سعیده علیپور

دیروز به فهرست موارد تبریک و تهنیت‌‌ مدیران به یکدیگر، مورد جدیدی اضافه شد؛ تبریک برای قرار گرفتن در لیست تحریم‌ها!

در پی تحریم شهردار تهران توسط دولت بریتانیا؛ دیروز در جلسه علنی شورای شهر، رئیس و برخی اعضا بابت «مورد غضب  قرار گرفتن» علیرضا زاکانی «توسط دولت انگلیس» تبریک گفتند و آن را نمایانگر قابلیت و کارآمدی او و فعالیت موثرش در راستای نظام مقدس جمهوری اسلامی ارزیابی کردند. پرویز سروری، نایب‌ رئیس شورا این موضوع را «افتخار بزرگی برای مدیریت شهری تهران» دانست! و محمد آقامیری، رئیس کمیته عمران «قرار گرفتن در لیست تحریم‌ها را نشانه کارآمدی شهردار در جهت تقویت جمهوری اسلامی» توصیف کرد!

خود شهردار هم در جواب پرسش خبرنگاران در خصوص نگرانی از ایجاد مشکل در خرید تجهیزات شهری با همان لبخند تمسخرآمیز همیشگی‌اش گفت: «این مسئله این‌قدر بی‌ارزش است که حتی به آن فکر هم نمی‌کنم»!

واکنش شهردار البته به تحریم‌‌ها مسبوق به سابقه است. او حداقل سه با پیش از این اعلام کرده بود که تحریم‌‌ها سهم اندکی در ایجاد مشکلات و پروژه‌‌های شهری دارند. هر چند نقطه نظرات کارشناسان و برخی از اعضای فعلی و قبلی شورای شهر چندان منطبق بر ادعای شهردار نیست و این موضوع، مسبب بسیاری از مشکلات حال حاضر در خرید تجهیزات حوزه حمل و نقل شهری، مدیریت بحران، ایمنی شهری و ... به‌شمارمی‌آید. مواردی که فقدان آن، سهم قابل توجهی در کاهش سطح کیفی زندگی شهروندان شهرهای مختلف کشور؛ مخصوصا تهران داشته است که ظاهرا این موضوع از دید شهردار و برخی از اعضای شورای شهر اساسا حائز اهمیت نیست.

وقتی    تحریم   نعمت    شد

ایران سال‌هاست که با تحریم‌‌ها دست به گریبان است. تحریم‌‌هایی که در دهه‌‌های اخیر شکلی فزاینده به خود گرفت و بسیاری را نگران و عرصه اقتصادی را دستخوش تورمی عجیب کرد. هرچند در سال‌های نه چندان دور برخی از جریان‌‌های سیاسی حاضر در قدرت، سعی داشتند تا با دیپلماسی موثر، از شدت این تحریم‌‌ها بکاهند، اما این تلاش‌ها دیری نپایید و عرصه سیاست خارجی به دست کسانی افتاد که تحریم‌ها را نعمت می‌دانستند. همسو با این دیدگاه در بسیاری از موارد منفعت‌طلبانه، در بخش‌‌های داخلی هم سهم تحریم در بسیاری از موارد ناچیز یا اساسا کتمان شد. 

اوایل سال گذشته شهردار تهران عنوان کرد که «در زمان مناظرات انتخاباتی گفتم که مشکلات کشور ۸۰ درصد به مدیریت و ۲۰ درصد به تحریم ارتباط دارد اما حالا قائلم که میزان تاثیر تحریم کمتر از این است. از زمان حضور در شهرداری متوجه شدم که چقدر می‌شود کار کرد و قبلی‌‌ها به بهانه تحریم کار نمی‌کردند».

هرچند گفته‌‌های او برای مقابله با تحریمی که به کشور تحمیل شده بود، دلگرم‌کننده می‌نمود، اما مقایسه آنچه او ادعایش را داشت با آنچه به واقع اجرا می‌شد؛ نشان می‌داد که معادلات در مدیریت کلانشهر بزرگی مثل تهران چنین هم ساده‌انگارانه نیست و عملا بسیاری از عرصه‌‌های خدمات عمومی در شهر به واسطه همین تحریم‌‌ها لنگ مانده و روز به روز هم وضعیت بدتری پیدا می‌کند.

هرچند شهردار مدعی بی‌اثر بودن تحریم‌هاست، اما مقایسه این ادعا با واقعیت؛ نشان می‌دهد که معادلات در مدیریت شهری چنین ساده‌انگارانه نیست و عملا بسیاری از عرصه‌‌های خدمات عمومی در شهر به واسطه همین تحریم‌‌ها لنگ مانده و روز به روز هم وضعیت بدتری پیدا می‌کند

 ۳۰  تا   ۴۰   درصد   ‌پله‌برقی‌ها مشکل   دارند

برخی معتقدند اغراق نیست اگر بگوییم نیمی از ‌پله‌برقی‌های تهران خراب است. موضوعی که برخی آن را به گردن تحریم و عدم دسترسی به قطعات برای تعمیر می‌اندازند.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران هم معتقد است حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد ‌پله‌برقی‌های تهران مشکل دارد.

چندی پیش هم جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر گفته بود: «در تهران ۱۱۹ پل عابر با ‌پله‌برقی وجود دارد و طی بررسی‌ها مجموعا ۵۷ دستگاه با نواقصی مواجه و ۱۵ پل به‌صورت کامل غیرفعال هستند. به عبارت دیگر، ۵۲ درصد پل‌ها سالم، ۳۵ درصد با کمی نقص و ۱۳ درصد کاملا غیرفعال هستند».

سال پیش سخنگوی شورای شهر تحریم و نبود قطعات یدکی را دلیل خاموشی ‌پله‌برقی عنوان کرد. زخمی که به اعتقاد کارشناسان امسال کاری‌تر از سال قبل شده است. چرا که قطعات فرسوده‌تر شده و سایه تحریم‌ها همچنان پابرجاست. با این تفاوت که با توجه به افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی، تعمیرات به نسبت سال‌های گذشته هزینه‌های گزاف‌تری خواهد داشت.

در پی تحریم شهردار تهران توسط دولت بریتانیا؛ دیروز در جلسه علنی شورای شهر، رئیس و برخی اعضا بابت «مورد غضب  قرار گرفتن» علیرضا زاکانی «توسط دولت انگلیس» تبریک گفتند و آن را نمایانگر قابلیت و کارآمدی او و فعالیت موثرش در راستای نظام مقدس جمهوری اسلامی ارزیابی کردند!

 الگوی جهان اسلام  از   ادعا  تا  عمل 

دیروز نرجس سلیمانی، یکی از اعضای شورای شهر تهران گزارشی ارائه کرد که نشان می‌داد، خدمات حمل و نقل در شهر تهران با بحران جدی روبروست. بحرانی که مشخصا به فرسودگی و از رده خارج شدن اتوبوس‌های شهری بازمی‌گردد که به سختی جایگزینی برای آنها تامین می‌شود.

او خطاب به زاکانی گفت: «اگر قبلاً مردم ۲۰ دقیقه منتظر اتوبوس می‌ماندند حالا گاهی تا یک ساعت یا یک‌ ساعت و نیم در صف‌های طولانی منتظر می‌مانند. آثار عملی وعده‌های مدیریت شهری در دسترس مردم قرار نگرفته یعنی محلی از اعراب برای مردم ندارد. این که می‌گوییم تا سال ۱۴۰۴ یا ۱۴۲۰ الگوی موفق جهان اسلام باشیم مشکل امروز مردم تهران را حل نمی‌کند».

شهردار   صورت مسئله    را پاک    می‌کند

علاوه‌بر مشکلات مربوط به پله‌برقی‌‌های معابر شهری و مترو، تحریم‌‌ها دامان عرصه‌های دیگری از خدمات شهری را هم گرفته است. از توسعه کند فرایند گسترش مترو شهر تهران گرفته تا کندی روند نوسازی ناوگان اتوبوس‌‌های شهری و آلایندگی صنایع شهری و خودروهای سبک و سنگین که به آلودگی شدید تهران انجامیده است. همچنین عدم توسعه حوزه بازیافت زباله‌‌های شهری و ده‌ها مورد دیگر را بسیاری نتیجه تحریم‌‌ها و عدم امکان نوسازی در این بخش‌‌ها توصیف می‌کنند. موضوعاتی که نه تنها در دوره مدیریت قبلی توفیقی نداشت که در دوران زاکانی هم برخلاف ادعاهای مطرح شده توفیقی 

حاصل نشد.

 با این حال به نظر می‌رسد روش شهردار تهران برای مواجهه با این موارد پاک کردن صورت مسئله است. کتمان ابر گاز متان بالای سر کهریزک تهران یا کتمان خرابی پله برقی‌‌ها از مواردی است که بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها را شگفت‌زده کرد.

آثار   انکارناپذیر   تحریم‌ها بر   سطح    نازل   خدمات   شهری

علاوه بر مطالعاتی که در شهرداری تهران انجام شده است، بسیاری از کارشناسان معتقدند محدودیت‌های ناشی از تحریم، شهرداری‌‌ها را در تامین مالی یا دسترسی به تجهیزات مورد نیاز در حوزه مدیریت بحران، ایمنی شهری، تجهیزات حمل و نقل و ترافیک و تجهیزات مربوط به ارتباطات و فناوری اطلاعات دچار مشکل می‌کند.

ابوالفضل قناعتی، عضو شورای شهر چهارم در خصوص آثار تحریم‌‌ها بر خدمات شهری گفته بود: «تحریم اثر زیادی بر حوزه حمل و نقل گذاشت. به ویژه در بحث خرید تجهیزات و زیرساخت‌‌های مترو که نیاز به تامین ارز داشت. تجهیزاتی مانند سیگنالینگ، هواکش‌‌ها‌، خرید اتوبوس، خرید واگن و... به سختی تامین می‌شد».

او به مشکلاتی که تحریم‌‌ها بر پروژه طبقاتی صدر گذاشت اشاره کرده و اظهار داشته بود که «‌بخش از تجهیزات لازم برای پل صدر و تونل نیایش با چالش رو به رو شد. در این دوره ما تلاش کردیم بخشی از بدهی‌‌هایی چین به ایران به صورت اتوبوس و واگن مترو وارد کشور شود که با وجود تلاش‌‌هایی که انجام شد به نتیجه نرسید و مشکلاتی که در حوزه حمل و نقل وجود دارد را می‌توان حاصل محرومیت‌‌ها دانست».

 از سوی دیگر برخی کارشناسان شهری نیز با قطعی خواندن اثر تحریم‌ها بر محدودیت‌ تامین مالی شهرداری یا دسترسی به تجهیزات مورد نیاز در حوزه مدیریت بحران، ایمنی شهری، تجهیزات حمل و نقل و ترافیک و تجهیزات مربوط به ارتباطات و فناوری اطلاعات، معتقدند که حتی روش‌‌هایی که این روزها برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌شود نه تنها باعث افزایش هزینه‌های آشکار و غیرآشکار می‌شود که سبب افزایش فساد سیستماتیک هم خواهد شد. موضوعی که هزینه آن باید از جیب شهروندان پرداخت شود و عملا آنها را با مشکلاتی پیچیده‌تر از قبل مواجه کند.