ترامپ با هزینه اتحادیه اروپا، تجهیزات نظامی در اختیار اوکراین قرار می‌دهد
علیه روسیه از جیب اروپا!
رامین پرتو
پرونده اوکراین که بسیاری از تحلیلگران و ناظران بین‌المللی معتقد بودند به حالت انجماد رسیده است، حالا وارد یک دور جدید از تنش شده که می‌تواند علاوه بر تعمیق درگیری، اتحادیه اروپا را هم با مشکلات جدید سیاسی، امنیتی و اقتصادی روبرو کند. دلیل این امر هم موضع جدید رئیس جمهور ایالات متحده علیه پوتین و روسیه و همچنین حمایت تسلیحاتی از اوکراین است. در این راستا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرده که آمریکا سامانه‌های پدافند هوایی «پاتریوت» را به اوکراین ارسال خواهد کرد و گفت این سامانه‌ها برای دفاع از این کشور ضروری هستند، زیرا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، حرف‌های خوبی می‌زند، اما عصر همه را بمباران می‌کند!
اگرچه ترامپ مشخص نکرد که قصد دارد چه تعداد سامانه پدافند هوایی «پاتریوت» را به اوکراین ارسال کند، اما افزود که هزینه آن‌ها از سوی اتحادیه اروپا پرداخت خواهد شد. رئیس‌جمهوری آمریکا که پیش‌تر روابط نزدیکی با ولادیمیر پوتین داشت، به نظر می‌رسد که به دلیل مقاومت کرملین در برابر تلاش‌های او برای دستیابی به آتش‌بس در جنگ اوکراین، از او ناراضی است و حالا حتی یک تقابل سیاسی با وی را شاهد هستیم. این در حالیست که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، برای ایستادگی در برابر حملات روزانه موشکی و پهپادی روسیه خواستار دریافت سامانه‌های دفاعی بیشتر شده بود و حالا به نظر می‌رسد که این درخواست او از سوی ایالات متحده مورد اجابت قرار گرفته است.
نکته مهم در این بین این است که پدافند هوایی پاتریوت، سامانه دفاعی پیشرفته ساخت آمریکا است که برای رهگیری و سرنگونی موشک‌های بالستیک، کروز و همچنین هواپیماهای متخاصم طراحی شده است. این سامانه که توسط شرکت آمریکایی ریتیون (Raytheon) توسعه داده شده در کشورهای عضو ناتو و متحدان آمریکا از جمله عربستان سعودی و اسرائیل مورد استفاده قرار می‌گیرد و همین موضوع می‌تواند روسیه را به دلیل استقرار یک تسلیحات کلیدی مورد استفاده ناتو، مجدداً ایالات متحده را هدف انتقادهای خود قرار دهد.
ترامپ اعلام کرد هزینه‌های ارسال مجدد تسلیحات به اوکراین از جیب اتحادیه اروپاست و این در حالیست که اوکراین و اتحادیه اروپا جمعه ۱۱ ژوئیه (۲۰ تیر ۱۴۰۴) برای نخستین بار یک ائتلاف فناورانه پایاپای پایه‌گذاری کرده‌اند و هر طرف ۵۰ میلیون یورو در این طرح سرمایه‌گذاری خواهد کرد
از جیب اروپا؟
آنچه در این راستا باید مورد نظر قرار بگیرد این است که ترامپ علناً هزینه‌های ارسال مجدد تسلیحات به اوکراین را از جیب اروپایی اعلام کرده است و این در حالیست که اوکراین و اتحادیه اروپا جمعه ۱۱ ژوئیه (۲۰ تیر ۱۴۰۴) برای نخستین بار یک ائتلاف فناورانه پایاپای پایه‌گذاری کرده‌اند و هر طرف ۵۰ میلیون یورو در این طرح سرمایه‌گذاری خواهد کرد. بر اساس اخبار منتشر شده از سوی یورونیوز، اوکراین و اتحادیه اروپا صندوقی ۱۰۰ میلیون یورویی راه‌اندازی کردند تا نوآوری‌های دفاعی را با تکیه بر تجربیات به‌دست‌آمده در میدان نبرد اوکراین توسعه دهند. این طرح با عنوان «بِریوتِک اتحادیه اروپا BraveTech EU» در کنفرانس سالانه بازسازی اوکراین (URC) در شهر رم ایتالیا رونمایی شد. میخائیلو فدوروف، وزیر تحول دیجیتال اوکراین، و آندریوس کوبیلیوس، مسئول ارشد سیاست‌های دفاعی اتحادیه اروپا، این ابتکار را به طور رسمی اعلام کردند. این نخستین اتحاد فناورانه بزرگ میان اوکراین و اتحادیه اروپا بر پایه شرایط برابر است و بر کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و استارتاپ‌ها در هر دو منطقه اوکراین و اروپا تمرکز خواهد داشت. در قالب این اتحاد، دو طرف به تبادل تجربیات در حوزه تنظیم مقررات، توسعه نوآوری و خرید فناوری‌های نوین دفاعی خواهند پرداخت. همچنین این طرح در فاز بعدی، در سال ۲۰۲۶ قرار است با سرمایه‌گذاری و کمک‌هزینه‌های بزرگ‌تر برای پروژه‌های برتر گسترش یابد.این ابتکار همچنین صنعت دفاعی اوکراین را با سازوکارهای اتحادیه اروپا همسو می‌کند و پلتفرم دفاعی BRAVE1 اوکراین را به سامانه‌هایی نظیر صندوق دفاعی اروپا (EDF) و طرح نوآوری دفاعی اتحادیه اروپا (EUDIS)
متصل می‌سازد.
به موازات این تحولات، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین روز پنجشنبه در کنفرانس بازسازی اوکراین در رُم اعلام کرد که آلمان هزینه دو سامانه پاتریوت را پرداخت خواهد کرد و نروژ نیز با تأمین یک سامانه دیگر موافقت کرده است.
امید بی‌پایه‌ای در میان سیاستمداران غربی شکل گرفته بود که شاید ترامپ بتواند در اوکراین آتش‌بس حاصل کند و سپس نیرویی تثبیت‌کننده به رهبری بریتانیا و فرانسه امنیت این کشور را تضمین کند، اما با تداوم حملات روسیه، از جمله پیشروی‌های زمینی و بمباران‌های بی‌وقفه با موشک و پهپاد، این فرضیات بی‌اساس جلوه کرده‌اند
حملات روسیه و دورنمای مبهم آتش‌بس
آنچه در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که روسیه در چنین شرایطی حملات خود علیه اوکراین را تشدید کرده است. به عنوان نمونه وزارت دفاع روسیه (یکشنبه) اعلام کرد که در جریان حملات تازه خود، به ویژه در جبهه‌های شرقی در منطقه دونباس، دستاوردهای ارضی قابل توجهی داشته است. کرملین می‌گوید نیروهای روسیه روستاهای «میکولاییف» و «میرنه» در استان دونتسک را به تصرف خود درآورده‌اند. وزارت دفاع روسیه نام یکی از روستای تازه تصرف شده را مطابق به نام قدیمی آن در دوران شوروی معرفی کرده و به جای به کار بردن نام «میرنه» آن را روستای «کارل مارکس» عنوان کرد!
همچنین بر اساس اعلام وبسایت پارلمان اوکراین (ورخوونا رادا) پیش‌نویس دو لایحه جدید که از سوی ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین تسلیم پارلمان این کشور شده‌اند تصریح داشته‌اند که طرح حکومت نظامی و بسیج سربازان برای جنگ تا پنجم نوامبر تمدید خواهد شد. بر اساس گزارش خبرگزاری آناتولی، لایحه بسیج عمومی سربازان در صورت تصویب نهایی از هفتم آگوست اجرایی خواهد شد در حالی که لایحه حکومت نظامی در صورت تصویب در تاریخ انتشار آن اجرایی می‌شود. زلنسکی در پی شروع جنگ اوکراین و عملیات ارتش روسیه در این کشور به اعلام حکومت نظامی و بسیج عمومی در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ پرداخت. این قوانین از آن زمان تاکنون که جنگ حدودا سه سال و نیم ادامه پیدا کرده چند بار تمدید شده‌اند که جدیدترین مورد آن مربوط به ماه آوریل است.
این وضعیت به خوبی نشان می‌دهد که دورنمای آتش‌بس در اوکراین کاملاً در ابهام قرار دارد. بر همین اساس گاردین در مقاله‌ای هشدار داد اوکراین باید خود را برای آینده‌ای آماده کند که در آن هیچ آتش‌بسی با روسیه در کار نخواهد بود، زیرا کرملین هیچ نشانه‌ای از تمایل برای توقف جنگ نشان نداده و تصورات برخی رهبران غربی، به‌ویژه دونالد ترامپ، در مورد امکان مذاکره بر سر آتش‌بس یک تصور خیال‌پردازانه است.
گاردین توضیح می‌دهد که طی ۶ ماه گذشته، امید بی‌پایه‌ای در میان برخی سیاستمداران غربی شکل گرفته بود که شاید ترامپ بتواند آتش‌بس یا حتی توافق‌نامه‌ای مانند آتش‌بس رسمی حاصل کند و سپس نیرویی تثبیت‌کننده به رهبری بریتانیا و فرانسه امنیت اوکراین را تضمین کند. اما با تداوم حملات روسیه، از جمله پیشروی‌های زمینی و بمباران‌های بی‌وقفه با موشک و پهپاد، این فرضیات بی‌اساس جلوه کرده‌اند.
بر اساس این تحلیل، روسیه در حال افزایش توان حملات شبانه با پهپادهای انتحاری است؛ به‌طوری‌که در شب هشتم ژوئیه ۷۲۸ پهپاد و ۱۳ موشک به سمت اوکراین شلیک شد. کارشناسان اوکراینی باور دارند روسیه به‌زودی قادر خواهد بود در یک شب تا هزار پهپاد شلیک کند. در این شرایط، این گزارش تأکید دارد که کی‌یف باید از امید به صلح فاصله بگیرد و راهبردی نظامی و دیپلماتیک مبتنی بر تداوم درگیری طراحی کند.
در همین راستا، گاردین به مقاله‌ای از «آندری زاگورودنیک» وزیر پیشین دفاع اوکراین استناد کرده که در آن تأکید شده ممکن است آتش‌بس هرگز به‌صورت رسمی محقق نشود. او راهبرد جدیدی با عنوان «خنثی‌سازی راهبردی» پیشنهاد کرده که هدف آن، جلوگیری دائمی از پیشروی ارتش روسیه و ناتوان‌سازی کرملین در ایجاد اختلال در زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اوکراین است. زاگورودنیک تصریح می‌کند که این رویکرد به معنای بازپس‌گیری سرزمین‌های ازدست‌رفته یا حمله به خاک روسیه نیست، بلکه تمرکز بر دفاع فعال و محدودسازی توان عملیات دشمن است. با این حال، گاردین هشدار می‌دهد که ادامه این راهبرد بستگی زیادی به کمک‌های نظامی آمریکا دارد. کاهش ذخایر موشک‌های پدافندی پاتریوت در ارتش آمریکا نگرانی‌هایی ایجاد کرده است. هرچند دولت ترامپ اخیراً ۱۰ موشک پاتریوت به‌عنوان نشانه‌ای نمادین ارسال کرد، اما این میزان در برابر موج حملات روسیه کافی نیست.
دیدگاه تان را بنویسید