واکنش کارشناس انرژی به اظهارات بیگی‌نژاد درمورد میدان گازی موردمناقشه:
ادعای نبود ذخایر قابل‌توجه در «آرش»، چشمپوشی از منافع ملی است
رامتین موثق
اقتصاد حاکم بر جهان بر پایه رقابت است، رقابت برای کسب سود بیشتر، رقابت برای برداشت و بهره‌برداری بیشتر و ... . حتی اگر دولت‌ها ادعای همکاری داشته باشند باز منطق همکاری آنها بر پایه رقابت است. وضعیت همکاری در میادین مشترک نفتی و گازی نیز چنین است. برای ایران این رقابت به تجربه‌ای تلخ تبدیل شده است و به اعتقاد برخی کارشناسان کشورهای منطقه و شریک ایران، منابع این میادین را به تاراج برده‌اند.
به نظر می‌رسد برخی مقامات به عدم توانایی ایران برای این رقابت واقف شده‌اند. در اظهاراتی تازه یکی از اعضای کمیسیون انرژی مجلس بیان کرده است که حجم ذخایر میدان آرش مشخص است و به میزانی نیست که کشورها بخواهند بر سر آن مجادله کنند. راه‌حل موضوع، مذاکره است.
هادی بیگی‌نژاد در گفتگو با ایلنا درباره بیانیه اخیر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در خصوص مالکیت میدان آرش اظهار داشت: طبق آخرین توافقی که بین ایران و عربستان شکل گرفت؛ مقرر شد هر دو کشور در این باره با هم مذاکره کنند، زیرا بدون صحبت کاری پیش نمی‌رود. او افزود: هر سه کشور ایران، کویت و عربستان ادعاهایی بر سر این میدان دارند و در واقع اکنون میدان آرش سیاسی شده و کشورها روی آن مانور می‌دهند، ضمن اینکه میدان ذخایر زیادی ندارد که کشورها بخواهند روابط خود را تحت‌الشعاع آن قرار دهند.
این اظهارات نشان‌دهنده ضعف ایران برای ادامه رقابت است و از موضع ضعف و مذاکره، و نه احقاق حق خود بر این میادین، با کشورهای همسایه وارد شده است. کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در بیانیه‌ای از این ضعف ایران سوءاستفاده کرده و مدعی شدند تنها عربستان سعودی و کویت حق بهره‌برداری از میدان گازی آرش را دارند.
وزارت خارجه کشور نیز درباره این بیانیه اظهار کرده بود: بر اساس مذاکرات دوجانبه خود با دولت کویت و سوابق مذاکراتی، همواره بر همکاری دوستانه و سازنده در حوزه انرژی از جمله در منطقه «آرش» تاکید کرده است؛ بدون تردید، رفتارهای مبتنی بر توجه به منافع و مصالح مشترک، می‌تواند زمینه‌های مناسب همکاری‌های منطقه‌ای را فراهم کند.
اما چه عواملی ایران را در رقابت با شرکا به این اندازه ضعیف کرده است؟
دولت به فکر افزایش قیمت نیست
درحالی‌که ایران با موضع ضعف از ذخایر میدان آرش چشمپوشی می‌کند، ناترازی گاز در کشور موج می‌زند. البته راهکار دولت همواره تکذیب وجود ناترازی و سپس گذاشتن این ناترازی به حساب دولت گذشته است.
دیروز معاون وزیر اقتصاد اظهار داشت: ریشه ناترازی انرژی مزمن است و سیاست‌های درازمدت برای اصلاح این ناترازی‌ها در دستور کار دولت قرار دارد و تنها راه را اصلاح قیمت نمی‌دانیم. به گزارش ایلنا، علی روحانی در نشست خبری همایش «اقتصاد ایران و اصلاح ساختارها، رفع ناترازی‌ها و نقش‌آفرینی نوین در عرصه بین‌الملل»، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا تغییر و افزایش قیمت انرژی برای رفع ناترازی‌های موجود نتیجه این همایش خواهد بود، اظهار داشت: این همایش برای سیاست‌های کوتاه مدت نیست بلکه تبیین مسیر برای رفع ریشه‌های چند ده ساله است و البته راه حل چند ساله خواهد داشت و نباید راهکارها را به اصلاح قیمت در کوتاه مدت تقلیل دهیم، چراکه ریشه ناترازی انرژی مزمن است و سیاست‌های دراز مدت برای اصلاح این ناترازی‌ها در دستور کار دولت قرار دارد و تنها راه را اصلاح قیمت نمی‌دانیم.
او افزود: یک محور مهم، اصلاح ساختار نظام تصمیم‌گیری اقتصاد ایران است و آنچه حرکت خودروی اقتصاد ایران را بهبود می‌بخشد جانمایی دوباره و نیاز به گفتگو برای نقش‌آفرینی جدید اقتصاد ایران در عرصه بین‌المللی است.
اما آنطور که از اظهارات روزهای گذشته مقامات از جمله وزیر کشور برمی‌آید این است که دولت دوباره قصد افزایش قیمت حامل‌های انرژی را دارد. آیا می‌توان به این اظهاراتی که فعلا افزایش قیمت را تکذیب می‌کند، اعتماد کرد؟
نباید از منابع ملت چشمپوشی کرد
یک کارشناس انرژی در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره اظهاراتی مبنی بر نبود ذخایر قابل‌توجه در میدان مشترک گازی آرش عنوان کرد: این اظهارات بی‌معنی است. هرچقدر ذخیره هم وجود داشته باشد، متعلق به ملت ایران است و باید از آن صیانت و برای برداشت آن برنامه‌ریزی شود.
مرتضی بهروزی‌فر تاکید کرد که با توجه به برنامه‌های توسعه و برنامه‌های بودجه اولویت توسعه با میادین مشترک است.
او افزود: اگر از میادینی که صرفا متعلق به ایران است برداشت نشود، به هرحال منابع آن باقی می‌ماند اما در میادین مشترک اگر برداشت نشود طرف مقابل برداشت می‌کند و ذخایر آن تمام می‌شود.
این کارشناس اقتصاد انرژی درباره همکاری ایران با کشورهای دیگر در میادین مشترک اظهار کرد: در حوزه‌های مشترک چیزی به نام همکاری مشترک وجود ندارد قانونی برای این کار وجود ندارد. مگر اینکه کشورها برای برداشت مشترک توافق کنند.
بهروزی‌فر ادامه داد: قانون بین‌المللی وجود ندارد که کشورها را به اینکه در یک حوزه مشترک چطور همکاری کنند، ملزم کند. در شرایطی کشورها به این دلیل که این تولید را حفظ کنند و حداکثر بهره‌برداری را داشته باشند، با هم توافق می‌کنند. نمونه این همکاری در پارس جنوبی است.
او تصریح کرد: در میادین مشترک ایران به منابع مالی، تکنولوژی و دانش فنی دسترسی ندارد و طرف‌های مقابل به تمام این منابع دسترسی دارند، با تمام توان برداشت می‌کنند و از قدرت‌های تولید و صادرات انرژی دنیا هستند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه تمام عوامل فوق به دلیل تحریم‌ها است، بیان کرد: تحریم باعث شده ایران به منابع، سرمایه، تکنولوژی و دانش فنی و تجهیرات دسترسی نداشته باشد.
بهروزی‌فر خاطرنشان کرد: اگر تحریم‌ها وجود نداشته باشد شرکت‌های معتبر بین‌المللی می‌توانند با ما همکاری کنند که افزایش تولید داشته باشیم.
روند تولید و مصرف تغییر نکرده است
این کارشناس انرژی درباره ربط دادن ناترازی گاز به چارچوب گذشته، تاکید کرد: مگر چندسال از عمر دولت فعلی می‌گذرد که بتواند روندی را تغییر دهد؟ زمانی به گردن دولت قبل و گاه رژیم گذشته می‌اندازند.
بهروزی‌فر افزود: مشکلاتی که سابقا به دلیل تحریم‌ها ایجاد شده بود امکان تامین مالی و تکنولوژی و ورود شرکت‌های خارجی را ایجاد نکرد و توسعه‌‌ای در زمینه تولید گاز رخ نداد.
او تصریح کرد که اگر در بر همین پاشنه بچرخد نه تنها افزایش تولید نخواهیم داشت بلکه با افزایش مصرف، ناترازی بدتر خواهد شد.
این کارشناس انرژی درباره علل کاهش تولید و افزایش مصرف اظهار کرد: با توجه به اینکه ذخایر گاز افت سالانه دارند به تدریج تولید آنها کمتر خواهد شد و مصرف هم طبق روند گذشته افزایشی است. زیرا سیاستی در بهینه‌سازی مصرف اعمال نشده.
بهروزی‌فر درباره احتمال افزایش قیمت حامل‌های سوخت گفت: مسلما نشانه‌های افزایش حامل‌های انرژی مشاهده می‌شود. دولت دچار مشکلات عدیده مالی است و چاره‌ای جز افزایش قیمت حامل‌های انرژی و مخصوصا بنزین ندارد.
او در پایان درباره تاثیر راهکار قیمتی بر مصرف خاطرنشان کرد: مسئله افزایش قیمت هیچ تاثیری بر ناترازی نخواهد داشت. در مورد بنزین تجربه‌های سابق افزایش قیمت تاثیری بر کاهش مصرف بنزین نداشت. تنها با این کار، متناسب با افزایش قیمت حامل‌های انرژی، افزایش تورم خواهیم داشت.
سوتیتر: مرتضی بهروزی‌فر در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی»: هرچقدر ذخیره در میادین مشترک وجود داشته باشد، متعلق به ملت ایران است و باید از آن صیانت و برای برداشت آن برنامه‌ریزی شود؛ زیرا اگر از میادینی که صرفا متعلق به ایران است برداشت نشود، به هرحال منابع آن باقی می‌ماند اما در میادین مشترک اگر برداشت نشود طرف مقابل برداشت می‌کند و ذخایر آن پایان می‌یابد
سوتیتر: یک کارشناس انرژی: نشانه‌های افزایش حامل‌های انرژی در اقتصاد امروز ایران مشاهده می‌شود. دولت دچار مشکلات عدیده مالی است و چاره‌ای جز افزایش قیمت حامل‌های انرژی و مخصوصا بنزین ندارد
دیدگاه تان را بنویسید