یک کارشناس حوزه معدن:
سرمایه‌گذاری در اکتشاف معادن ناچیز است
یک کارشناس حوزه معدن بیان کرد: بخشی از ذخایر سنگ‌آهن در خاک افغانستان قرار دارد بنابراین در کشور ما تعداد زیادی کارخانه‌های فرآوری (پِلنت) وجود دارد که با کمبود خوراک مواجه‌اند طبیعتاً، در شرایطی که امکان سرمایه‌گذاری در معادن کشورهای همسایه مانند افغانستان فراهم شود، می‌توان خوراک کافی برای این کارخانه‌ها تأمین کرد و حداقل نیاز آن‌ها را برطرف نمود.
حسن یحیوی در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین، با عنوان اینکه سرمایه‌گذاری در بخش معدن به‌ویژه در غیاب منابع نفت و گاز می‌تواند تأثیرات مثبتی بر رشد اقتصادی پایدار و اشتغال داشته باشد، تاکید کرد: باید توجه داشت که وابستگی بیش‌ازحد به منابع طبیعی، چه نفت و چه سایر منابع طبیعی، چالش‌هایی را برای اقتصاد ایجاد می‌کند؛ در ادبیات اقتصادی، پدیده‌ای تحت عنوان «بیماری هلندی» یا «نفرین منابع» وجود دارد که می‌تواند حتی در بخش معدن، به‌ویژه در حوزه سنگ‌آهن، بروز پیدا کند اما با این حال، ایران در بخش معدن با این مشکل مواجه نیست، برخلاف بخش نفت که با این عارضه دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ دلایل متعددی برای این تفاوت وجود دارد، از جمله اینکه درآمدهای نفتی با درآمدهای معدنی تفاوت ساختاری دارند، به‌علاوه، بخش معدن به‌دلیل آنکه بخش عمده‌ای از تولیدات آن از مرحله استخراج تا فرآوری و تبدیل به محصولات مختلف، به‌ویژه در صنعت فولاد، در داخل کشور مصرف می‌شود، از عوارض بیماری هلندی مصون مانده است؛ این زنجیره که در بخش‌های پایین‌دستی خود تا حدی مبتنی بر فناوری و تکنولوژنیز هست، نه‌تنها اشتغال‌زا است بلکه می‌تواند رشد اقتصادی نسبتاً پایداری را نیز رقم بزند.
او درباره چالش‌های تأمین مالی پروژه‌های معدنی و صنعتی، اظهار داشت: این موضوع نباید صرفاً به تأمین مالی محدود شود، بلکه باید به‌عنوان یک بسته جامع مورد بررسی قرار گیرد که ابتدا اقتصاد کلان و سپس این صنعت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به بیان دیگر، ابتدا باید تصویر کلان اقتصادی را در نظر گرفت؛ چراکه وقتی از سرمایه‌گذاری صحبت می‌شود، تمامی سرمایه‌گذاران اعم از خصوصی، نهادی یا دولتی، به نرخ بازگشت سرمایه و هزینه‌های آن توجه ویژه دارند.
مدیر مجامع شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات افزود: چالش بعدی، موضوع یوتیلیتی‌ها (برق، گاز و آب) است؛ کمبود این منابع و قطعی‌های مکرر، به‌ویژه در برق و گاز، برنامه‌ریزی تولید شرکتها را با مشکلات جدی مواجه کرده و حاشیه سود را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده است؛ بررسی صورت‌های مالی شرکت‌های معدنی و صنعتی نشان می‌دهد که این کاهش سود در بسیاری از آن‌ها رخ داده است که اگر این سودها را با قیمت‌های پایه سال ۱۴۰۰ مقایسه کنیم، کاهش واقعی سود حتی مشهودتر است.
یحیوی در خصوص اکتشافات جدید گفت: فعلاً فعالیت گسترده‌ای صورت نگرفته است؛ البته برخی شرکتها در حال سرمایه‌گذاری در این زمینه هستند؛ طبق آمار منتشرشده توسط مرکز آمار ایران در طرح آمارگیری از معادن در حال بهره‌برداری در سال ۱۴۰۲، در حوزه استخراج سنگ آهن تنها ۶ درصد رشد در ارزش سرمایه‌گذاری مشاهده شده است؛ در مجموع، کل سرمایه‌گذاری در بخش معدن (اعم از سنگ آهن و سایر معادن) رشد حدود ۸.۳ درصدی داشته است بنابراین از مجموع ۱۴۴ هزار میلیارد ریال ارزش سرمایه‌گذاری انجام‌شده در سال ۱۴۰۲، حدود ۷۲ درصد مربوط به ماشین‌آلات بوده و تنها ۵ درصد آن به توسعه و اکتشاف اختصاص یافته است که این ارقام به‌روشنی گویای آن است که در بخش بالادستی، به‌ویژه در حوزه سنگ آهن، با کمبود سرمایه‌گذاری مواجه هستیم.
او ادامه داد: در حال حاضر سهام‌داران فعلی شرکتها با مشکلات مالی مواجه هستند و نرخ بهره بالا و ریسک‌های پروژه‌ها، سرمایه‌گذاری را دشوار کرده است. بنابراین یکی از بهترین روش‌ها، استفاده از شرکتها یا صندوق‌های پروژه است؛ این روش به دلیل شفافیت در هزینه‌ها، درآمدها و نظارت نهادهایی مانند سازمان بورس، اطمینان سرمایه‌گذاران را جلب می‌کند اما با این حال، تجربه برخی صندوق‌های پروژه در ایران نشان می‌دهد که به دلیل هزینه‌های بالای پول، کمبود یوتیلیتی‌ها و خوراک، و افزایش ریسک‌ها، این پروژه‌ها از اهداف اولیه خود فاصله گرفته‌اند بنابراین سهام‌داران نهادی مجبور به تأمین مجدد سرمایه می‌شوند و هدف جذب نقدینگی سرگردان جامعه محقق نمی‌شود که اگر این مسائل مدیریت شوند، شرکت‌های پروژه همچنان بهترین روش برای تأمین مالی هستند.
دیدگاه تان را بنویسید