شگفتی‌های تبلیغات نفتی دولت سیزدهم ادامه دارد!
تکذیب توافق «هنگام» از سوی شریک استراتژیک
هانیه عسگری
هنوز صدای کف زدن‌های مکرر حامیان دولت سیزدهم از توافق نفتی ایران و عمان نخوابیده بود که دولت پادشاهی عمان توافق بر سر هنگام را تکذیب کرد. به نظر میرسد دولت سیزدهم یکی از عجیب‌ترین دیپلماسی‌ها در حوزه نفت را برگزیده است.
وزارت نفت حالا به سیبل مهم منتقدان و کارشناسان تبدیل شده است. ادعاهای وزارت نفت در آستانه یک سالگی دولت سیزدهم حالا از شمار بیرون رفته است. وزارت نفت اوایل فرودین ماه بود که اعلام کرد تولید نفت ایران افزایش یافته است.
در اولین روزهای فروردین وزارت نفت اعلام کرد ظرفیت تولید گاز طبیعی کشور نزدیک به یک میلیارد مترمکعب و ظرفیت تولید نفت ایران نزدیک به ۳ میلیون و ۸۰۰ تا ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه است و همه آن از سوی متخصصان، کارکنان و شرکت‌های توانمند داخلی انجام می‌شود.
در این بین چشم‌انداز ظرفیت تولید روزانه ۴ میلیون بشکه نفت خام در سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار گرفته و آن‌طور که محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده یکی از اولویت‌های جمع‌آوری گازهای مشعل میدان‌های غرب کارون، آزادگان شمالی و جنوبی، یادآوران و بخشی از میدان دارخوین تا پایان نیمه نخست امسال است. از سوی دیگر گفته می‌شود درآمدهای نفتی ایران افزایشی قابل‌توجه را تجربه کرده و مشکلی برای وارد کردن درآمدهای نفتی به کشور نیز وجود ندارد.
بسیاری از کارشناسان نیز در این میان می‌پرسند اگر درآمدهای نفتی افزایش چشمگیر یافته و ایران بدون مشکل می‌تواند درآمدهای نفتی را وارد کشور کند، چرا نمود این گشایش در بازار ارز و اقتصاد کشور روشن نیست؟
داستان هنگام چه بود؟
میدان نفتی هنگام، تنها میدان مشترک میان ایران و عمان است. عمان، شریکی استراتژیک برای ایران محسوب می‌شود. عمان در طول چهل سال گذشته بجز سه سال ابتدایی انقلاب ایران در ۱۳۵۷ شمسی، همواره روابط خوبی با ایران داشته و در وقایع و بحران‌های مختلف بین ایران و کشورهای غربی به عنوان میانجی ساکت عمل کرده است. سلطان قابوس پس از انقلاب ایران برای اولین بار بعد از انتخابات سال ۱۳۸۸ به عنوان رئیس دولت به ایران آمد تا بتواند از بسته شدن سفارت انگلیس جلوگیری کند. همچنین عمان در ادامه مذاکره هسته‌ای ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا نقش مؤثری داشت.
اوایل خرداد ماه سید ابراهیم رئیسی سفری یک روزه به عمان داشت. طبق خبر رسمی در سفر رئیس‌جمهور به عمان، ۱۲ سند همکاری با حضور مقامات ارشد دو کشور ایران و عمان امضا شد.
این اسناد که در حوزه‌های انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری‌های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی بود توسط وزرای امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، راه و شهرسازی و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران و همتایان عمانی آنها به امضا رسید.
خبر رسمی منتشر شده از سوی وزیر نفت نیز نشان داد که وی توافق ایران و عمان بر سر هنگام را قطعی دانسته است. اوجی در این خصوص گفته است: در طی جلسات مذاکرات با عمان به توافق رسیدیم که میدان مشترک هنگام در قالب یک کمیته فنی مشترک توسعه پیدا کند.
موضع وزیر نفت
وزیر نفت در گفتگو با صدا و سیما درباره دستاورد‌های سفر رئیس‌جمهور به عمان عنوان کرد: یکی از محور‌های توافق با عمان در حوزه انرژی مربوط به صدور خدمات فنی و مهندسی در بالادست و پایین‌دست صنعت نفت بود.
وی گفت: ایران و عمان یک میدان مشترک نفتی و گازی به نام میدان هنگام دارند که این میدان تنها میدان مشترک دو کشور است.
اوجی افزود: در طول جلسات مذاکرات به توافق رسیدیم که این میدان در قالب یک کمیته فنی مشترک توسعه پیدا کند. هنگام اولین میدانی است که ایران با کشور همسایه به صورت مشترک اقدام به توسعه می‌کند.
وزیر نفت گفت: امیدوارم باب این موضوع باز شود که توسعه سایر میادین مشترک نیز با همکاری کشورهای همسایه صورت پذیرد.
وی گفت: در حوزه احداث پتروپالایشگاه‌ها و تاسیسات گازی نیز توافقات خوبی انجام شد. «محمد بن حمد الرمحی»، وزیر انرژی و معدن این کشور نیز درباره این توافق سخنانی گفته بود.
واکنش عمان چه بود؟
وزارت انرژی و معدن عمان در بیانیه‌ای گفت که رایزنی‌ها و گفت‌وگوها درباره میدان نفتی-گازی «هنگام / بُخا» هنوز به توافق بر سر جزئیات از جمله سهم طرفین، منجر نشده است.
وزارت انرژی و معدن عمان با صدور بیانیه‌ای در صفحه رسمی خود در توئیتر سخن «محمد بن حمد الرمحی» وزیر انرژی و معدن این کشور را تکذیب کرد و گفت که هیچ توافقی با ایران در خصوص تقسیم سهم دو طرف از میدان گازی مشترک «هنگام» که در عمان با نام «غرب بخا» شناخته می‌شود، صورت نگرفته است.
در این بیانیه آمده است که این میدان نفتی در بستر دریا میان عمان و جمهوری اسلامی ایران واقع شده و از جانب عمان مشرف به استان «مسندم» است. بخش ایرانی این میدان نفتی «هنگام» و بخش عمانی آن «غرب بخا» است و عمان از سال ۱۹۸۵ اقدام به برداشت از این میدان نفتی می‌کند.
وزارت انرژی و معدن عمان افزود: در ارتباط با چگونگی توسعه مشترک میدان نفتی و توزیع سهم هر کشور، از مدت‌ها پیش، رایزنی‌ها و گفت‌وگوهایی در جریان بوده، اما هنوز به توافق منجر نشده است.
در این بیانیه تأکید شده که وزارت انرژی و معدن عمان اخیرا در هیچ نشست فنی یا مذاکرات تجاری در رابطه با این میدان نفتی حضور نیافته و از این رو هرگونه توافقی برای توزیع سهم میان شرکا تکذیب می‌شود.
این وزارتخانه همچنین نوشت که برای بهره‌برداری بیشتر از این میدان گازی، باید در خصوص توسعه مشترک آن توافق صورت گیرد.
«محمد بن حمد الرمحی»، وزیر انرژی و مواد معدنی عمان شنبه گذشته به خبرگزاری رسمی این کشور گفته بود که مسقط و تهران به دنبال توسعه میدان نفتی هنگام در مرز دریایی بین دو کشور هستند و ایران و عمان بر توسعه این میدان به گونه‌ای که با استخراج بیشتر آن، منافع و کاهش خسارات به نفع هر دو طرف باشد، توافق کرده‌اند.
وزارت نفت زیر علامت سوال
به نظر میرسد سوالات متعددی از وزارت نفت وجود دارد اینکه افزایش درآمدهای نفتی چرا نمودی در اقتصاد ندارد و از سوی دیگر مشتریان جدید نفتی ایران چه کسی هستند؟ در حالی که وزارت نفت حتی قررادادهای توسعه‌ای نفت را محرمانه اعلام کرده و به استناد همان محرمانگی از اعلام میزان صادرات نفت و حجم درآمدهای نفتی خودداری می‌کند، چطور در مورد کشوری دوست که روابط دیپلماتیک قوی با ایران دارد چنین خبری را منتشر کرده است تا تکذیب این خبر عزت ایران را به نوعی زیر علامت سوال بزرگی قرار دهد؟!
عمان اعلام کرده است در ارتباط با چگونگی توسعه مشترک میدان نفتی و توزیع سهم هر کشور، از مدت‌ها پیش، رایزنی‌ها و گفت‌وگوهایی در جریان بوده، اما هنوز به توافق منجر نشده است
دیدگاه تان را بنویسید