تورم، طعم غالب سفرة یلدا

ایمان ربیعی

 تورم چند سالی است تاثیر خود را در سفره‌های یلدایی و عید خانوارهای ایرانی نشان می‌دهد؛ اما امسال بیش از هر زمان دیگر افزایش قیمت آجیل و میوه، خانواده‌ها را شوکه کرده است.

 گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد برعکس سال‌های گذشته، حتی فرارسیدن شب یلدا نیز بازار میوه‌فروشی‌ها و شیرینی‌فروشی‌ها را داغ نکرده است. رییس اتحادیه میوه و تره‌‌بار نیز کاهش شدید فروش میوه و تره‌بار را تایید کرده و گفته است حجم میوه در سبد خانوار آب رفته و ایرانی‌ها کمتر از قبل میوه می‌خرند و می‌خورند. بسیاری از کسانی که برای خرید میوه نیز به میوه‌فروشی‌ها مراجعه کرده بودند، از توان پایین خود و قیمت بالای میوه گلایه داشتند .

 زنی خانه‌دار در منطقه عباس‌آباد در پاسخ به سئوال خبرنگار ما مبنی بر اینکه ملزومات شب یلدا را چطور مهیا کرده‌اید؟ گفت: چند سالی است تلاش کردیم آجیل نخریم تا بلکه ارزان شود، اما می‌بینیم سال به سال گران‌تر می‌شود و حسرت خرید آجیل به دلمان مانده از این رو تصمیم گرفتیم امسال حجم کمی آجیل بخریم .

 وی با اشاره به شیوع کرونا گفت: در این دو سال با این‌که دورهمی و مهمانی نداشتیم اما واقعا بیش از سال‌های گذشته به دردسر افتادیم تا میوه و شیرینی بخریم، این حجم گرانی با زندگی ما نمی‌سازد و ما واقعا به خرید دانه‌ای میوه، آن هم به صورت گزینشی روی آورده‌ایم.

 مردی جوان نیز با تایید حرف‌های وی گفت: من هم تنها به خرید انار و هندوانه و تخمه بسنده کرده‌ام چرا که اگر بخواهم سفره‌های ان چنانی بیندازم، باید نصف حقوق یک ماه را از دست بدهم.

 دور تا دور میوه‌فروشی هندوانه‌های گرد و بیضی چیده شده بود . انار و خرمالو نیز به شکلی تزیین شده در دسترس مشتریان قرار داشت؛ اما میوه‌فروش با اشاره به اینکه واحد صنفی‌اش در منطقه متوسط رو به خوب شهر قرار دارد، گفت: در این منطقه هر متر خانه بین 40 تا 50 میلیون تومان است، آن وقت خیلی‌ها قدرت خرید میوه ندارند، دو سه تا انار می‌خرند و دو سه تا خرمالو. در حالی که قبلا بازار شب یلدا بازار داغ ما محسوب می‌شد و از مدت‌ها قبل تدارک می‌دیدیم .

 وی گفت: شنیده‌ام که همکاران ما در اتحادیه گفته‌اند کمبودی از بابت میوه و تره‌بار نیست، حرفشان درست است چون حجم خرید بسار کمتر از سال‌های گذشته است و این کسادی، درآمد ما را نیز به شدت کاهش داده است.

قیمت‌ میوه‌های یلدایی نیز در سطح شهر تفاوت داشت اما در مناطق میانی شهر قیمت یکی از نشانه‌های مهم سفره یلدا یعنی هندوانه در بازه قیمتی کیلویی ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان اعلام شد. وزن هر عدد هندوانه به طور میانگین ۴ کیلوگرم است که در نتیجه خرید یک عدد هندوانه برای شب یلدا ۵۰ هزار تومان آب می‌خورد.

ازگیل یکی دیگر از اصلی‌ترین میوه‌های سفره یلدا است که این روزها با نرخ‌های نجومی در بازار خرید و فروش می‌شود و ۶۰۰ گرم آن در بازار ۱۵۷ هزار تومان قیمت خورده است.

میوه‌های زمستانی نیز در ظرف میوه شب یلدا گنجانده می‌شوند؛ هر کیلوگرم پرتغال در بازار در بازه قیمتی ۱۸ تا ۴۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود و هر کیلوگرم کیوی نیز ۲۸ تا ۳۸ هزار تومان قیمت دارد و هر کیلوگرم موز در بازه قیمتی ۳۲ تا ۳۸ هزار تومان خرید و فروش می شود و هر کیلوگرم خیار نیز ۱۱ تا ۱۳ هزار تومان قیمت دارد. انار نیز به قیمت 15 تا 40 هزار تومان، بسته به نوع میوه عرضه می‌شود.

مردم شیرینی را فراموش کرده‌اند

 یک شیرینی‌فروش در منطقه حسینیه ارشاد به خبرنگار ما گفت: ما امسال کیک یلدایی نزدیم و ترجیح دادیم کیک را بر اساس سفارش بزنیم تا روی دستمان نماند.

 او با تاکید بر اینکه حجم فروش شیرینی نه فقط در شب یلدا که در همه سال کاهش یافته است، گفت: متاسفانه مردم شیرینی خریدن را فراموش کرده‌اند. کسی سراغ شیرینی نمی‌آید. کرونا از یک سو در دو سال اخیر صنف ما را تحت‌فشار قرار داد و از سوی دیگر شاهد این هستیم که مردم به دلیل کاهش قدرت خرید اصلا نمی‌توانند شیرینی بخرند.

حساب‌های انگشتی نشان می‌دهد خرید ملزومات یلدا برای خانوارهای ایرانی بین 600 تا 750 هزار تومان تمام می‌شود که برای بسیاری از خانوارها هزینه بالایی است. این محاسبه بر مبنای خانوار چهار نفری صورت گرفته است

 به گفته وی حجم فروش شیرینی از متوسط یک کیلو به نیم کیلو کاهش یافته است.

بر اساس اعلام اتحادیه شیرینی قیمت عرضه هر کیلوگرم شیرینی‌ تر ۷۸ هزار تومان، هر کیلوگرم شیرینی دانمارکی ۶۵ هزار تومان، هر کیلوگرم شیرینی زبان و پاپیونی ۶۵ هزار تومان و قیمت کیک یزدی نیز ۴۹ هزار تومان بوده و این نرخ‌ها برای واحدهای درجه‌یک است.

به گفته شیرینی‌فروشان و آجیل‌فروشان حجم خرید آجیل بسیار اندک بوده و حتی بسیاری از افراد تخمه را نیز به دلیل قیمت بسیار بالا نخریده‌اند.

 مصطفی احمدی گفت: امسال به علت خشکسالی در ماه‌های مرداد و شهریور، ۵۰ تا ۶۰ درصد افت تولید داشتیم، اما با این وجود بازرگانان خارجی از کشورهایی مانند عراق و افغانستان، محصولات خشکبار و آجیل را از کشاورزان سر زمین خریدند و اخیرا هم بازرگانانی از کشورهای پاکستان و امارات به ایران آمدند و به روال سال‌های گذشته آجیل را از ایران خریدند.

رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار اضافه کرد: گرانی آجیل شب یلدا مربوط به دو عامل حضور بازرگانان خارجی و خشکسالی است که از چند ماه گذشته وجود داشته است، اما اکنون مردم به علت افزایش مصرف متوجه این گرانی شده‌اند.

احمدی به قیمت آجیل شب یلدا هم اشاره کرد و گفت: آجیل با باسلوق ۱۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان و آجیل بدون باسلوق ۱۸۰ تا ۲۷۵ هزار تومان باید توسط آجیل فروشان عرضه شود.

این در حالی است که آجیل درجه یک تا قیمت 400 هزار تومان در هر کیلو نیز عرضه می شود و همین ارقام سبب شده است بسیاری از افراد به داشتن میوه و شیرینی در سفره یلدایی بسنده کنند .

حساب‌های انگشتی نشان می‌دهد خرید ملزومات یلدا برای خانوارهای ایرانی بین 600 تا 750 هزار تومان تمام می‌شود که برای بسیاری از خانوارها هزینه بالایی است. این محاسبه بر مبنای خانوار چهار نفری صورت گرفته است.

 نرخ تورم در شرایط کنونی از 44 درصد فراتر رفته است و بالا بودن نرخ تورم طی سه سال اخیر فشار بر خانوارهای ایرانی را افزایش داده و سبب شده است قدرت خرید خانوار به شدت تحلیل برود .

 مراسمی چون شب یلدا و عید همواره به دلیل جمعی بودن و رفت و آمد برای خانواده‌های ایرانی هزینه‌بر تلقی می‌شد؛ اما در دو سال اخیر با وجود کاهش رفت و آمدها همچنان نرخ بالای تورم، سبب شده است برگزاری این دست مراسم برای بسیار از خانواده‌های متوسط و معمولی نیز دشوار باشد.