فرشاد گلزاری

 روز گذشته (دوشنبه به وقت تهران) وزارت خارجه آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد که این کشور قرار است سه تن از رهبران جنبش انصارالله یمن را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد. در این بیانیه که به نقل از مایک پامپئو، وزیر خارجه این کشور منتشر شد، وی اعلام کرده که «قصد دارم سه رهبر انصارالله از جمله عبدالملک الحوثی، عبدالخالق بدرالدین الحوثی و عبدالله یحیی الحکیم را به عنوان تروریست‌های جهانی اعلام کنم». ساعاتی بعد محمد علی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی یمن در صفحه کاربری خود در توییتر اعلام کرد که اقدام آمریکا در تروریستی خواندن جنبش انصارالله، اقدامی محکوم شدنی است و آنچه واشنگتن انجام می‌دهد بیانگر بحران تفکر است. او اعلام کرد که آمریکا منبع تروریسم است و سیاست دولت دونالد ترامپ و اقدامات وی نیز تروریستی است. آنچه در اظهارات محمدعلی الحوثی بسیار مهم قلمداد می‌شود، خط و نشان آشکار این جریان برای واشنگتن بود. او صریحا گفت که ما حق پاسخگویی به تصمیم آمریکا در قرار دادن نام انصارالله در لیست سازمان‌های تروریستی را برای خود محفوظ می‌دانیم.

این اظهارات او را باید به نوعی یک تهدید ضمنی در قبال درج نام مقامات انصارالله در فهرست تروریستی و سمتِ سخنِ او را «ائتلاف عربی» به رهبری عربستان سعودی دانست. نکته مهمی که در اینجا باید به آن اشاره شود، «اعم» و «اخص» این مساله است. توجه داشته باشید که در عرف و حقوق بین‌الملل زمانی که نام یک یا چند نفر از جریان خاصی را در فهرست تروریستی قرار می‌دهند، به دلیل انتصاب این افراد به یک جریان خاص، آن جریان هم به صورت خودکار به عنوان یک محفل تروریستی مورد نظر قرار می‌گیرد.

بر این اساس است که مقامات انصارالله یمن معتقدند که درج نام مقاماتشان در فهرست تروریستی به منزله قرار گرفتن نام این جریان در فهرست مذکور است. فارغ از این مسائل آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که اقدام دقیقه نَوَدی تیم ترامپ علیه انصارالله در حالی صورت می‌گیرد که قاطبه محافل تصمیم‌گیری و تحلیلگران معتقدند این ائتلاف سعودی- اماراتی است که نزدیک به شش سال زیرساخت‌های یمن را زیر بمباران و موشک‌باران خود گرفته و با محاصره همه جانبه گرسنگی و کمبود منابع درمانی به مردم یمن تحمیل کرده و به کشتار زنان و کودکان این کشور ادامه می‌دهد.

مساله دیگر این است که وزیر خارجه آمریکا بدون اشاره به حجم گسترده تسلیحات ریز و درشتی که از کشورش و دیگر دولت‌های متحد واشنگتن (مانند انگلیس، فرانسه، بلژیک و غیره) به دست سعودی‌ها و اماراتی‌ها رسیده و بر سر مردم یمن و زیرساخت‌های آن ریخته می‌شود، ایران را به دخالت در این جنگ متهم کرده است. فارغ از این مسائل باید متوجه بود که دیپلمات‌ها و گروه‌های کمک‌رسان در یمن نگران هستند که این اقدام واشنگتن روند مذاکرات صلح میان یمن و گروه‌های مخالف را تهدید کند و همچنین باعث تشدید بحران انسانی در این کشور جنگ زده شود. بدون تردید این اقدامِ آمریکا، وضعیت بحران انسانی در یمن را وخیم‌تر می‌کند و این در حالی است که یمنی‌ها نزدیک به ۶ سال است به دلیل محاصره زمینی، دریایی و هوایی از سوی سعودی‌ها و اماراتی‌ها، از کمبود تجهیزات پزشکی و مواد غذایی رنج می‌برند. در این راستا باید متوجه بود که وضعیت انسانی به شدت در یمن با بحران‌های جدی و پیچیده روبرو است. حدود سه هفته پیش برنامه جهانی غذا اعلام کرد، پنج میلیون یمنی در معرض نبود امنیت غذایی شدید هستند و باید برای ممانعت از فاجعه و قحطی قریب‌الوقوع در یمن تلاش کرد. مجید یحیی، مدیر دفتر برنامه جهانی غذا در امارات و نماینده این برنامه در کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در مورد همین موضوع هشدار داد که سال ۲۰۲۱ بدترین سال برای فعالیت انسانی از آغاز فعالیت‌های سازمان ملل در ۷۵ سال پیش است؛ چراکه برنامه جهانی غذا به ۱۵ میلیارد دلار در سال آتی میلادی نیاز دارد!

ساعاتی پس از تروریستی خواندن انصارالله از سوی واشنگتن، آنتونی تاتا، معاون وزیر دفاع آمریکا در امور سیاست‌گذاری‌ها با شاهزاده خالد بن سلمان، دیدار کرده و این دو، طرحی را در زمینه تقویت همکاری نظامی جدید امضا کردند که شاید نشانگر درگیری جدید باشد

هوشیارباش در ریاض

آنچه در این میان و پس از قرار گرفتن نام انصارالله در فهرست تروریستی توسط آمریکا بسیار مهم خواهد بود، واکنش این جنبش در عرصه میدانی و سپس سیاسی است. در حوزه دیپلماتیک، همین چند روز پیش (پنجشنبه) بود که مارتین گریفیتس، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور یمن پس از سفر به ریاض، وارد عدن شد. او در ریاض با عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهور دولت مستعفی یمن و برخی دیگر از مقامات این دولت دیدار داشت. کمی بعد محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله در این خصوص در توییتر خود اعلام کرد که فرستاده سازمان ملل برای پوشاندن جنایات ائتلاف سعودی و محاصره، مشغول دیدارهای بی‌فایده و تشریفات است و رنج انسانی بزرگی را که مردم یمن به خاطر محاصره، بستن بندرها و فرودگاه‌ها متحمل شده‌اند، نادیده می‎‌گیرد.  اگر این اظهارنظر را در کنار اقدام روز گذشته آمریکا علیه انصارالله قرار دهیم به خوبی درمی‌یابیم که سعودی‌ها علیرغم آنکه از اقدام ترامپ و تیمش در روزهای آخر دولت آمریکا خرسند هستند؛ در حالت هوشیارباش و شاید هم آماده‌باش به سر می‌برند. آنها طی سال‌های گذشته تمام کشتی‌هایی که حامل غذا و دارو بوده و در جنوب یمن پهلو گرفته بودند را توقیف کرده‌اند و هیچکدام از این اقلام به دست مردم یمن نرسیده است و حتی گزارش شده که تاریخ این دارو و غذاها، گذشته است.

سعودی‌ها طی سال‌های گذشته تمام کشتی‌های حامل غذا و دارو که در جنوب یمن پهلو گرفته بودند را توقیف کرده‌اند و هیچکدام از این اقلام به دست مردم یمن نرسیده است و حتی گزارش شده که تاریخ این دارو و غذاها، گذشته است

این مولفه‌ها به خوبی نشان می‌دهد آمریکایی‌ها با این کار به دنبال آن هستند تا بتوانند کانال مذاکرات سیاسی در یمن را با بن‌بست روبرو کنند و این موضوع بدون تردید می‌تواند انصارالله را برای حمله به سعودی‌ها تحریک کند. هرچند که این جریان ممکن نیست با این موضوع به صورت احساسی برخورد کنند، اما به هر ترتیب احتمال تحریک انصارالله از سوی سعودی‌ها با ادامه حملات به فرودگاه صنعاء وجود دارد.

این اقدام آمریکا در حالی صورت می‌گیرد که هشت روز دیگر «جو بایدن» رئیس‌جمهور منتخب آمریکا قدرت را از دونالد ترامپ تحویل خواهد گرفت و بسیاری امید دارند که او با اعمال فشار بر عربستان بتواند محاصره یمن را بشکند یا حداقل باعث کاهش حملات هوایی به یمن شود.

خبر مهمتر آنکه ساعاتی پس از تروریستی خواندن انصارالله از سوی واشنگتن، وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده آنتونی تاتا، معاون وزیر دفاع آمریکا در امور سیاست‌گذاری‌ها با شاهزاده خالد بن سلمان، معاون وزیر دفاع عربستان و سایر مسئولان برجسته این کشور دیدار کرده و این دو مسئول، طرحی را در زمینه تقویت همکاری نظامی جدید امضا کردند. طرحی که می‌تواند نشانگر یک درگیری جدید باشد!