رامین پرتو

از دیربار تاکنون زمانی که نام کره‌شمالی و اقدامات آن به میان می‌آید، ناخوداگاه چین و نقش آن در رهبری پیونگ‌یانگ به ذهن خطور می‌کرد اما حالا روسیه هم به جمع متحدان استراتژیک کره‌شمالی پیوسته و حالا به صورت تمام قد در حال حمایت از یکدیگر هستند. این موضوع را به صورت واضح می‌توان در سفر اخیر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به کره‌شمالی و دیدارش با مقامات این کشور مشاهده کرد. او به آمریکا، کره‌جنوبی و ژاپن درباره ایجاد یک شراکت امنیتی به ‌منظور هدف قرار دادن کره شمالی هشدار داد. همزمان با اینکه روسیه بارها درباره ایجاد ائتلافی نظیر ناتو در آسیا هشدار داده است، لاوروف این اظهارات را یکشنبه و در جریان سفر خود به شهر «وونسان» کره شمالی بیان کرده است.

براساس گزارش رویترز، دیدار کیم و لاوورف، عزم رهبری کره شمالی و روسیه را برای «حمایت و همکاری نزدیک در مسیر حفاظت کامل از منافع اساسی دو کشور و تقویت چشمگیر توسعه روابط دوجانبه» بر پایه پیمان مشارکت جامع راهبردی، مورد تأکید قرار داد

در این راستا رسانه دولتی کره‌شمالی دیروز (یکشنبه) گزارش داد که کیم جونگ اون، رهبر این کشور، در دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، حمایت بی‌قید و شرط خود را از تمامی اقدامات روسیه در جنگ اوکراین اعلام کرده است. به گزارش خبرگزاری مرکزی کره (کی‌.سی‌.ان.‌ای)، کیم این اظهارات را در دیدار با لاوروف بیان کرد؛ یک روز پس از آنکه این وزیر روس برای دومین دور مذاکرات استراتژیک با همتای کره‌ای خود به این کشور سفر کرده بود. بر اساس گزارش کی‌سی‌ان‌ای، کیم و لاوروف در این گفت‌وگوها درباره اجرای دقیق توافق‌های به‌دست‌آمده در دیدار سال گذشته کیم و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه  در پیونگ‌یانگ و همچنین راهکارهایی برای گسترش بیشتر مشارکت راهبردی دو کشور گفت‌وگو کردند. 

طبق این گزارش، کیم تأکید کرده است که «جمهوری دموکراتیک خلق کره (کره‌شمالی) آماده است تا بر اساس پیمان دفاعی مشترک با روسیه، بدون هیچ قید و شرطی از تمامی اقدامات رهبری روسیه برای رفع ریشه‌های بحران اوکراین حمایت و آن‌ها را تشویق کند». کی.‌سی.‌ان.‌ای همچنین به نقل از کیم گفته است که «دو کشور در تمامی مسائل راهبردی دارای دیدگاه‌های مشترک هستند و این نشان‌دهنده سطح بالای اتحاد راهبردی میان آن‌هاست». بر اساس این گزارش، لاوروف از ارتباط راهبردی دیپلماتیک میان دو کشور تمجید کرده و گفته است قصد دارد «همکاری راهبردی و تاکتیکی را تقویت کرده و اقدامات هماهنگ در عرصه بین‌المللی را افزایش دهد».

رویترز هم گزارش داده که این دیدار عزم رهبری کره شمالی و روسیه را برای «حمایت و همکاری نزدیک در مسیر حفاظت کامل از منافع اساسی دو کشور و تقویت چشمگیر توسعه روابط دوجانبه» بر پایه پیمان مشارکت جامع راهبردی، مورد تأکید قرار داد. رسانه دولتی کره‌شمالی همچنین گزارش داد که لاوروف سلام پوتین را به کیم رسانده و کیم نیز با تشکر، سلام دوستانه خود را به رئیس‌جمهور روسیه تقدیم کرده است. 

این در حالیست که گزارش پیشین رسانه‌های روسیه درباره دیدار کیم و لاوروف اعلام کرد وزیر روس پیام پوتین را که حاوی امید به تماس مستقیم با کیم در آینده نزدیک بود، منتقل کرده است. در همین حال، کی.‌سی.‌ان.‌ای بیانیه‌ای از گفت‌وگوی راهبردی میان چوی سون‌هوی، وزیر خارجه کره شمالی و لاوروف منتشر کرد. در این بیانیه تأکید شده که دو کشور تعهد «تزلزل‌ناپذیری» به توسعه روابط خود به سطح روابط راهبردی بلندمدت با اجرای دقیق پیمان مشترک دارند. 

در این بیانیه، روسیه مخالفت قاطع خود را با هرگونه تلاش خودسرانه برای انکار «جایگاه کنونی» کره شمالی اعلام کرده و حمایت بی‌دریغ خود را از تلاش‌های پیونگ‌یانگ برای دفاع از امنیت ملی و حقوق حاکمیتی‌اش ابراز داشته، و در مقابل کره شمالی نیز حمایت بی‌قید و شرط خود را از تمام اقدامات روسیه در جنگ اوکراین اعلام کرده است. در این بیانیه آمده است: «تأیید شد که ارزیابی دو طرف از وضعیت پیچیده کنونی بین‌المللی یکسان است و هر دو طرف متعهد شدند که برای تقویت ارتباطات راهبردی و هماهنگ‌سازی مواضع مشترک تلاش کنند». 

حمایت روسیه و کره‌شمالی از یکدیگر صرفاً دوجانبه نیست، بلکه چین هم ضلع سوم این ائتلاف است و حالا لاوروف روز گذشته (یکشنبه) به چین سفر کرد و قرار است در این کشور در مورد تهدیدات منطقه‌ای و مناسبات دوجانبه چانه‌زنی کند

چرا حمایت دوسویه؟

با نگاهی به اظهارات دو طرف و بیانیه مشترکی که از سوی آنها منتشر شده به وضوح می‌توان به این جمع‌بندی رسید که اساساً روسیه در حال حمایت از کشوری است که حالا سربازانش به نفع آن در مقابل اوکراین در حال جنگ است. از چندی پیش بسیاری از منابع اروپایی و به خصوص اوکراینی به این موضوع اشاره کردند که سربازان کره شمالی در صفوف ارتش روسیه حاضر هستند و به موازات آن گزارش های دیگر نشان داد که کره شمالی در ازای دریافت غذا، دارو و حمایت سیاسی-  نظامی حاضر به اعزام سربازان خود در جبهه جنگ علیه اوکراین شده است. در مقابل هم برخی از گزارش‌ها نشان داد که سربازان کره‌جنوبی به نفع ارتش اوکراین در حال جنگ با روسیه هستند و این یک تقابل علنی میان دو قطب جنگ یعنی روسیه و اوکراین و دو همسایه شمالی و جنوبی در شبه جزیره کره را نمایان می‌کند. 

اما موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد، ائتلاف یا ناتوی آسیایی است که آمریکا، ژاپن و کره جنوبی آن را تشکیل می‌دهد. توجه داشته باشید که سفر لاوروف به کره شمالی دقیقاً در زمانی رخ داد که وزارت دفاع کره جنوبی اعلام کرد که این کشور به همراه آمریکا و ژاپن رزمایش هوایی مشترک در حریم هوایی بین‌المللی نزدیک جزیره «ججو» در جنوب غربی کره جنوبی برگزار کردند. بنابر اعلام سئول، در این رزمایش، یک فروند بمب‌افکن استراتژیکبی-52 آمریکایی برای نخستین بار در سال ۲۰۲۵ در منطقه شبه‌جزیره کره به کار گرفته شد؛ همچنین جنگنده های اف۱۶ کره جنوبی و اف۲ ژاپن در این تمرین نظامی شرکت داشتند. گفته شده این رزمایش در ادامه تمرینات هوایی مشترکی بود که پیشتر در دوره دولت جدید کره جنوبی به ریاست‌جمهوری «لی جائه-میونگ» برگزار شده بود.وزارت دفاع کره جنوبی در بیانیه‌ای تاکید کرد که بر اساس هماهنگی نزدیک، سه کشور برای بازدارندگی و واکنش مشترک در برابر تهدیدات کره شمالی به همکاری خود و در عین حال به آموزش‌های سه جانبه ادامه خواهند داد.

همزمان با برگزاری این رزمایش، روسای ستاد مشترک ارتش‌های سه کشور در سئول گرد هم آمدند تا ضمن بررسی وضعیت امنیتی منطقه، راهکارهای تقویت همکاری امنیتی سه‌جانبه را مورد بحث و بررسی قرار دهند. ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، در این نشست با حضور همتاهای خود از کشورهای کره جنوبی و ژاپن بر لزوم تقویت همکاری امنیتی میان کره جنوبی، آمریکا و ژاپن در مقابل تهدیدات نظامی بالقوه چین و کره شمالی تاکید کرد. 

در این مسیر رسانه دولتی پیونگ‌یانگ روز گذشته (یکشنبه) به نقل از وزارت دفاع کره‌شمالی گزارش داد که کره‌شمالی در هشداری علیه ایالات متحده، کره‌جنوبی و ژاپن اعلام کرد که آماده است برای مقابله با هرگونه تهدید امنیتی علیه خود، اقدام نظامی انجام دهد. در این مسیر کره‌شمالی رزمایش‌های نظامی بزرگ به رهبری ایالات متحده را به عنوان تمرین‌های تهاجمی می‌بیند و مدت‌هاست که استدلال می‌کند برای دفاع از خود در برابر تهدیدات نظامی ایالات متحده مجبور به توسعه سلاح‌های هسته‌ای است. 

تمام این روند به صورت واضح نشان می‌دهد که حمایت روسیه و کره‌شمالی از یکدیگر صرفاً دو جانبه نیست بلکه در این مسیر چین هم ضلع سوم این ائتلاف است و حالا لاوروف روز گذشته (یکشنبه) به چین سفر کرد و قرار است در آنجا در مورد تهدیدات منطقه‌ای و مناسبات دوجانبه چانه‌زنی کند.