بیانیه اروپا و ناتو از نگرانی خروجی نشست ترامپ و پوتین حکایت دارد؛
گارانتی امنیتی، خواسته اصلی اروپا از صلح اوکراین
رامین پرتو
دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در پایگاه نظامی المندورف- ریچاردسون واقع در آلاسکا، بعد از روزها بزرگنمایی و تبلیغات بالاخره برگزار شد. علاوه بر سران دو کشور، از طرف روسی یوری اوشاکوف دستیار رئیس جمهور و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه و از طرف آمریکایی، مارکو روبیو وزیر امور خارجه و استیو ویتکاف نماینده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا در این جلسه حضور داشتند که در نهایت مجموع گفت‌وگوهای آنها چیزی در حدود 3 ساعت برآورد شده است. این گفت‌وگوها نشانه‌ای روشن از حرکت به‌سوی آتش‌بس در اوکراین نداشت؛ هدفی که ترامپ پیش از نشست اعلام کرده بود اما بسیاری از رسانه‌های دنیا اعلام داشتند که این مذاکرات عملاً به ضرر اوکراین و اروپایی‌ها تمام شده است. با این حال، دیدار رو‌در‌رو با رئیس‌جمهوری آمریکا برای پوتین که از زمان تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ از سوی غرب منزوی شده خود یک پیروزی دیپلماتیک محسوب می‌شود!
شورای اروپا و ناتو در بیانیه‌ای مشترک پس از نشست ترامپ و پوتین، بر حمایت کامل از اوکراین، تضمین‌های امنیتی قوی، ادامه فشار بر روسیه و مخالفت با هرگونه حق وتوی مسکو در مسیر عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا و ناتو تأکید کرد
ترامپ پس از نشست در گفت‌وگو با فاکس‌نیوز گفت به‌دلیل پیشرفت در مذاکرات با پوتین، فعلاً برنامه‌ای برای اعمال تعرفه بر چین بابت خرید نفت روسیه ندارد. او همچنین احتمال برگزاری دیداری میان پوتین و «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهوری اوکراین را مطرح و اضافه کرد که ممکن است خود او هم در چنین دیداری حضور داشته باشد هرچند جزئیات بیشتری در این خصوص ارائه نکرد. در مقابل اما پوتین در اظهاراتش هیچ اشاره‌ای به چنین دیداری نکرد و تنها گفت انتظار دارد اوکراین و متحدان اروپایی‌اش نتایج مذاکرات آمریکا و روسیه را «سازنده» بپذیرند. او همچنین بر موضع دیرینه مسکو تأکید کرد که ریشه‌های درگیری باید برطرف شود تا امکان صلح پایدار فراهم گردد که نشانه‌ای از مقاومت او در برابر آتش‌بس فوری به حساب می‌آید.
اعتراض اوکراین
آنچه در این میان و فارغ از حواشی این دیدار باید موردنظر قرار بگیرد واکنش اوکراین به این دیدار است. روزنامه کی‌یف ایندیپندنت نشست ترامپ و پوتین را ضعیف، بی‌معنا و شرم‌آور توصیف کرد و نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به هشدارهای خود درباره تبعات جدی برای روسیه پایبند نبود و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از این نشست به نفع خود استفاده کرد
در این گزارش همچنین ادعا شده است که «پوتین که دیگر یک مطرود بین‌المللی نیست، سرانجام توسط رهبر جهان آزاد پذیرفته و مورد احترام قرار گرفته است. رئیس جمهور قبلی آمریکا زمانی پوتین را «قاتل» خوانده بود اما ترامپ از او به عنوان یک «پادشاه» استقبال کرد». کریستینا بردینسکیخ، روزنامه‌نگار اوکراینی دیگر، همین نظر را تکرار کرد و در پستی در فیس‌بوک نوشت: «صدها تعریف و تمجید از پوتین، فرش قرمزی برای او، جنگنده‌ها در آسمان برای ترساندن و در نهایت هیچ». او افزود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در دستیابی به آتش‌بس در این اجلاس «شکست خورده» است. دیگر سیاستمداران و فعالان اوکراینی نیز اثربخشی این اجلاس را زیر سوال بردند.
یاروسلاو ژلزنیاک، عضو پارلمان اوکراین، در پستی در تلگرام نوشته که «به نظر می‌رسد شاهد یک پوچی باشکوه و زیبای آمریکایی دیگر بوده‌ایم!». یک فعال مدنی و نماینده سابق پارلمان اوکراین، از ترامپ به خاطر میزبانی از پوتین انتقاد کرد و گفت: «آمریکا داوطلبانه به صف طولانی کسانی پیوست که معتقد بودند می‌توان با جلاد دست داد، بدون اینکه دست‌ها به خون آلوده شوند».
روزنامه کی‌یف ایندیپندنت نشست ترامپ و پوتین را ضعیف، بی‌معنا و شرم‌آور توصیف کرد و نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا به هشدارهای خود درباره تبعات جدی برای روسیه پایبند نبود و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از این نشست به نفع خود استفاده کرد
این نظرات از این جهت اهمیت دارد که بدانیم در این راستا رئیس جمهوری اوکراین هم به تکاپوی شدید افتاده است؛ چراکه او در نشست پوتین و ترامپ دعوت نشده بود و اساساً از هیچ محوری به صورت دقیق خبر ندارد. زلنسکی اعلام کرد که پس از گفت‌وگو با «دونالد ترامپ» همتای آمریکایی‌اش، هماهنگی‌های بیشتری با رهبران اروپایی انجام داده و افزود که باید به صلح واقعی دست یافت؛ صلحی که پایدار باشد و نه صرفاً یک توقف موقت در خلال حملات روسیه». زلنسکی افزود که باید هرچه سریع‌تر کشتار متوقف شود و آتش‌بس در میدان نبرد، آسمان و علیه زیرساخت‌های بندری برقرار گردد. وی همچنین خواستار آزادی همه اسیران نظامی و غیرنظامی اوکراینی و بازگرداندن کودکانی شد که به ادعای او توسط روسیه «ربوده» شده‌اند.
رئیس‌جمهور اوکراین در ادامه تأکید کرد که فشار بر روسیه باید تا پایان جنگ ادامه داشته باشد. او گفت در مکالمه با رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرده که در صورت برگزار نشدن نشست سه‌جانبه یا طفره‌رفتن روسیه از پایان عادلانه جنگ، تحریم‌ها باید تشدید شوند. زلنسکی تحریم‌ها را «ابزاری مؤثر» خواند و گفت امنیت اوکراین باید به شکل مطمئن و بلندمدت و با مشارکت اروپا و ایالات متحده تضمین شود. او افزود که هیچ موضوعی، به‌ویژه مسائل سرزمینی، نباید بدون مشارکت اوکراین حل‌وفصل شود. او همچنین از حمایت شرکای بین‌المللی قدردانی کرد و گفت بیانیه تازه رهبران اروپایی موضع اوکراین را تقویت کرده است.
شک اروپایی
در این مسیر، شورای اروپا و ناتو در بیانیه‌ای مشترک پس از نشست ترامپ و پوتین، بر حمایت کامل از اوکراین، تضمین‌های امنیتی قوی، ادامه فشار بر روسیه و مخالفت با هرگونه حق وتوی مسکو در مسیر عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا و ناتو تأکید کرد. بیانیه مشترک شورای اروپا به امضای امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه، جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، کر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، الکساندر استوب، رئیس‌جمهور فنلاند، دونالد تاسک، نخست‌وزیر لهستان، آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا و اورزولا فون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا رسیده است.
در این بیانیه آمده است، همان‌طور که رئیس‌جمهور آمریکا گفت «هیچ توافقی وجود ندارد، مگر اینکه توافقی حاصل شود.» طبق طرح ترامپ، گام بعدی باید مذاکرات بیشتر شامل ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین باشد؛ کسی که ترامپ به زودی با او دیدار خواهد کرد. این رهبران اروپایی در بیانیه خود گفتند: «ما همچنین آماده‌ایم با رئیس‌جمهور ترامپ و رئیس‌جمهور زلنسکی برای برگزاری یک نشست سه‌جانبه با حمایت اروپا همکاری کنیم». بیانیه کشورهای اروپایی تأکید کرد که اوکراین باید تضمین‌های امنیتی محکم داشته باشد تا بتواند به طور مؤثر از حاکمیت و تمامیت ارضی خود دفاع کند. ما از اظهارات ترامپ مبنی بر آمادگی آمریکا برای ارائه تضمین‌های امنیتی استقبال می‌کنیم. ائتلاف داوطلبان آماده است نقش فعالی ایفا کند».
رهبران اروپایی همچنین با بیان اینکه هیچ محدودیتی نباید بر ارتش اوکراین یا همکاری آن با کشورهای ثالث اعمال شود، افزودند که روسیه نمی‌تواند حق وتو در مسیر اوکراین به سمت اتحادیه اروپا و ناتو داشته باشد. همچنین تصمیم‌گیری درباره سرزمین اوکراین بر عهده خود این کشور است و مرزهای بین‌المللی نباید با زور تغییر کنند». این بیانیه در حالی صادر شده که سفرای اتحادیه اروپا در نشست اضطراری بروکسل در حال بررسی پیشنهاد کاهش تحریم‌ها علیه روسیه هستند؛ اقدامی که مشروط به تعهد مسکو به برقراری آتش‌بس در اوکراین خواهد بود. دیپلمات‌های ارشد اروپایی در حال بررسی این موضوع هستند که اتحادیه اروپا چه امتیازهایی می‌تواند برای دستیابی به یک آتش‌بس در اوکراین پیشنهاد دهد.
با این وجود باید منتظر بود و دید که اوکراین و اروپا چگونه می‌خواهند در این روند منافع خود را تامین کنند؛ چراکه ترامپ در کمال ناباوری توسط الکساندر لوکاشنکو به بلاروس دعوت شده است!
دیدگاه تان را بنویسید