پاریس از مشارکت در ترسیم مرزهای دریایی لبنان و اسرائیل خبر داد؛
فرانسه، دیوار حائل میان بیروت و تل‌آویو
فرشاد گلزاری
از حدود یکسال و نیم پیش تاکنون پرونده ترسیم مرزهای لبنان و اسرائیل مفتوح شد و تا به امروز شاهد فراز و فرودهای زیادی در روند این پرونده بودیم. در همان روزها مقامات سیاسی لبنان بارها بر این موضوع تاکید کردند که نباید به صورت مستقیم با رژیم صهیونیستی مذاکره کنند.
حزب‌الله لبنان هم در همین راستا با خطاب قرار دادن مقامات بیروت و تل‌آویو، خواستار یک مذاکره شفاف و به دور از هرگونه ارتباطِ مستقیم شد. در همین راستا بسیاری از تحلیلگران آمریکایی و اروپایی مدل این مذاکرات را به مذاکرات برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) میان ایران و ایالات متحده تشبیه کردند.
آنها در متونی که برای رسانه‌های غربی تهیه می‌کردند به وضوح اعلام کرده بودند که به دلیل نفوذ ایران در لبنان، هرگونه مذاکرات مستقیم با اسرائیلی‌ها «نهی» شده است و به همین دلیل ما شاهد اجرای یک مدل امتحان شده در مورد مذاکرات ترسیم مرزهای لبنان و اسرائیل بوده و خواهیم بود.
آن هنگام بسیاری از سیاستمداران لبنانی به خصوص چهره‌های نزدیک به جریان 14 مارس به رهبری سعدالحریری به این مدل از مذاکرات اعتراض کردند و آن را ضربه به منافع ملی لبنان دانستند. آنها معتقد بودند که مقامات لبنان باید به صورت مستقیم با مقامات اسرائیلی بر سر ترسیم مرزهای دریایی دو طرف مذاکره کنند. این اظهارات اگرچه از سوی جریان 8 مارس مورد انتقاد گسترده قرار گرفت و حزب‌الله لبنان هم به آن واکنش نشان داد، اما آنچه در این مورد باید مورد نظر قرار بگیرد مدل نگاه و استفاده اسرائیل از این موضوع به نفع خود بود.
اصلی‌ترین چالش یائیر لاپید و متحدان وی در کابینه فعلی اسرائیل درباره توافق مرزبندی این است که مساله مذکور در آستانه انتخابات کنست در ماه نوامبر مطرح شده و بر همین اساس مخالفان می‌توانند از توافق مرزبندی به عنوان یک اهرم فشار علیه وی استفاده کنند
تل‌آویو در این راستا سعی کرد تا با طرح و اجرای سناریوهای سیاسی و اجرای آن در بستر رسانه‌ای به لبنانی‌ها، اسرائیلی‌ها و حتی به غربی‌ها اینگونه تفهیم کند که به موازات مذاکرات ترسیم مرزها قرار است بحث عادی‌سازی لبنان و اسرائیل هم به صورت پنهانی پیگیری شود.
اینجا دقیقاً همان نقطه‌ای بود که لبنانی‌ها به سمت و سوی موضع‌گیری شفاف رفتند و در نهایت با یک جدل سیاسی مختصر قرار بر این شد تا ایالات متحده و سازمان ملل درراستای فروکش کردن تهدیدهای سیاسی میان بیروت و تل‌آویو به عنوان میانجی ایفای نقش کنند.
این روند اگرچه تاکنون بر همین اساس جلو رفته اما از هفته گذشته تاکنون که دو طرف پاسخ‌های خود را به یکدیگر داده‌اند وارد یک فضای جدید شده است. چهارشنبه هفته گذشته لبنانی‌ها بعد از مطالعه پیش‌نویس توافق مذکور خواستار انجام برخی اصلاحات در بندهای آن شده و این مسئله را به طرف آمریکایی اعلام کردند تا از هرگونه ضایع شدن حقوق لبنان در این توافق جلوگیری کنند.
سپس روز پنجشنبه مقامات اسرائیلی بعد از برگزاری نشست کابینه برای بررسی اصلاحات درخواستی لبنان اعلام کردند که با این اصلاحات موافق نیستند و همین موضوع باب گمانه‌زنی‌های متعددی را در اسرائیل و لبنان باز کرد.
نکته اینجاست که بعد از اینکه تل‌آویو پیش‌نویس توافق مرزبندی را از آموس هوکشتاین، فرستاده آمریکایی تحویل گرفت، کابینه موقت اسرائیل به ریاست یائیر لاپید از این توافق استقبال و ابراز امیدواری کرد که توافق مذکور در زمان سریع به انجام برسد.
اما شاید اصلی‌ترین چالش یائیر لاپید و متحدان وی در کابینه فعلی اسرائیل درباره توافق مرزبندی این باشد که مساله مذکور در آستانه انتخابات رژیم صهیونیستی در ماه نوامبر مطرح شده و بر همین اساس مخالفان لاپید می‌توانند از توافق مرزبندی به عنوان یک اهرم فشار علیه وی استفاده کنند.
بازهم فرانسه!
اینکه در اسرائیل اوضاع سیاسی به چه صورت بوده و قرار است چه اتفاقی رخ دهد موضوعی است که چندین محور را دربرمی‌گیرد. در فاز سیاست داخلی باید متوجه بود که یائیر لاپید در شرایطی قرار دارد که از داخل تحت فشار است.
بسیاری از تحلیلگران آمریکایی و اروپایی زمانی که مذاکرات ترسیم مرزهای لبنان و اسرائیل شروع شد مدل این مذاکرات را به برجام تشبیه کردند و معتقد بودند که این گفت‌وگوها می‌تواند به بن‌بست منجر شود
به عنوان مثال بنیامین نتانیاهو، رئیس اپوزیسیون در کنست و نخست‌وزیر پیشین اسرائیل مرتبا در حال ارتباط گرفتن با آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها است تا به هر ترتیب که شده بتواند در انتخابات آتی لاپید را کنار بزند یا حداقل خود را در تشکیل کابینه سهیم کند.
از سوی دیگر نفتالی بنت، نخست‌وزیر پیشین و جانشین یائیر لاید در کابینه هم اعلام کرده که بعد از انتخابات پیش روی کنست به صورت کلی از صحنه سیاسی خارج خواهد شد و این موضوع می‌تواند میزان نفوذ راست افراطی را در کنست تقلیل دهد.
اما مهمترین بحث در این میان، نفوذ کشورها و دولت‌های خارجی در مذاکرات ترسیم مرزهای اسرائیل و لبنان است. آمریکایی‌ها از همان روز اول در این پرونده دخیل بودند ولی حالا مشخص شده که فرانسوی‌ها هم در این راه، واشنگتن را همراهی کرده‌اند.
در این خصوص روز گذشته (یکشنبه) وزارت خارجه فرانسه در توییتی اعلام کرد که فرانسه فعالانه در میانجیگری آمریکا با هدف دستیابی به توافق در پرونده ترسیم مرزهای دریایی میان لبنان و رژیم صهیونیستی مشارکت کرده است؛ چراکه این توافق هم به نفع لبنانی‌ها خواهد بود و هم به نفع اسرائیلی‌ها تمام می‌شود. اینکه چرا فرانسوی‌ها در این پرونده حضور دارند، به نفوذ این کشور طی ادوار مختلف در لبنان برمی‌گردد.
فراموش نمی‌کنیم که پس از انفجار بندر بیروت در سال 2020 میلادی، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه چندین بار به بیروت سفر کرد و پس از آن هم طرحی را برای به سرانجام رسیدن تشکیل کابینه در لبنان ارائه داد که البته موفق به اجرایی شدن آن نشد. با این حال فرانسه وارد این پرونده شده اما آنچه در این میان مهم جلوه می‌کند چنگ و دندان نشان دادن تل‌آویو و بیروت به یکدیگر است.
به عنوان مثال دیروز (یکشنبه) بنی گانتس، وزیر جنگ اسرائیل اعلام کرد در صورتی‌که حزب‌الله خطایی مرتکب شود و به هر طریقی به اسرائیل حمله کند، لبنان را نابود خواهد کرد. این اظهارات در پاسخ به تهدیدات حزب‌الله صورت گرفت ولی چند ساعت بعد روزنامه اسرائیلی یدیعوت آحارونوت گزارش داد که یک گروه هکری، سایت‌های اینترنتی شرکت حفاری انرژین که میدان گازی کاریش (منطقه مورد مناقشه لبنان و اسرائیل) را مدیریت می‌کند را هک کرده است.
این تقابل حالا به خوبی نشان می‌دهد که اوضاع در پرونده ترسیم مرزها آنگونه هم که گفته می‌شود آرام پیش نمی‌رود و باید دید که «نسخه فرانسوی» برای این منازعه چگونه قرار است اثر کند.
دیدگاه تان را بنویسید