صعود سخت تیم ملی به فینال کافا!
فراتر از فاجعه
آریا طاری
«فراتر از فاجعه»؛ این تنها عنوانی است که می‌توان برای تقابل ایران و تاجیکستان نوشت. مسابقه‌ای که قرار نبود تیم ملی ایران برای نتیجه تساوی در آن به زحمت بیفتد اما این اتفاق افتاد و شاگردان قلعه‌نویی به سختی توانستند از میزبان خود امتیاز بگیرند و به فینال مسابقات راه پیدا کنند. شاید اگر زمانی که اعلام شد تیم ملی که به عنوان تیم آسیایی حضورش در جام جهانی ۲۰۲۶ را مسجل کرده قرار است در کافا به میدان برود، هواداران فوتبال می‌دانستند قرار است رسیدن به فینال به چه نحو رقم بخورد، هیچ‌کس اعتراض نمی‌کرد که این رقابت‌ها سطح مناسبی برای تیم ملی ندارد! به هر حال تیم امیر قلعه‌نویی با تساوی مقابل تاجیکستان به فینال رسید اما حالا هیچ‌کس تمایلی ندارد که برد و قهرمانی تیم ملی را در این مسابقات پیش‌بینی کند!
بردی که برای تیم ملی نماند
مثل افغانستان و هند که با برد تیم ملی همراه شد، هیچ‌کس به نتیجه‌ای جز پیروزی سوم مقابل تاجیکستان فکر نمی‌کرد. درست است که در گزارش‌ها از شانس صعود تیم ملی به فینال حتی با تساوی هم اشاره می‌شد اما این فقط احتمالاتی بود که برای هر مسابقه‌ای به آن اشاره می‌شود. چیزی که از تیم ملی ایران درواقعیت انتظار می‌رفت این بود که با ستاره‌هایش بتواند مقابل تاجیکستان جشنواره گل راه بیندازد. ایران حتی با دوگل محمد محبی و محمدمهدی محبی از میزبان خود جلو افتاد امما نتوانست درنهایت این برتری را حفظ کند و با دریافت دو گل، تلاش زیادی کرد که شکست تلخی را متحمل نشود. هرچند عملا این تساوی تفاوت زیادی با شکست ندارد و نگرانی‌های زیادی را برای آینده تیم ملی ایجاد می‌کند. وقتی تیم ملی در تورنمنتی مثل کافا مقابل تاجیکستان برد را با مساوی عوض می‌کند، قرار است در جام جهانی مقابل رقبای قدرتمند خود چه عملکردی داشته باشد؟
اولین امتیاز تاجیک‌ها از ایران
ایران و تاجیکستان در حالی مقابل هم قرار گرفتند که پیش از این تنها چهار مصاف رسمی با هم داشتند و در هر چهار مسابقه هم این ایران بود که به پیروزی رسیده بود. ایران با دو گلی که از تاجیکستان دریافت کرد، برای نخستین بار در طول تاریخ مقابل این تیم امتیاز از دست داد. در اینجا باید گفت تاجیک‌ها بدشانس و ملی‌پوشان ایران خوش‌شانس بودند که اولین امتیاز تاجیکستان یک بود و این تاریخ‌سازی با برد این تیم اتفاق نیفتاد.
تیم ملی ایران در حالی رکورد صددرصد پیروزی‌اش برابر تاجیک‌ها را از دست داد که پیش از این چهار برد متوالی‌اش را در دو مسابقه دوستانه، بازی‌های آسیایی 1998 و انتخابی جام جهانی 2002 ثبت کرده بود.
اگر تیم ملی در این چند ماه باقی‌مانده ضعف دفاعی خود را برطرف نکند، در جام جهانی به کیسه گل رقبا تبدیل خواهد شد. چراکه برخلاف ایران که تقویم خود را با حضور در تورنمنت‌هایی مثل کافا پر می‌کند، سایر رقبا با برنامه‌های ایده‌آل برای حضور در جام جهانی آماده می‌شوند
یک ضعف دردسرساز
یکی از مهم‌ترین دلایل تساوی ایران در آخرین بازی مرحله گروهی کافا، ضعفی است که دارد به یک دردسر بزرگ تبدیل می‌شود. در سال‌های نه‌چندان دور، تیم ملی ایران به لطف خط دفاعی قدرتمندش نتایج خوبی را به دست می‌آورد اما قدرت خط دفاعی تیم ملی از جام جهانی ۲۰۲۲ به بعد کم شد و حالا به یک مشکل نگران‌کننده تبدیل شده است. تا جایی که خط دفاعی تیم ملی در تورنمنت غیرمعتبری مثل کافا هم نمی‌تواند انتظارات را برآورده کند!
اگر بخواهیم تنها ۱۰ بازی آخر تیم ملی را در نظر بگیریم، دلیل این نگرانی به وضوح مشخص می‌شود. در ماه‌های گذشته مسابقات تیم ملی به انتخابی جام جهانی و کافا محدود شده و در این مسیر هم نام هیچ تیم بزرگی دیده نمی‌شود اما ایران آمار ۱۱ گل خورده را مقابل همین رقبا ثبت کرده است که ناامیدکننده به نظر می‌رسد. به عنوان مثال تیم‌هایی مثل قرقیزستان، کره‌شمالی و تاجیکستان که روزگاری گل زدن به ایران را تنها در رویاهای خود می‌دیدند، در یک بازی دو بار دروازه تیم ملی را باز کرده‌اند. از طرف دیگر ایران در این ۱۰ بازی تنها سه کلین‌شیت داشته در فاصله ۹ ماه تا جام جهانی، یک زنگ هشدار بلند به صدا دربیاید.
زمان کم است و چالش بزرگ
اگر تیم ملی در این چند ماه باقی‌مانده این ضعف مهم خود را برطرف نکند، در جام جهانی به کیسه گل رقبا تبدیل خواهد شد. چراکه برخلاف ایران که تقویم خود را با حضور در تورنمنت‌هایی مثل کافا پر می‌کند، سایر رقبا با برنامه‌های ایده‌آل برای حضور در جام جهانی آماده می‌شوند و قرار نیست آنجا به هیچ حریفی رحم کنند. و این برای تیمی که انتظار می‌رود از گروه خود صعود کند، اصلا اتفاق خوبی نیست. کادر فنی تیم ملی در این تورنمنت از ترکیب‌های مختلف برای بهبود شرایط دفاعی استفاده کرد و هرچه زودتر باید نفرات استاندارد خود را برای امتحان یک روش ثابت انتخاب کرده و لغزش های بعدی را لکه‌گیری کند.
تکرار خاطرات دهه ۹۰
نتایجی که تیم ملی ایران این روزها تجربه می‌کند، یک بار دیگر هم اتفاق افتاده است. اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، ایران مهاجمان شاخصی در ترکیب خود داشت و تقریبا هیچ دفاعی نمی‌توانست آنها را مهار کند. از سوی دیگر همان تیم خط دفاع محکمی نداشت تا آمار تلخی را ثبت کرده باشد. در روزهایی که تیم ملی در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ و بازی‌های آسیایی بانکوک حضور داشت، تیم ملی در ۱۰ بازی متوالی مقابل رقبای هم‌قاره‌ای بیش از ۱۱ گل دریافت کرد. تیم ملی در آن مقطع از ژاپن سه گل خورد، در بازی دوستانه از کویت سه گل دریافت کرد و برابر عمان چهار بار دروازه‌اش باز شد و در 10 بازی 12 گل پذیرفت. بدترین آمار ایران در 10 بازی مقابل حریفان آسیایی به سال‌های آغازین جدی شدن این ورزش در کشور مربوط می‌شود. تیم ملی از سال‌های 1951 تا 1959 در 10 بازی مجموعا 17 گل از تیم‌هایی نظیر کره‌جنوبی، هند و پاکستان دریافت کرد. حالا تیم ملی همین روزها را تجربه می‌کند اما انتظار می‌رود که هرچه زودتر نقطه پایان این تکرار خاطرات گذاشته شود.
ایران با دو گلی که از تاجیکستان دریافت کرد، برای نخستین بار در طول تاریخ مقابل این تیم امتیاز از دست داد و رکورد صددرصد پیروزی‌اش مقابل این حریف از بین رفت
هت‌تریک تلخ امیر
همچنین بررسی عملکرد کادر فنی تیم ملی هم نشان می‌دهد که ژنرال در مسیر درستی قرار ندارد. قلعه‌نویی که همواره سعی کرده تا با استفاده از عدد و رقم لباس موفقیت به بردهای تیم ملی مقابل تیم‌های معمولی بپوشاند، برای سومین‌بار در دوران سرمربیگری‌اش، برد دو گله را با تساوی دو-دو عوض کرده که هر سه بار برابر تیم‌های آسیای مرکزی (ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان) بوده است! در هفت مسابقه از 36 مسابقه‌ای که امیر قلعه‌نویی سرمربی تیم ملی بوده، ایران حداقل دو گل دریافت کرده که آمار ناامیدکننده‌ای محسوب می‌شود؛ آن‌هم در شرایطی‌که قطر، ازبکستان (دو بار)، هنگ‌کنگ، کره‌شمالی، قرقیزستان و تاجیکستان تیم‌هایی هستند که به ایران دو گل یا بیشتر زده‌اند! امیر که پس از بازی مقابل تاجیکستان به انتقاد از بزرگ‌ترهای تیم پرداخت، بهتر است کمی خودش را هم نقد کند و اشکال کار را دریابد.
لژیونر گلزن تیم ملی
در شب تساوی تلخ تیم ملی، دو بازیکن که نام خانوادگی مشابهی دارند، دو گل تیم ملی را به ثمر رساندند اما در اینجا قصد داریم به درخشش یکی از آنها اشاره کنیم. کسی که یکی از موفق‌ترین لژیونرهای فوتبال کشورمان است و به نظر می‌رسد که آینده درخشانی چه در فوتبال باشگاهی و چه فوتبال ملی پیش روی خود دارد. صحبت از محمدمهدی محبی است؛ بازیکنی که برای نخستین بار در فیفادی گذشته به اردوی تیم ملی دعوت شد و در هر دو مسابقه نهایی از مرحله مقدماتی جام جهانی 2026 مقابل تیم‌های قطر و کره شمالی در ترکیب قرار گرفت و نمایش درخشانی داشت. او مقابل تاجیکستان هم در ترکیب ۱۱ نفره اصلی قرار داشت و توانست شب خوبی را برای خود رقم بزند.
آخرین باری که این وینگر چپ‌پا برای تیم ملی به میدان رفت، به هفته پایانی مرحله مقدماتی جام جهانی مقابل کره‌شمالی برمی‌گردد. مسابقه‌ای که آنجا هم شاهد درخشش فوق‌العاده این بازیکن بودیم که توانست با یک گل و یک پاس گل نام خود را در پیروزی تیم ملی ثبت کند. او مقابل تاجیکستان سومین بازی ملی و دومین بازی متوالی‌اش برای این تیم را تجربه کرد که توانست بار دیگر دروازه رقیب را باز کند. بازیکن سابق سپاهان و فعلی کلباء امارات، در دقیقه 38 روی اشتباه گلر حریف و فرصت‌طلبی در محوطه جریمه دومین گل ملی خود را به ثمر رساند.
نیاز به تدارکات ویژه
حالا در چنین موقعیتی، نیاز به تدارکات مناسب بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. تیم ملی برای اینکه در جام جهانی به زنگ تفریح رقبا تبدیل نشود، باید در این ۹ ماه باقی‌مانده با تیم‌های بزرگ یا حداقل تیم‌هایی که هم‌سطح خودمان هستند بازی کند و کادر فنی ضعف‌هایی که وجود دارد را برطرف سازد. اینکه تیم ملی بخواهد روزهایش را بدون هدف و با حضور در تورنمنت‌هایی مثل کافا بگذراند، هیچ کمکی به تیم ملی در جام جهانی نمی‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید