معامله‌گران دست از کار کشیدند؛
شوک در بازار خودرو در پی اعلام افزایش رسمی قیمتها
ایمان ربیعی
در حالی که بازار خودرو هنوز از خواب بهاری در سومین هفته فروردین ماه بیدار نشده، خبر افزایش رسمی قیمت، بازار را با شوک تازه روبرو کرد.
در شرایطی که ریزش قیمتها در بازار ارز و بازار سکه و طلا به واسطه تغییر جهت اخبار سیاسی در دو روز گذشته ملموس بوده است اما اعلام خبری به نقل از رئیس شورای رقابت در خصوص اتخاذ تصمیم جدید برای افزایش قیمت خودروهای تولیدی در کشور سبب شد بازار خودرو در شرایطی عجیب قرار گیرد. کاشانی‌نسب، نائب رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران، در گفتگو با نگارنده تاکید کردند که هنوز بازار خودرو در کشور راه نیفتاده از این رو خرید و فروش خودرو چندانی صورت نمی گیرد.
وی معتقد است: نمی‌توان درباره وضعیت بازار خودرو نظر مشخصی داشت. بازار در روز یکشنبه یکی از راکدترین روزهای خود را پشت سر گذاشت چراکه انتظار برای تعیین تکلیف قیمت خودرو در بازار بالا گرفته است.
شیوا چه گفت؟
رضا شیوا، رئیس شورای رقابت گفته است قیمت خودرو در بهار قطعی شده است.به گفته وی قطعاً در سه ماه نخست سال ۱۴۰۰، قیمت خودروهای داخلی تولید شده در کارخانه‌ها افزایش قیمت خواهد داشت چرا که در زمستان سال ۹۹ تورم ۱۴درصدی برای قیمت خودرو اعمال نشده است اما در بهار، میزان تورم بخشی به علاوه رقم تورم زمستان به قیمت خودرو اضافه خواهد شد. استناد وی به عدم افزایش قیمت خودرو در نیمه دوم سال گذشته است.
این مقام مسئول در این باره گفته است که در نیمه دوم سال گذشته به دلیل آنکه نرخ تورم خصوصاً در سه ماه پایانی سال پایین بود، شورا با افزایش قیمت خودرو موافقت نکرد اما در بهار امسال این اتفاق خواهد افتاد. سخنان شیوا سبب شد مسیر حرکت بازار خودرو از سایر بازارها جدا شود. در روز گذشته، قیمت طلا و سکه و ارز به واسطه تغییر فضای سیاسی حاکم بر ایران با نوسانات گسترده‌ای روبرو بودند.دیروز قیمت هر دلار آمریکا به کف کانال ۲۴هزار تومان رسید. از سوی دیگر قیمت یورو نیز به کف کانال ۲۸۰۰۰تومان تنزل کرد. قیمت انواع سکه تمام بهار آزادی نیز با کاهشی در محدوده ۴۰ تا ۵۰هزار تومان به نیمه کانال ۱۰میلیون تومان رسیده است. با این حال به نظر می‌رسد در شرایط کنونی بازار خودرو با جهش قیمتی مواجه گردد.
قیمت خودرو در بازار ایران در وضعیتی استثنایی است چرا که فاصله قیمتی خودرو در کارخانه با بازار رانت فزاینده‌ای را در اختیار کسانی که می‌توانند از کارخانه خودرو خریداری کنند، افزایش داده است. با این حال هر بار بحث افزایش قیمت خودرو در کارخانه مطرح می‌شود بلافاصله تاثیر آن در بازار خودرو نیز مشهود است. سال ۱۳۹۱ یکی از استثنائی‌ترین سال‌ها برای بازار خودرو در ایران بود. قیمت خودرو در این سال نوسانی بسیار شدید را تجربه کرد. افزایش قیمت خودرو در این مقطع زمانی بسیار محسوس بود به طوری که بسیاری از خریداران به قصد سرمایهگذاری و نه استفاده، نسبت به خرید خودرو اقدام می‌کردند. هر پراید دستگاه پراید که البته تولید آن در سال گذشته متوقف شده است، در همین سال افزایشی بیش از ۶۰ میلیون تومان را تجربه کرد چرا که در ماه‌های ابتدایی سال ۱۳۹۹ پراید در محدوده ۶۰ میلیون تومانی قیمت قرار داشت اما در ماه‌های پایانی سال در محدوده ۱۲۰ میلیون تومان و حتی بیشتر در بازار معامله شد. انتظار برای کاهش قیمت خودرو نیز سبب شده است که حجم خرید و فروش این بازار به شدت پایین باشد. بسیاری از فعالان بازار معتقدند به دلیل کاهش تقاضای مصرف خودرو به واسطه شروع کرونا از یک سو و همچنین به دلیل انتظار برای کاهش قیمتها از سوی دیگر بازار خودرو با کاهش شدید متقاضیان روبرو شده است و خودروی دست دوم به سختی در این بازار فروخته می‌شود .
تا قبل از دهه ۹۰ صنعت خودرو به عنوان دومین صنعت پیشران کشور شناخته می‌شد، اما در شرایط کنونی این صنعت به یکی از زیان‌ده‌ترین صنایع در ایران تبدیل شده است
اتهام همیشگی؛ دلالان مقصرند
قیمت خودرو در تعطیلات نوروزی نیز در آگهی‌ها و فایلهای اعلامی با افزایش همراه بود. این در حالی است که نائب رییس اتحادیه نمایشگاه‌داران به صراحت می‌گوید معامله‌ای در نوروز صورت نگرفته است. فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو نیز می‌گوید هنوز نمی‌توان مبنایی برای حرکت بازار خودرو اعلام کرد چون قیمت‌های اعلامی در بازار در تعطیلات نوروزی قیمت‌هایی واقعی و دقیق نیستند .
همه این عوامل سبب شده است برخی به این نکته استناد کنند که دلالان در تلاش هستند تا با قیمتسازی در فضای مجازی مانعی بر سر راه کاهش قیمت خودرو ایجاد کنند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد با توجه به همسویی فروشندگان با دستگاه تصمیمگیری مانند شورای رقابت، انتظار برای افزایش قیمت خودرو در بازار طی روزهای پیش رو منطقی باشد.
هر چند به صورت قانونی قیمت خودرو در سال گذشته دستخوش افزایش شد اما فاصله قیمت خودرو در کارخانه و بازار حل نشد و حتی ابزارهایی نظیر قرعه‌کشی و ... نیز نتوانستند زمینه را برای بهبود شرایط در بازار مهیا نمایند.
صنعت خودرو و زیان هنگفت
تا قبل از دهه ۹۰ صنعت خودرو به عنوان دومین صنعت پیشران کشور شناخته می‌شد اما در شرایط کنونی این صنعت به یکی از زیان‌ده‌ترین صنایع در ایران تبدیل شده است.
در شرایطی که خودروساز از نحوه فعالیت خود ناراضی است و مشتریان نیز قیمت خودرو را غیرواقعی می‌دانند و در برخی دورهها نسبت به عدم خرید حتی خودروی صفر اقدام می‌نمایند، قیمتها در آستانه افزایش دوباره است.
بررسی‌ها نشان میدهد در نیمه اول سال گذشته ایران خودرو با فروش مقداری ۱۸۸ هزار خودرو در شش ماهه اول سال ۱۳۹۹ و مبلغ فروش حدودا ۲۳ هزار میلیارد تومان، زیانی در حدود نه هزار میلیارد تومان محقق کرده است.
همچنین شرکت سایپا با فروش مقداری ۱۴۱ هزار خودرو در شش ماه اول و فروش تلفیقی ۱۰ هزار میلیارد تومان زیانی در حدود شش هزار میلیارد تومان محقق ساخته است.
اطلاعات و صورت‌های مالی منتهی به پایان آذر سال جاری سه شرکت خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو که در سایت کدال سازمان بورس منتشر شده نشان از زیان انباشته بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومانی سه شرکت یاد شده تا پایان فصل پاییز دارد، این در شرایطی است که زیان تولید نیز در بازه مذکور به مرز ۵/ ۱۶هزار میلیارد تومان رسیده است.
با این وصف به نظر می‌رسد افزایش دوباره قیمت خودرو در این فضا نتواند سودی برای کارخانه‌های خودروسازی به همراه داشته باشد چرا که تاثیر افزایش قیمت خودروی تحویلی کارخانه، افزایش ملایم قیمت خودرو در بازار خواهد بود که این امر سبب حفظ فاصله قیمت کارخانه تا بازار می‌شود.
فربد زاوه شرط خروج از بحران را اصلاح ساختار مدیریتی و قیمتگذاری خودرو و سپس رشد تولید میداند این در حالی است که رشد تولید مستلزم رفع تحریمهاست. به نظر می‌رسد فاز انتظار توام با رکود و گرانی فعلا در حوزه خودرو تداوم یابد.
دیدگاه تان را بنویسید