دیدار نماینده آمریکا با مقامات لبنان به ارائه طرح خلع‌سلاح حزب‌الله منتج شد؛
بیروت در دوراهی جنگ و آتش‌بس با اسرائیل
رامین پرتو
از چند روز پیش خبر سفر تام باراک، نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا در امور لبنان و سوریه به بیروت مطرح شده بود و همین موضوع موجب شد تا تحلیل‌های گوناگونی در خصوص ابعاد این سفر توسط ناظران منطقه‌ای و بین‌المللی ارائه شود اما به هر ترتیب این سفر با تمام ابهامات خود، انجام شد. در این خصوص ادوارد گابریل، رئیس فعلی کارگروه آمریکا برای لبنان در جریان گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی الجدید اظهار کرد که تام باراک، طرح خلع سلاح تدریجی حزب‌الله و خروج نیروهای اسرائیلی از خاک لبنان را مطرح کرده است و امیدواریم پاسخی مثبت از سوی دولت لبنان دریافت کنیم. ادوارد گابریل همچنین گفت که اگر پاسخی منفی دریافت شود، می‌ترسم که آمریکا اهتمام خود را به پرونده لبنان از دست بدهد! او در بخشی از سخنان خود اعلام کرد که نمی‌دانم چه کسی گام نخست را در موضوع خلع سلاح حزب‌الله و خروج اسرائیلی‌ها از لبنان برخواهد داشت اما به هر ترتیب باید این موضوع و ابعاد آن مشخص شود. برخی از رسانه‌های عربی در این خصوص نوشته‌اند این پیشنهاد در حالی مطرح می‌شود که تنش‌ها بین اسرائیل و لبنان همچنان ادامه دارد و جامعه بین‌المللی در تلاش است تا راه‌حلی برای کاهش تنش‌ها در منطقه بیابد.
فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا بر تمایل واشنگتن برای ایفای نقش در بازسازی و توسعه لبنان تأکید کرد و درعین‌حال گفت: رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر بر تعهد خود نسبت به کمک در مسیر تحقق صلح و شکوفایی در لبنان تأکید کرده است اما صبر زیادی هم ندارد!
موضع نماینده ترامپ چه بود؟
فارغ از مواضع گابریل باید توجه داشت که تام باراک، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا به لبنان، پس از دیدار با ژوزف عون، رئیس جمهور لبنان در کاخ بعبدا بیروت به خبرنگاران اعلام کرد که به‌تازگی جلسه‌ای بسیار مهم و به شکل شگفت‌انگیزی مثبت برگزار کردیم و این مرحله، دوره‌ای حیاتی و حساس برای لبنان و کل منطقه است. طبق گزارش شبکه الجزیره، وی با اشاره به تلاش‌های دیپلماتیک واشنگتن گفت که در حال تدوین یک طرح برای آینده لبنان هستیم. این فرایند نیازمند گفت‌وگو، تبادل نظر و همکاری مشترک است. خوشبختانه، پاسخ لبنان به ابتکارعمل آمریکا پاسخ رضایت‌بخشی بود. باراک تأکید کرد که آمریکا مسئولیتی مستقیم در قبال توافق مربوط به آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله ندارد. ما هیچ مسئولیتی در قبال هیچ بخشی از توافق نداریم؛ بلکه تیمی مشترک با مشارکت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفیل) برای نظارت بر اجرای آتش‌بس فعال است.
فرستاده ویژه رئیس جمهور آمریکا همچنین بر تمایل واشنگتن برای ایفای نقش در بازسازی و توسعه لبنان تأکید کرد و گفت که رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر بر تعهد خود نسبت به کمک در مسیر تحقق صلح و شکوفایی در لبنان تأکید کرده است. باراک در رابطه با موضع آمریکا نسبت به حزب‌الله نیز اظهار کرد که ما بر لبنان هیچ چیز را تحمیل نمی‌کنیم. این وظیفه خود لبنانی‌ها است که تصمیم بگیرند چگونه با حزب‌الله تعامل کنند، نه وظیفه آمریکا. او همچنین گفت که اسرائیل خواهان صلح با لبنان است، اما چالش اصلی چگونگی تحقق این هدف می‌باشد. تلاش‌ها برای دستیابی به این صلح باید از طریق گفت‌وگو و تفاهم ادامه یابد. او تاکید کرد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، متعهد به حمایت از لبنان است، اما او بی‌نهایت صبور نیست.
باراک در مورد حزب‌الله لبنان توضیح داد که این جنبش دو شاخه سیاسی و نظامی دارد و به یک چشم‌انداز مثبت برای آینده نیاز دارد که به آن اجازه دهد در مسیر صلح و رفاه مشارکت کند، نه اینکه احساس کند صرفاً یک هدف است. او خاطربه خبرنگاران گفت که سازوکار قبلی بین لبنان و اسرائیل موفقیت‌آمیز نبود و راه‌حل باید از داخل لبنان، به‌ویژه در برخورد با حزب‌الله لبنان، آغاز شود.
اینکه طرح پیشنهادی 10 بندی ارائه شده از سوی ایالات متحده برای خلع سلاح حزب‌الله تا چه حد واقعیت دارد و اساساً تا چه میزان قابل اجرا است، موضوعی است که برای تحلیل آن باید منتظر اظهارنظر مقامات بیروت بود
خلع‌سلاح حزب‌الله چه مفادی دارد؟
آنچه در این میان به عنوان یک سوال اصلی مطرح بوده این است که اساساً طرح خلع سلاح حزب‌الله که مورد نظر آمریکاست، دارای چه مفادی است؟ برخی از رسانه‌های عربی اعلام کرده‌اند که جوزف عون، رئیس جمهور لبنان با تام باراک فرستاده ویژه آمریکا در امور سوریه و لبنان دیدار و پاسخ کشورش را به درخواست وی درباره خلع سلاح حزب‌الله ارائه کرده اما هنوز جزئیات این درخواست منتشر نشده است. به گفته یونیوز به نقل از منابع سیاسی و دیپلماتیک، بندهای اصلی مطالبه آمریکا از بیروت در مورد خلع سلاح حزب‌الله لبنان ابعاد گوناگونی دارد که عبارتند از: 1- خلع سلاح حزب‌الله به طور تدریجی به ویژه موشک های بالستیک و پهپادهای هجومی، اما مساله سلاح سبک و متوسط یک مساله داخلی است 2- جمع‌آوری سلاح حزب الله در یک انبار ویژه و قرار دادن آن تحت نظارت ارتش لبنان و همچنین یک کمیته نظامی متشکل از کمیته نظارت بر اجرای قطعنامه ۱۷۰۱، مهلت عملیات جمع آوری سلاح حداکثر دو ماه خواهد بود و آغاز آن از زمان موافقت لبنان با طرح آمریکا شروع می شود 3- تشکیل کمیته نظامی مشترک متشکل از افسران ارتش لبنان و افسرانی با تابعیت خارجی که به دستور رئیس کمیته نظارت فعالیت می‌کنند و ماموریت آن نظارت بر روند جمع‌آوری سلاح و بعد از تعیین تکلیف برای تسلیحات جمع‌آوری شده (نابودی یا تحویل برخی از سلاح به ارتش لبنان) است 4- اگر بند خلع سلاح حزب‌الله انجام نشود، هرگونه حمایت مالی و یا بازسازی مناطقی که جنگ منجر به ویرانی آنها شده است، انجام نخواهد شد و هرگونه پروژه بازسازی، قبل از جمع‌آوری سلاح راه‌اندازی نخواهد شد 5- مساله آزادی اسرای لبنانی باید با مساله خلع سلاح یکجا جلو برود 6- موافقت نهایی لبنان با ترسیم مرزها با اسرائیل، به حساب آوردن مزارع شبعا به عنوان بخشی از خاک سوریه و تثبیت خط آبی به عنوان مرز بین‌المللی 7- ترسیم مرزهای شرقی و شمالی با سوریه با کمک بین‌المللی و ساخت و راه‌اندازی برج‌های مراقبت 8- عدم ممانعت از فعالیت حزب‌الله به عنوان یک تشکل سیاسی در پارلمان و دولت به شرط اینکه دیگر فعالیت مسلحانه به عنوان نیروی مستقل نداشته باشد و 10- ضرب‌الاجل دوماهه برای ارائه طرح اجرایی روشن و شروع روند جمع‌آوری تسلیحات از سوی دولت لبنان، در غیر این صورت اسرائیل با عملیات نظامی سلاح‌های حزب‌الله را نابود خواهد کرد.
واکنش حزب‌الله چه بود؟
اینکه بندهای طرح پیشنهادی از سوی ایالات متحده برای خلع سلاح حزب‌الله تا چه حد واقعیت دارد و اساساً تا چه میزان قابل اجرا است، موضوعی است که در آینده نزدیک باید برای تحلیل آن منتظر اظهار نظر مقامات بیروت بود اما در این راستا حسین الموسوی، مشاور سیاسی دبیرکل حزب‌الله لبنان، در بیانیه‌ای صریح و تند نسبت به پیشنهادهای مطرح‌شده از سوی تام باراک، نماینده آمریکا در امور سوریه و لبنان واکنش نشان داد و خطاب به وی گفت که «شما از ما می‌خواهید که از حاکمیت ملی، عزت، سرزمین و امنیت‌مان چشم‌پوشی کنیم؛ یعنی از وجود آزاد و مستقل‌مان دست بکشیم. ما از شما چیزی نمی‌خواهیم! فقط و فقط، اسرائیل را که سرزمین، آسمان و دریاهای ما را غصب کرده، بیرون ببرید و همان‌طور که او را وارد کردید، او را از لبنان خارج کنید. شرّش را از مردم ما دور کنید، به حریم سفارت‌تان پایبند بمانید و به تسلط خود بر دولت و نهادهای ما را پایان دهید». همچنین نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان هم با تاکید بر لزوم عقب نشینی کامل اسرائیل از خاک لبنان و توقف کامل اقدامات خصمانه، اعلام کرد که حزب‌الله بخش جدایی‌ناپذیر از دولت است. با تمام این تفاسیر باید منتظر پاسخ بیروت در این خصوص ماند.
دیدگاه تان را بنویسید