بر اساس تحقیقات نیویورک تایمز معلوم می‌شود که تحریم‌های واشنگتن نتوانسته است در سال گذشته میلادی جلوی صادرات نفت ایران به ارزش میلیارد‌ها دلار را بگیرد و از وجود شکاف عمیق در نحوه شبکه نظارتی ایالات متحده حکایت می‌کند.

به گزارش یورو نیوز؛ روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار گزارش تحقیقاتی خود مدعی شد که نظارت‌های ضعیف دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده باعث شده تا نفت‌کش‌های شبح‌گونه بتوانند با برخورداری از پوشش بیمه آمریکایی همچنان به بدنه حاکمیتی در ایران کمک مالی برسانند.

بنا بر این گزارش، این حجم از نفت صادراتی با استفاده از بیمه مسئولیت صادره از یک شرکت آمریکایی با ۲۷ نفتکش حمل شده است.

این بدان معناست که مقامات ایالات متحده می‌توانستند با یک توصیه‌نامه ساده به شرکت بیمه گر «آمریکن کلاب، American Club» مستقر در نیویورک و درخواست لغو پوشش الزامی بیمه این تانکرها، به راحتی جلوی جابجایی این حجم از نفت را بگیرند.

این ۲۷ نفتکش تنها در سال ۲۰۲۳ توانسته‌اند محموله‌های نفتی را حداقل در ۵۹ سفر جابه‌جا کنند، چه بسا برخی از این نفت‌کش‌ها توانسته‌اند چندین بار این اقدام را انجام دهند.

این گزارش در ادامه آورده است که این کشتی‌ها متعلق به شرکت‌های صوری هستند و عمر آن‌ها از بیشتر از حد متعارف است و از تاکتیکی به نام «رد گم کنی، spoofing» برای مخفی کردن موقعیت مکانی واقعی خود استفاده می‌کنند، بدین صورت که در کشتی‌ها اطلاعات یک مسیر جعلی را برای پنهان کردن مکان واقعی خود مخابره می‌کنند.

 ارزش نفت صادراتی ایران از طریق این نفت‌کش‌ها

هیچ منبع رسمی درباره میزان نفتی که از ایران خارج می‌شود وجود ندارد؛ اما بر اساس برآورد‌های شرکت Kpler، میزان نفت حمل شده توسط این نفتکش‌ها تقریباً معادل ۹ درصد از صادرات نفت ایران در آن دوره را شامل می‌شده است.

مقصد بسیاری از این نفتکش‌ها نیز در نهایت به چین ختم شده‌اند. همچنین با احتساب پایین‌ترین قیمت اعلامی نفت ایران در سال ۲۰۲۳، این نفتکش‌ها دست‌کم ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار نفت خام حمل کرده بودند.

نیویورک تایمز ارزش نفت صادراتی توسط این نفت‌کش‌ها را با پایین‌ترین قیمت گزارش شده نفت خام ایران در سال ۲۰۲۳ که تقریباً ۷۰ دلار در هر بشکه بوده و با اعمال قیمت تخفیفی ۱۰ دلاری در هر بشکه برای خریداران چینی تعیین کرده است.

 تاکتیک‌های رد گم کنی

در برخی موارد، این تانکر‌ها از شیوه انتقال کشتی به کشتی استفاده می‌کردند و محموله خود را با کالای دیگری در دریا مبادله می‌کردند. این عمل رایج است و می‌توان از آن برای پنهان کردن منشاء محموله‌ها استفاده کرد. با این توضیح که اغلب جابه‌جایی‌های کشتی به کشتی در نزدیکی آب‌های ایران رخ می‌داد. تایمز همچنین متوجه شد که برخی از خدمه این نفتکش‌ها ظاهر فیزیکی کشتی‌های خود را تغییر می‌دهند. در یکی از کشتی‌های رد گم‌کننده، یک برزنت قرمز بر روی عرشه سبز کشیده شد تا خود را از ماهواره‌ها پنهان کند.

حتی با وجود اینکه نفتکش‌ها از تاکتیک‌های فریبنده استفاده می‌کردند، رد گم‌کنی آن‌ها دارای الگو‌های قابل شناسایی بود. نیویورک‌تایمز در گزارش خود ذکر می‌کند که بسیاری از این کشتی‌ها وانمود می‌کردند که روز‌ها در عمان یا در خلیج فارس لنگر انداخته‌اند، در حالی که تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌داد که آن‌ها آنجا نبودند. حتی برخی از کشتی‌ها سیگنال‌هایی را پخش می‌کردند که آن‌ها را در خشکی نشان می‌داد و با سرعت بالا حرکت می‌کردند اما این امر به لحاظ فیزیکی غیرممکن است.