فرشاد گلزاری

اگر به تحولات داخلی کشورها طی یک دهه اخیر نگاهی گذرا بیفکنیم، به‌وضوح درمی‌یابیم که احزاب سیاسی همچنان در بسیاری از نقاط می‌توانند حرف اول و آخر را بزنند. اینکه آیا جریان‌های سیاسی در داخل کشورهای منطقه خاورمیانه و آفریقا را می‌توان با احزابی که در اروپا و آمریکا مشغول کار هستند مقایسه کرد؟ پرسشی است که بدون شک پاسخ آن منفی است.

به عنوان مثال در لبنان و عراق هر بار که قرار است یک انتخابات سراسری برگزار شود و سپس رئیس پارلمان، نخست‌وزیر و رئیس جمهور مشخص شود، اتفاقاتی رخ می‌دهد که هیچکس نمی‌تواند خروجی آن را مثبت بداند؛ چراکه یا شاهد کشته شدن صدها تن در درگیری‌های میدانی و اعتراضات در کف خیابان‌ها هستیم که در بغداد این موضوع بارها و بارها به وفور رخ داده، یا اینکه در بیروت خلأ قدرت تا جایی عمیق شده که همه چیز معطل و معلق مانده و اوضاع هر روز بحرانی‌تر شده است.

این روند و این جنس از مشکلات سیاسی و اجتماعی اگرچه در اروپا به نوعی دیگر وجود دارد، اما تا این حد اوضاع وخیم نمی‌شود که جناح‌های مخالف و موافق یکدیگر را حذف کنند. درست است که در بریتانیا، ایرلند و در ایتالیای دهه 70 تا 90 میلادی برخوردهای سیاسی به حذف و ترور شخصیت‌ها توسط مخالفان و حتی موافقانشان می‌انجامد اما در نهایت این روند در کشورهای اروپایی، منازعه سیاسی را به وجود می‌آورد، نه اینکه صدها یا هزاران نفر به خیابان‌ها بریزند و در نهایت تعدادس کشته و مجروح بر زمین بماند.

در این میان به نظر بسیاری از تحلیلگران تنها جغرافیایی که رفتار سیاسی در آن (اعم از رفتار هواداران احزاب و رفتار سیاستمدارانشان) تا حدودی می‌تواند به خاورمیانه و آفریقا (از حیث نوعِ جنبشی و اعتراض موجود در آن)شبیه باشد، ایالات متحده است.

بسیاری به  یاد دارند که در ششم ژانویه 2021 میلادی، چگونه طرفداران دونالد ترامپ به سمت ساختمان کنگره آمریکا یورش بردند و باعث شدند تا ایالات متحده ساعت‌ها، روزها، ماه‌ها و بلکه سال‌ها در مورد نقض دموکراسی آنهم از سوی «طرفداران یک رئیس‌جمهور» به مثالِ اساتید حقوق و علوم سیاسی در دانشگاه‌های مطرح دنیا تبدیل شود.

از چند روز پیش روند را‌ی‌گیری در مجلس نمایندگان آمریکا بارها و بارها تکرار شده و عدد آن به 11 رسیده، اما باز هم خروجی‌اش هیچ است! آخرین تلاش کوین مک کارتی برای انتخاب شدن به عنوان رئیس این مجلس نیز ناکام ماند

اهل سیاست می‌دانند که ترامپ و طرفدارانش با یورش وحشیانه به کنگره، چه ضربه‌ای به دموکراسی زدند و حالا همان قماشِ کت و شلوارپوش که نام جمهوریخواه را برای خود برگزیده‌اند، بحران دیگری را به مردم آمریکا و دولت جو بایدن تحمیل کرده‌اند که آخرین بار چنین وضعیتی حدود 170 سال پیش در آمریکا به وجود آمد.

11 بار شکست و دیگر هیچ!

زمانی که در ماه نوامبر 2022 میلادی انتخابات کنگره آمریکا برگزار شد، بسیاری این احتمال را مطرح کرده بودند که جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان اکثریت را از دموکرات‌ها قبض می‌کنند ولی در سنای آمریکا این روند برعکس خواهد بود.

این احتمال نه تنها به واقعیت تبدیل شد، بلکه حالا با اتمام دوره ریاست نانسی پلوسی در مجلس نمایندگان، جمهوریخواهان و در رأس آنها «کوین مک کارتی» که حالا رهبر جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا محسوب می‌شود، به دنبال انتخاب یک گزینه مناسب برای ریاست این قسمت از کنگره آمریکا است.

از چند روز پیش روند را‌ی‌گیری در مجلس نمایندگان آمریکا بارها و بارها تکرار شده و عدد آن به 11 رسیده، اما باز هم خروجی‌اش هیچ است!

اهل سیاست می‌دانند که ترامپ و طرفدارانش با یورش وحشیانه به کنگره، چه ضربه‌ای به دموکراسی زدند و حالا همان قماشِ کت و شلوارپوش که نام جمهوریخواه را برای خود برگزیده‌اند، بحران دیگری را به مردم آمریکا و دولت جو بایدن تحمیل کرده‌اند

سی.ان.ان در اینباره گزارش داده که آخرین تلاش کوین مک کارتی برای انتخاب شدن به عنوان رئیس این مجلس ناکام ماند و بدین ترتیب حاکمیت آمریکا را در وضعیت «فلج سیاسی» قرار داده است موقعیتی که از دوران قبل از جنگ داخلی این کشور تاکنون سابقه نداشته است. این رسانه آمریکایی در گزارش خود نوشته است که گروهی از اعضای جناح راست حزب جمهوریخواه آمریکا «یازدهمین تلاش کوین مک کارتی» برای انتخاب شدن به عنوان رئیس دوره جدید مجلس نمایندگان در سومین روز رأی‌گیری‌ها (پنجشنبه) بر سر این انتصاب را به شکست کشاندند.

 در این میان پولیتیکو هم گزارش داده است که برگزاری این تعداد رای‌گیری برای انتخاب رئیس مجلس  نمایندگان از سال ۱۸۶۰ میلادی که در آمریکا بر سر مساله برده‌داری تنش وجود داشت بی‌سابقه است؛ چراکه در سال ۱۸۶۰ میلادی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا بعد از ۴۴ دور رأی‌گیری برگزیده شد که این عدد بالاترین رکورد در تاریخ رای‌گیری آمریکا به شمار می‌آید.

حالا هم گروهی متشکل از ۲۰ نماینده تندروی جمهوریخواه با خودداری از رأی دادن به مک کارتی مانع انتصاب او به ریاست مجلس نمایندگان آمریکا شده‌اند و او برای رسیدن به این سمت، فقط به ۲۱۸ رأی نیاز دارد. اعضای یادشده حزب جمهوریخواه، این نماینده اهل کالیفرنیا (کوین مک کارتی) را با وجود آنکه مورد حمایت دونالد ترامپ قرار گرفته، به اندازه کافی محافظه‌کار نمی‌دانند.

مثلاً رالف نورمن، نماینده جمهوریخواه کارولینای جنوبی که یکی از این شورشیان است به بی.بی.سی گفته که به مک کارتی اعتماد ندارد و رفتار او مطالبق عرف جناحِ راست محافظه‌کاران نیست. مک کارتی که از سال ۲۰۱۹ هدایت جمهوریخواهان این مجلس را به عهده داشته، از حمایت بیش از ۲۰۰ نماینده (بیش از ۹۰ درصد نمایندگان حزب) برخوردار است. جمهوریخواهان همچنین ابراز نگرانی کرده‌اند که این بن‌بست دستور کار آنها در کنگره را با تاخیر مواجه می‌کند و در اینجاست که حالا جو بایدن هم به این مساله واکنش نشان داده است.

بایدن می‌کوشید که پس از انتخابات میان‌دوره‌ای، هیچ حرف رادیکالی را به میان نیاورد تا جو روانی آمریکا به هم نریزد؛ اما گویا کاسه صبر او هم لبریز شده است. به گزارش پایگاه خبری هیل، رئیس‌جمهور آمریکا به شدت از بن‌بست ادامه‌دار در مجلس نمایندگان برای انتخاب رئیس این مرجع مقنن انتقاد کرد و گفت که درگیری‌های داخلی جمهوری‌خواهان بر سر انتخاب رئیس‌ مجلس مایه شرمساری جهانی است.

بایدن گفت این تاخیر خجالت‌آور است و تمام جهان به ناکارآمدی حزبی نگاه می‌کند و خروجی آن بسیار سنگین خواهد بود. منتقدان جمهوریخواهان هم تا حدی اوضاع این حزب را وخیم می‌بینند که به پیشنهاد گِیتس، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت فلوریدا اشاره کرده‌اند؛ چراکه او با تایید رأی‌دادن خود به ترامپ، پیشنهاد کرد رئیس‌جمهور سابق آمریکا به‌ عنوان رئیس مجلس نمایندگان انتخاب شود. حال باید دید این روند که به محاصره کنگره آمریکا ختم شده تا کجا ادامه خواهد داشت و دموکرات‌ها چگونه از این ضعف محافظه‌کاران به نفع خود استفاده می‌کنند؟