فشارهای مشابه نفتی بر ایران و ونزوئلا

با محاصره نفتی ونزوئلا، توقیف نفتکش‌های این کشور و البته افزایش تخفیف‌های نفتی به 21 دلار، تحلیل‌های متفاوتی در مورد تاثیر این اقدام بر بازار نفت منتشر شده است. با این حال باید گفت این اقدام برای ایران به عنوان یک کشور نفتی که تحت تحریم‌های آمریکاست نیز پیامدهایی به دنبال دارد.

به گزارش تجارت‌نیوز، در تازه‌ترین اقدام از سوی ترامپ، دولت ونزوئلا تروریستی خوانده شد و تحت محاصره نفتی قرار گرفت. رئیس‌جمهوری آمریکا روز چهارشنبه اعلام کرد که نیروهای مسلح ایالات متحده بنادر ونزوئلا را محاصره کرده‌اند و هیچ نفتکشی بدون مجوز آمریکا اجازه ورود یا خروج ندارد. قیمت نفت خام آمریکا پس از تصمیم دونالد ترامپ برای اعمال محاصره علیه نفتکش‌های ونزوئلا، 1.5 درصد افزایش یافت. علاوه بر تاثیر محسوس این نوع اقدامات سیاسی و ژئوپلیتیکی بر قیمت نفت، تاثیر آن بر دیگر کشورهای نفتی از جمله ایران نیز حائز اهمیت است. به بیان دیگر ترکش این اقدامات به ایران نیز اصابت می‌کند و شاید بتوان گفت ترامپ همین روندی که در برابر ونزوئلا در پیش گرفته، از طریق حمایت از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و البته افزایش تحریم‌های آمریکا در برابر ایران نیز در پیش گرفته است. آن‌طور که رویترز گزارش داده، شرکت دولتی نفت ونزوئلا پس از توقیف یک کشتی حامل نفت خام این کشور عضو اوپک توسط آمریکا، با محموله‌های نفتی گیر کرده، افزایش تخفیف‌های قیمتی و درخواست مشتریان برای تغییر شرایط قرارداد‌های نقدی مواجه شده است. تخفیف قیمت نفت خام سنگین شاخص ونزوئلا، برای محموله‌های عازم چین، از حدود ۱۴ تا ۱۵ دلار در هر بشکه در هفته گذشته، به حداکثر ۲۱ دلار در هر بشکه پایین‌تر از قیمت مرجع برنت افزایش یافته و لازم به ذکر است که چین مقصد بین ۵۵ تا ۹۰ درصد از صادرات ماهانه نفت ونزوئلا بوده است. ونزوئلا در ماه نوامبر روزانه ۹۵۲ هزار بشکه نفت صادر کرد که از این میزان، ۷۷۸ هزار بشکه در روز به چین ارسال شد. با این حال افزایش عرضه نفت ونزوئلا به چین در کنار پیشنهاد‌های نفت تخفیف‌دار روسیه و ایران، باعث شده پالایشگاه‌های مستقل چینی حتی در شرایط فشار آمریکا، نگرانی بابت تامین نفت خام ونزوئلا نداشته باشند.

گفتنی است، با بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، روند تجارت نفت ایران وارد فاز دیگری شد. از مهرماه سال جاری بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، بیم توقیف کشتی‌های ایران و بازرسی آنها وجود دارد. با این حال، برخی از کارشناسان و البته مقامات رسمی کشور عنوان کرده‌اند که تحریم‌های سازمان ملل مربوط به صنعت نفت نیست و بازرسی و توقیف کشتی‌های مربوط به محموله‌های مشکوک است و توقیف نفتکش‌های ایرانی در قطعنامه‌ها آورده نشده است. این در حالی است که منابع بین‌المللی از جمله رویترز، نفتکش ونزوئلایی توقیف‌شده در دریای کارائیب به نام اسکیپر را حامل نفت ایران و ونزوئلا می‌دانند.

همان‌طور که پیداست، پس از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، فشارها بر ایران افزایش یافته است و با توجه به سیاست‌های ترامپ مبنی بر تحت فشار قراردادن کشورهای نفتی غیرهمسو، بیم آن می‎‌رود که فشارها بر ایران افزایش یابند. با توجه به این که ونزوئلا در تلاش است تا با بالابردن تخفیف‎‌های نفتی همچنان صادرات خود به چین را تداوم بخشد، این احتمال وجود دارد که ایران مجبور باشد تخفیف‎‌های نفتی خود را برای کاهش نیافتن صادرات خود به چین افزایش دهد. با افزایش تخفیف‌های نفتی ایران و البته تداوم توقیف نفتکش‌ها، وضعیت صادرات نفت ایران سخت‌تر از گذشته می‌شود.

با کنار هم قراردادن تکه‌هایی از این پازل نفتی می‌توان گفت که وضعیت صادرات نفت ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اما شرایط اقتصادی ایران، دلار بیش از 130 هزار تومانی، افزایش هر روزه قیمت کالاهای اساسی و تلاش‌های دولت برای کاهش یارانه‌ها نشان از آن دارد که دلارهای نفتی آن‌طور که باید وارد اقتصاد کشور نشده‌اند یا وضعیت صادرات نفت ایران مطلوب نیست. با توجه به این شرایط و محاصره نفتی ونزوئلا، می‌توان گفت همین سیاستی که در برابر ونزوئلا در پیش گرفته شده، به نوعی دیگر در برابر ایران نیز در پیش گرفته شده است. به بیان دیگر، شاید رویکرد ترامپ به کشورهایی چون روسیه، ونزوئلا و ایران شباهت‌هایی داشته باشد و این شباهت‌ها به طور عمده به فشارها بر فروش نفت 

مرتبط هستند.