کمک به مردم در ایام پاندمی را پذیرفته و میزان بودجه اختصاص داده شده برای این منظور، طی سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، پنج تریلیون دلار است که در این مدت بودجه اتحادیه اروپا برای کمک به مردم در مقابله با همه‌گیری، ۳۰۰ میلیارد یورو هم نبوده است
ماکرون روی گسل
مولفه‌های مذکور به خوبی نشان می‌دهد که انتقاد از رئیس‌جمهوری جوان فرانسه در مورد مدیریت پاندمی کرونا توسط اتحادیه اروپا بسیار جدی و گسترده است. این طیف از مخالفان ماکرون با اشاره به شیوه مدیریت ماکرون در قبال این بحران می‌گویند که رئیس‌جمهوری فرانسه به کار مشغول و آلوده به سیاست‌های یکجانبه اتحادیه اروپا است و هیچ شور و اشتیاقی در او نسبت به اعلام و تنظیم طرح‌های جدید وجود نداشته و ندارد. آنها به دنبال به روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور دیگر هستند، اما در عین حال معتقدند که ماکرون یک سال قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری که قرار است در 2022 برگزار شود، استعفا نخواهد داد و اساساً این اقدام منطقی نیست؛ اما اگر او دمکرات بود، اصلاحات درخواست شده اتحادیه اروپا را ادامه نمی‌داد.
باید متوجه بود که از منظر راستگراهای پاریس، فرانسه و ایتالیا پیشگام ترک اتحادیه اروپا هستند، اما به دلیل اختلافات سیاسی در رم، پاریس بر همسایه اروپایی‌اش با این اقدام تاریخی غلبه می‌کند. این طیف از مخالفان ماکرون و نظام سیاسی فعلیِ فرانسه معتقدند که فرگزیت تا سال آینده اتفاق می‌افتد و اگر ماکرون در انتخابات ریاست‌جمهوری شکست بخورد و یک فرد دمکرات که متقاعد به برگزاری همه‌پرسی در مورد عضویت فرانسه در اتحادیه اروپا است پیروز شود، همه چیز تغییر خواهد کرد.
نکته دیگری که در این بین به نظر مهم می‌آید این است که از منظر مخالفانِ فرانسوی بروکسل، اتحادیه اروپا بسیار کُند و بد مذاکره می‌کند و بخش اعظم کشورهای اروپایی در حال دور زدن اتحادیه و خرید واکسن از روسیه و چین هستند. به عنوان مثال طرفداران مارین لوپن هفته گذشته اعلام کرده بودند برگزیت نشان داد که خروج از اتحادیه اروپا دشوار اما ممکن است و حتی می‌تواند مفید باشد؛ چراکه اتحادیه اروپا در این شرایط از فرانسه هیچ حمایتی نمی‌کند.
این طیف هم معتقد است که اتحادیه اروپا فقط یک ساختار بروکراتیک اضافی و ناسازگار است که به نفع فرانسه و ناسیونالیسم فرانسوی اقدام نمی‌کند. این در حالیست که ماکرون طی سال‌های اخیر از ایده فرگزیت حمایت کرده بود. او در اوایل سال ۲۰۱۷ زمانی که نامزد پیشتاز انتخابات ریاست جمهوری فرانسه بود و زمانی که حتی هنوز موضوع برگزیت چندان جدی نشده بود، به یورونیوز گفت که اتحادیه اروپا یا باید اصلاحاتی را پذیرا باشد یا با احتمال برگزاری «فرگزیت» روبرو شود.
دیدگاه تان را بنویسید