نگاهی به مهم‌ترین اتفاقات مقدماتی جام‌جهانی در فیفادی پنجشنبه‌شب؛ شوک کریس
آریا طاری
فوتبال ملی در فیفادی اخیر، با برگزاری دیدارهای حساس مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۲۶ در سراسر جهان، بار دیگر شور و هیجان خاصی به خود گرفت. در حالی که برخی تیم‌ها با نمایشی قدرتمند، صعود زودهنگام خود را به تورنمنت ۴۸ تیمی کانادا، مکزیک و آمریکا قطعی کردند، رقابت در بسیاری از گروه‌ها برای کسب سهمیه‌های باقی‌مانده و رسیدن به پلی‌آف‌ها، در اوج حساسیت ادامه دارد. این بازی‌ها که آمار و ارقام خیره‌کننده‌ای را به همراه داشتند، چشم‌انداز جام جهانی آینده را تا حد زیادی روشن کردند، هرچند که یک اتفاق تلخ، نگرانی بزرگی را برای یکی از اسطوره‌های فوتبال جهان به وجود آورد.
قاره اروپا با ۱۶سهمیه مستقیم کانون اصلی رقابت‌های پنجشنبه بود و مسابقات با آمار گل‌های بالا و اختلاف امتیازات قابل توجهی به پایان رسید. تیم ملی فرانسه با ارائه یک نمایش هجومی چشمگیر، توانست اوکراین را با نتیجه چهار بر صفر در هم بکوبد. کیلیان امباپه، ستاره فرانسه، با بریس (زدن دو گل) در دقایق ۵۵ (پنالتی) و ۸۳، نقشی کلیدی در این پیروزی داشت. گل‌های دیگر این تیم را میشل اولیسه (۷۶) و هوگو اکیتیکه (۸۸) به ثمر رساندند. فرانسه با کسب ۱۳ امتیاز از پنج بازی، صدرنشینی خود را تثبیت کرد و پس از انگلیس دومین تیمی از قاره اروپا شد که حضورش در جام جهانی پیش‌رو را قطعی می‌کند. در همین گروه، ایسلند نیز با شکست دو بر صفر آذربایجان، با هفت امتیاز در تعقیب صدرنشینان ماند.
تیم ملی انگلیس در ورزشگاه ومبلی، با پیروزی قاطع دو بر صفر مقابل صربستان، صعود خود به عنوان تیم اول را تضمین کرد. گل‌های سه‌شیرها توسط بوکایو ساکا (۲۸) و ابرچی ازه (۹۳) به ثمر رسید. انگلیس در هفت برد اخیر خود در مقدماتی جام‌جهانی، همواره کلین‌شیت کرده و خط دفاعی بسیار مستحکمی را به نمایش گذاشته است. با ۲۱ امتیاز از هفت بازی، انگلیس با توخل راهی جام جهانی شده و حالا سعی دارد با کلین‌شیت در بازی‌های آینده رکوردی رویایی را به ثبت برساند. در این گروه، آلبانی با پیروزی یک بر صفر مقابل آندورا، با ۱۴ امتیاز در رده دوم ایستاد و صربستان با ۱۰ امتیاز عملا شانس صعود مستقیم را از دست داد. یاسر آسانی، هافبک استقلال در بازی مقابل آندرو نیمکت‌نشین بود و حتی به عنوان بازیکن ذخیره هم به میدان رفت.
تیم ملی ایتالیا در دیداری خارج از خانه، با پیروزی دیرهنگام دو بر صفر مقابل مولداوی به سختی به سه امتیاز رسید. گل‌های این تیم توسط مدافع پیش‌تاخته، جانلوکا مانچینی (۸۸) و فرانچسکو پیواسپوزیتو (۳+۹۰) به ثمر رسید. ایتالیا با این برد ۱۸ امتیازی شد، اما پایین‌تر از نروژ ۲۱ امتیازی که استونی را چهار بر یک شکست داده بود، در رده دوم باقی ماند. آمار و ارقام نشان می‌دهد که ایتالیا برای صعود مستقیم، باید در بازی آخر مقابل نروژ، با اختلاف ۹ گل پیروز شود که عملا غیرممکن است. بنابراین، ایتالیا به احتمال قریب به یقین باید برای سومین دوره متوالی، شانس خود را در مرحله پلی‌آف برای رسیدن به جام‌جهانی بیازماید.
شاید جنجالی‌ترین خبر این فیفادی، به کارت قرمزی برگردد که کریستیانو رونالدو، اسطوره پرتغالی برای اولین‌بار در دوران ملی خود دریافت کرد. در دیدار حساس پرتغال مقابل جمهوری ایرلند، رونالدوی ۴۰ ساله در دقیقه ۶۱ پس از یک برخورد خارج از جریان بازی با آرنج به دارا اوشی، مدافع ایرلند از داور کارت قرمز مستقیم دریافت کرد. این اخراج، سیزدهمین کارت قرمز دوران حرفه‌ای او و اولین مورد در ۲۲۶ بازی ملی‌اش بود، در حالی که او با ۱۴۳ گل، رکورددار گلزنی در تاریخ فوتبال ملی مردان است. قوانین انضباطی فیفا در ماده ۱۴ تصریح می‌کند که برای اقداماتی نظیر آرنج زدن، مشت زدن، لگد زدن یا هرگونه حمله فیزیکی مشابه، حداقل سه مسابقه محرومیت در نظر گرفته می‌شود. از آنجا که این محرومیت‌ها در بازی‌های رقابتی اعمال می‌شوند و به بازی‌های دوستانه منتقل نمی‌گردند، این کارت قرمز می‌تواند پیامدهای جدی برای حضور او در جام‌جهانی ۲۰۲۶ داشته باشد. با توجه به قوانین فیفا، محرومیت‌های مربوط به مسابقات انتخابی می‌تواند به مرحله نهایی جام جهانی نیز منتقل شود. رونالدو قطعا آخرین بازی مرحله انتخابی پرتغال مقابل ارمنستان را از دست خواهد داد. اما اگر کمیته انضباطی فیفا رفتار او را مصداق «رفتار خشونت‌آمیز» بداند و حکم به سه جلسه محرومیت بدهد، او علاوه بر بازی باقی‌مانده انتخابی، حداقل یک یا دو بازی اول پرتغال در جام جهانی ۲۰۲۶ را نیز از دست خواهد داد. اگر پرتغال در آخرین بازی خود صعود مستقیم را کسب کند، خطر غیبت رونالدو در جام جهانی جدی خواهد بود. اما اگر پرتغال به پلی‌آف سقوط کند، رونالدو می‌تواند محرومیت‌های باقی‌مانده خود را در آن مرحله پشت سر بگذارد تا برای شروع جام جهانی، مشکلی برای همراهی تیمش نداشته باشد. روبرتو مارتینز، سرمربی پرتغال پس از بازی از رونالدو دفاع کرد و معتقد بود شدت خطا در حد کارت قرمز نبوده است، اما تصمیم نهایی در دست کمیته انضباطی فیفا خواهد بود و این نگرانی بزرگ، سایه خود را بر آماده‌سازی سلسائوی اروپا برای جام جهانی آینده انداخته است.
از اروپا و بازی‌های مهم این قاره که بگذریم، به آسیا می‌رسیم. با قطعی شدن صعود مستقیم هشت تیم از آسیا (شامل ایران، ژاپن، کره‌جنوبی، استرالیا، ازبکستان، اردن، عربستان و قطر)، پنجشنبه‌شب رقابت‌های پلی‌آف برای تعیین نماینده آسیا در پلی‌آف بین‌قاره‌ای برگزار شد. در بازی رفت مرحله پلی‌آف، تیم‌های امارات و عراق به مصاف هم رفتند که این دیدار با نتیجه یک بر یک به پایان رسید. این تساوی، تعیین تکلیف نماینده قاره کهن در پلی‌آف بین‌قاره‌ای را به بازی برگشت کشاند. نماینده پیروز این دو تیم به پلی‌آف بین‌قاره‌ای خواهد رفت که در آنجا برای کسب یکی از دو سهمیه باقی‌مانده جام جهانی رقابت خواهد کرد.
در قاره‌های آمریکای جنوبی (CONMEBOL) و آفریقا (CAF)، مراحل گروهی صعود به جام جهانی عمدتا در فیفادی‌های پیشین به پایان رسیده و بیشتر سهمیه‌های مستقیم مشخص شده‌اند. تمام ۹ سهمیه مستقیم قاره آفریقا در فیفادی‌های قبلی مشخص شده است. تیم‌های صعودکرده شامل مصر، الجزایر، مراکش، تونس، غنا، کیپ‌ورد، آفریقای جنوبی، سنگال و ساحل‌عاج هستند. نکته قابل توجه صعود تیم ملی کیپ‌ورد است که با جمعیتی کمتر از ۶۰۰ هزار نفر، به عنوان یکی از کوچک‌ترین کشورهای تاریخ جام جهانی به این تورنمنت راه یافته است.
هر ۶ سهمیه مستقیم آمریکای جنوبی (آرژانتین، اکوادور، برزیل، پاراگوئه، اروگوئه، کلمبیا) نیز پیش از این قطعی شده است. تیم بولیوی به عنوان تیم هفتم این منطقه، به مرحله پلی‌آف بین‌قاره‌ای راه یافته است.
با توجه به میزبانی مشترک آمریکا، کانادا و مکزیک که صعودشان قطعی است، سایر تیم‌های کونکاکاف در حال رقابت برای کسب سه سهمیه مستقیم و دو سهمیه پلی‌آف هستند. در پنجشنبه‌شب دیدار مهمی در این منطقه برگزار نشد.
در اقیانوسیه، نیوزیلند پیش‌تر سهمیه مستقیم خود را کسب کرده است و تیم کالدونیای جدید نیز نماینده این قاره در پلی‌آف بین‌قاره‌ای خواهد بود.
به طور خلاصه، پنجشنبه شب، تعداد تیم‌های صعودکننده به جام‌جهانی ۲۰۲۶ به ۲۹ تیم از ۴۸ تیم نهایی رسید.
دیدگاه تان را بنویسید