رپرها در کنار شجریان و علیزاده و شهید باکری

بهروز آقاخانیان

از وقتی حدود 20 سال پیش برای خرید کتاب کنکور برادر بزرگ‌ترم به میدان انقلاب رفتم تا امروز دو چیز برایم همیشه جالب بوده است. اول بساط کتاب‌های افست کنار خیابان و دوم بساط دست‌فروشانی که تصاویر شخصیت‌های شناخته‌شده را در تابلوهای کوچک بدون فریم کنار خیابان می‌فروشند. اغلب اوقات می‌ایستادم و نگاه می‌کردم که چه شخصیت‌های جدیدی به بساط این دست‌فروشان اضافه‌شده است. 

چند سالی است که هنرمندان رپ فارسی هم جای خود را در میان تابلوهای دستفروشان خیابان انقلاب باز کرده‌اند. اما رضا پیشرو، هیچ‌کس، بهرام یا قاف و رض چه وجه‌مشترکی با شاملو، ابی یا چگوارا و غلامحسین لطفی دارند؟ برای پیدا کردن جواب این سؤال شاید تحقیقی استاندارد باید انجام شود

علاوه بر نویسندگان بزرگ ایرانی، دانشمندان که پای ثابتشان بودند، از دوره‌ای به بعد خوانندگان معروف قبل از انقلاب به آنها اضافه شدند و بعد خواننده‌ها و بازیگران معروف خارجی. اما چند سالی است چهره‌های جدیدی جای خود را در میان این شخصیت‌ها باز کرده‌اند که هنرمندان رپ فارسی هستند. 

اما رضا پیشرو، هیچ‌کس، بهرام یا قاف و رض چه وجه‌مشترکی با شاملو، ابی یا چگوارا و غلامحسین لطفی دارند؟ 

برای پیدا کردن جواب این سؤال شاید تحقیقی استاندارد باید انجام شود، ولی به نظرم پاسخ در چهره‌هایی است که در این بساط‌ها هنوز حضور ندارند. 

چرا خبری از سلبریتی‌هایی نیست که این روزها در برنامه‌های تلویزیونی دعوت می‌شوند؟ مگر بهنام بانی طرفدار فراوان ندارد؟ یا رامبد جوان و مهران مدیری کجای این تصاویر هستند؟ چرا شجریان، لطفی، کلهر دیده می‌شوند، ولی علیرضا افتخاری، سالار عقیلی و حتی همایون شجریان حضور ندارند؟ حتی اگر تصویری از یک شهید جنگ ایران و عراق در معدود بساط‌هایی وجود دارد، این شهید باکری است یا در میان روحانیون تصویر طالقانی عمدتاً دیده می‌شود. 

درواقع می‌توان با تسامح نتیجه گرفت که چهره‌هایی که هرکدام به نحوی با گفتمان فرهنگی رسمی کشور که از صدا سیما، ارشاد یا دیگر نهادهای دولتی پشتیبانی می‌شوند و همسویی دارند در این میان این تصاویر دیده نمی‌شوند. همچنین این شخصیت‌ها باید چهره‌های ماندگاری باشند و محبوبیتشان مانند بسیاری از ستاره‌های پاپ محدود به چند سال نباشد. 

با این نتیجه‌گیری می‌توان توضیح داد که چرا در چند سال اخیر هنرمندان رپ هم به این بساط‌ها اضافه ‌شده‌اند.کسانی که در طول بیش از یک دهه با گفتمان رسمی همراه نشده‌اند، محبوب بوده‌اند و حالا می‌توان گفت در قلب و فکر تعداد زیادی از مردم ماندگار شده‌اند.