ابراز نگرانی از یک «تهدید عمیق»

سفر نیکلای پتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه به تهران و دیدار او ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور و  علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی ایران، واکنش و ابراز نگرانی آمریکا را از این سفر درپی داشت.

بر اساس گزارش نورنیوز، شمخانی در دیدار با پاتروشف خواستار توسعه همکاری‌های ایران و روسیه «در حوزه‌های انرژی، حمل و نقل، کشاورزی، تجارت، امور بانکی و محیط زیست» شده است.

خبرگزاری تاس روسیه، نیز درمورد سفر پاتروشف به ایران گزارش داد مشاوران امنیت ملی روسیه و جمهوری اسلامی به ویژه درباره «اقداماتی با هدف جلوگیری از مداخله سرویس‌های مخفی غربی در امور داخلی دو کشور» گفت‌وگو کردند.

در گزارش نورنیوز هیچ اشاره‌ای به گفت‌وگوهای احتمالی درباره همکاری‌های نظامی میان دو کشور نشده، اما کمی پیش از سفر پاتروشف به تهران، شبکه بریتانیایی اسکای‌ نیوز مدعی شده بود که روسیه در ازای دریافت نخستین محموله پهپادهای انتحاری از ایران، «۱۴۰ میلیون یورو پول نقد و مجموعه‌ای از تسلیحات پیشرفته آمریکایی و بریتانیایی را که برای اوکراین ارسال شده و به دست روسیه افتاده بود، به ایران تحویل داده است».

تهدیدی که می‌تواند تبعات پیش‌رونده داشته باشد

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به سفر مشاور امنیت ملی روسیه به تهران، «همکاری و در برخی موارد همکاری رو به رشد» ایران و روسیه را یک «تهدید عمیق» در عرصه جهانی خواند و بار دیگر نسبت به کمک احتمالی مسکو به تهران برای آنچه «سرکوب اعتراضات ایران» خواند، ابراز نگرانی کرد.

ند پرایس، روز پنجشنبه ۱۹ آبان در نشست خبری خود، با تکرار ادعای ارسال تسلیحات از ایران به روسیه ادامه داد: «البته مردم اوکراین این را به عنوان یک تهدید عمیق می‌شناسند. آنان کسانی هستند که هر روز با این تهدید روبه‌رو می‌شوند». او افزود: «اما این [رابطه ایران و روسیه] رابطه‌ای است که پیامدهایی دارد و می‌تواند پیامدهایی فراتر از هر کشور واحدی داشته باشد».

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد: «به همین دلیل است که ما با جامعه بین‌المللی، از جمله در سازمان ملل متحد، برای رسیدگی به تهدیدهایی که توسط ایران و روسیه، به طور جداگانه یا در همکاری با یکدیگر ایجاد می‌شود، از جمله ارسال خطرناک تسلیحات از ایران به روسیه، همکاری می‌کنیم».

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره همکاری‌های تسلیحاتی مسکو و تهران تاکید کرد: «ما به اجرای قوی تمام تحریم‌های آمریکا در مورد تجارت تسلیحات روسیه و ایران ادامه خواهیم داد».

او گفت که واشینگتن فروش تسلیحات ساخت ایران به روسیه را دشوارتر خواهد کرد و همزمان با ارائه کمک‌های امنیتی به اوکراین، از جمله سیستم‌هایی برای مقابله با تهدیدهای ناشی از سلاح‌های ساخت ایران، ادامه خواهد داد.

پرایس همچنین در پاسخ به پرسش دیگری درباره تهدیدهایی که جمهوری اسلامی علیه جمهوری آذربایجان مطرح کرده، ادعا کرد: «ایران تهدیدی برای منطقه است. ما به ایستادن در کنار شرکای خود، حمایت از آنان و در نهایت ایستادگی در برابر نوع نفوذ بی‌ثبات‌کننده‌ای که ایران در منطقه و فراتر از آن دنبال می‌کند ادامه خواهیم داد.» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین در پاسخ به پرسشی درباره نوع کمک احتمالی روسیه به جمهوری اسلامی، بار دیگر به وجود نشانه‌هایی اشاره کرد که نشان می‌دهد ممکن است روسیه برای سرکوب اعتراضات به مقام‌های جمهوری اسلامی مشاوره بدهد.

او با تکرار ادعاهای قبلی تأکید کرد: «واقعیت این است که این دو کشور [روسیه و ایران] متاسفانه تجربه زیادی در زمینه سرکوب دارند».

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا افزود: «بنابراین نگرانی ما این است که آنان [روسیه و ایران] این دانش را به اشتراک بگذارند و سعی کنند آن اقدامات [سرکوبگرانه] را بهینه کنند».

روابط ایران و روسیه عمیق‌تر می‌شود؟

«روابط بین مسکو و تهران به سمت ایجاد یک اتحاد ایدئولوژیک ریشه‌دار ضد غربی در حال تحول است.»

وال استریت ژورنال  در مقاله‌ای که فرارو آن را ترجمه کرده در مقاله‌ای با بیان این مطلب، ادامه می‌دهد، روابط ایران و روسیه از یک مشارکت عمدتا تجاری و نظامی به یک ائتلاف ضد غربی با ریشه ایدئولوژیک‌تر تبدیل شده است. به گفته کارشناسان انزوای بین‌المللی مسکو در پی حمله این کشور به اوکراین و فروپاشی روابط دیپلماتیک بین ایران و غرب و توقف مذاکرات برای احیای برجام روابط میان دو کشور را تعمیق بخشیده است.

به گزارش این منبع، روسای امنیتی روسیه و ایران روز چهارشنبه متعهد شدند که همکاری نظامی بین دو کشور را تعمیق بخشند. «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت ملی روسیه و «علی شمخانی» همتای ایرانی او در جریان نشستی در تهران اعلام کردند که به طور مشترک با آن چه مداخله غرب در کشورهای‌شان قلمداد می‌کنند مبارزه خواهند کرد و روابط اقتصادی را در تلاشی متقابل برای دور زدن تحریم‌ها گسترش خواهند داد.

شمخانی در این باره گفت: «گسترش همکاری‌های دو جانبه و منطقه‌ای به ویژه با کشور‌های همسایه در حوزه اقتصادی جزء اولویت‌های راهبردی کشورمان است».

در بیانیه خبرگزاری دولتی روسی «تاس» آمده است که شمخانی و پاتروشف در دیدار با «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران در مورد «راه‌های مبارزه با تلاش‌های آژانس‌های اطلاعاتی غربی برای مداخله در امور داخلی دو کشور» گفتگو کردند.ایران کشور‌های غربی به ویژه ایالات متحده را به سازماندهی اعتراضات هفته‌های اخیر در آن کشور متهم کرده است. کاخ سفید در ماه اکتبر اعلام کرد که مسکو ممکن است به تهران در مورد چگونگی برخورد با اعتراضات توصیه‌هایی را با تکیه بر تجربه گسترده مقابله با تظاهرات در شهر‌های مختلف روسیه ارائه کند.

«نیکول گراجوسکی» کارشناس روابط ایران و روسیه در مرکز بلفر مدرسه هاروارد کندی می‌گوید: «ایران از نظر روس‌ها به کشوری بزرگ تبدیل شده است. روسیه و ایران دیدگاه‌های آرمانی مشابهی در جهان دارند. آن دو کشور خواستار انتقال قدرت به کشور‌های غیر غربی جهان هستند». پاتروشف در تهران اظهار داشت که دوران تسلط ایالات متحده بر امور جهانی در حال نزدیک شدن به مراحل پایانی خود است. به گزارش روزنامه دولتی روسیه «روسیسکایا گازتا» پاتروشف در ادامه افزود: «جهان در حال عبور از یک نقطه عطف است. روسیه و ایران امروز در خط مقدم مبارزه برای استقرار نظم جهانی چند قطبی قرار دارند».

دولت ایران و سوریه همکاری‌ای نظامی در سوریه ایجاد کردند جایی که تهران از همان روز‌های اولیه جنگ از «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه حمایت می‌کرد. مسکو در سال ۲۰۱۵ میلادی به جنگ پیوست و به تغییر جنگ به نفع اسد کمک کرد.

مقام‌های اوکراینی می‌گویند که روسیه در هفته‌های اخیر بیش از ۳۰۰ پهپاد ایرانی به پرواز درآورده است که واحد‌های نظامی، نیروگاه‌ها و ساختمان‌های غیرنظامی در کی یف را هدف قرار داده اند. ایالات متحده می‌گوید تهران پرسنلی را برای آموزش نیرو‌های روس به منظور استفاده از پهپاد‌های ساخت ایران به کریمه اعزام کرده است. ایران روز شنبه برای اولین بار به طور علنی پذیرفت که پهپاد‌های خود را به روسیه تحویل داده است، اما اعلام کرد که این انتقال پیش از حمله مسکو به اوکراین انجام شده است. مقام‌های امریکایی این ادعا را رد می‌کنند.